Necati Özkan

Z kuşağı

04 Temmuz 2022 Pazartesi

Çeşitli projeksiyonlara göre önümüzdeki seçimlerde 64.1 milyon seçmen oy kullanacak. Cumhurbaşkanlığı ve TBMM koltuklarına kimler seçilirse seçilsin, seçmenler tek bir sorunun cevabına karar verecek: Ülkeye her açıdan ağır maliyeti olan mevcut gecekondu rejim devam mı etsin, yoksa demokratik parlamenter sisteme mi geçilsin? 

1995’ten sonra internet çağına doğanlara Batılı literatürde Z kuşağı deniliyor. Bu hesapla toplam seçmenin yüzde 20.3’ü yani 13 milyon genç, Z kuşağı seçmen kümesini oluşturuyor. Bu gençlerin 7 milyonu ise hayatlarında ilk kez önümüzdeki seçimlerde oy kullanacak. 

MUHALEFET PARTİLERİNDEN BÜYÜKLER

Bir başka deyişle Z kuşağı seçmenler, 2018 genel seçimlerinde CHP’nin aldığı toplam oydan daha büyük bir kümeyi oluşturuyor. İlk kez oy kullanacaklar ise HDP ya da İYİ Parti’nin 2018’de aldıkları oydan çok daha kalabalık. 

Özetle yaklaşmakta olan seçimlerin kaderini değiştirecek büyüklükteki bu kuşağı anlamak, empati kurmak, onları etkilemek ve kazanmak hayati bir önem taşıyor. Zira ortalama seçmen ilk kez oy verdiği bir siyasi partiye genellikle hayat boyu oy vermeye devam eder. Yeter ki değerlerine ve kendilerine verilen sözlere ihanet edilmesin!

Z KUŞAĞI DİJİTALDE

Lakin Z kuşağını ikna etmek o kadar da kolay değil. Onlar, diğer seçmenlerden pek çok konuda ayrışıyorlar. Yüzde 90’dan fazlası mobilde ve sosyal medyada. Ama diğer nesillerin aksine Twitter, Facebook, Instagram’dan çok Telegram, TikTok, Twitch benzeri kanalları tercih ediyorlar. Bu kuşağın ağırlıklı bölümü haber izlemek için bile gazete, dergi okumuyor; televizyon seyretmiyor. Geleneksel medyayı “yalan haber” kaynağı gördükleri için, haberlere mobil cihazlarla kendi kanallarından erişiyorlar.

Çeşitli araştırmalara baktığımızda Z kuşağı seçmenlerin siyasete ve seçime katılma motivasyonunun çok düşük olduğunu görüyoruz. Kendilerini bildikleri andan beri AKP ve Erdoğan iktidarında yaşadılar ve başka iktidar görmediler. Tam da bu yüzden iktidar bileşenlerinin CHP veya koalisyon dönemlerine ilişkin negatif mesajları bu kitleyi pek etkilemiyor.

BİLDİĞİMİZ SİYASETE UZAKLAR 

Z kuşağı, ağır kutuplaşmaya neden olan eski nesil siyasete ve siyasetçiye güvenmiyor ve mesafeli. Bu kuşak değiştirmeye güçleri yetmeyecek sorunlarla mücadele etmek yerine, o sorunlardan uzaklaşmayı tercih ediyor. Değişim umutları kalmadığı için, fırsat bulanların ülkeyi terk etmeleri bu yüzden. 

Siyasetle ilgilenmiyorlar ama zannedilmesin ki hayata ve olaylara ilgisizler... Tam tersine zorbalığa, haksızlığa, adaletsizliğe ve ekolojik sorunlara son derece duyarlılar. Küçücük bir alanda bile, hayatı dönüştürecek projelerde gönüllü çalışıyorlar. Farklılıklara ve bireylerin tercihlerine saygılılar.

MOTİVASYON VE MOBİLİZASYON İÇİN

Doğallıkla, bu kuşak seçmenin en az yüzde 75’i iktidar partilerine mesafeli. Ne var ki muhalefet için de “çantada keklik” sayılmazlar. Çünkü araştırmalarda en çok bu seçmenler “sandığa gitmeyeceğim” diyor. Hayatın her alanıyla ilgili güçlü bir değişim umudu yaratılmadan ve o umudu gerçeğe dönüştürebilecek adaylar olmadan bu kuşağın motivasyonu ve sandığa yönlendirilmesi zor. 

Özetle tarihimizin dönüm noktası olacak önümüzdeki seçimlerin anahtarı yeni seçmenler ve kararsızlardır. Onların duyguları ve beklentileri doğru anlaşılmadan zafere ulaşmak mümkün görünmüyor. Z kuşağını hedefleyecek kampanyaların onların değerleriyle uyumlu olması ve ana mecrasının da dijital olması şarttır. Mobil bir evrende yaşayan bu jenerasyona ulaşmak için diğer mecralara harcanacak bütçenin heba olacağı da dikkate alınmalıdır.



Yazarın Son Yazıları Tüm Yazıları

Öfke ve değişim 12 Haziran 2023
Nasıl oldu? 30 Mayıs 2023
Yakın elmalar 22 Mayıs 2023

Günün Köşe Yazıları