İki gün önce 15 Kasım “Uluslararası Hapisteki Yazarlar Günü”ydü. Dünyayı bırakın, bizim ülkemizde sadece 15 Kasım değil, her gün “hapisteki yazarlar” günü. Özür dilerim, “hapisteki muhalifler” günü. Abartma diyebilirsiniz. İşte her istediğinizi söylüyorsunuz, yazıyorsunuz diyebilirsiniz. Yok öyle değil. Sık sık vurguladığım gibi: Eğer ülkede haksız yere hapse tıkılmış bir insan bile varsa dışarıdaki hiç kimse özgür değildir. Dışarıda olsanız bile hapishaneyi içinizde taşıyorsunuz demektir. 

Bu 15 Kasım’da 6 sivil toplum kuruluşu, (Türkiye Gazeteciler Cemiyeti, Türkiye Gazeteciler Sendikası, Türkiye Yazarlar Sendikası, PEN Yazarlar Derneği, DİSK Basın İş ve Türkiye Yayıncılar Birliği) bir araya gelip “casusluk” diye tanımlanan “etki ajanlığı” düzenlemesinin tamamen iptal edilmesi gerektiğini ve bunu sağlayıncaya dek mücadeleye devam edeceğimizi kamuoyuna duyurduk. Şimdilik düzenleme geri çekildi ama tekrar önümüze getirecekler. 

EKİM BİLANÇOSU 

Her konuşmacı yaşanan baskılardan örnekler verirken DİSK Basın İş Başkanı Turgut Dedeoğlu’nun çıkardığı bilanço ibret vericiydi. Bir yıl değil, sadece bir ay, geride bıraktığımız ekim ayının bilançosu şöyleydi: 

- 39 dosyada 104 gazeteci yargılandı.

- 11 gazeteciye 19 yıl 8 ay hapis cezası verildi. 

- 7 gazeteciye soruşturma, 6 gazeteciye dava açıldı.

- 19 gazeteci gözaltına alındı.

- 7 gazeteci tehdit edildi.

- Yeni Yaşam gazetesinin beş sayısına toplatma kararı verildi.

- 30 yıldır yayın yapan Açık Radyo’nun RTÜK kararı ile karasal yayını durduruldu.

Düşünün bu sayılar, daha “etki ajanlığı” yasalaşmadan önceki döneme ilişkin. Hele bir yasalaşsın, siz o zaman görün durumu.

TGC Genel Sekreteri Sibel Güneş haklı olarak soruyordu: Gazeteciler görevlerini yapmasa, Narin cinayeti, yoğun bakımda öldürülen bebekler vahşeti ortaya çıkacak mıydı? Gazeteciler görevlerini yapmasınlar ve bu katliamlar devam mı etsin? İstenen bu mu? (Benim isyanıma bakmayın, Sibel Güneş daha kibarca sordu.) 

ULUSLARARASI ORTAM 

Teselli olamaz ama yine de belirteyim: Bizde durum böyle ama dünyada da parlak değil. 

15 Kasım, Uluslararası PEN Yazarlar Derneği’nin 1981 de UNESCO’ya kabul ettirdiği, düşünce ve ifade özgürlüğüne dikkat çekmek ve dünyada zulüm gören yazar, gazeteci, düşünürlerin haklarını gündeme getirmek amacıyla belirlenmiş bir gün. “Hapisteki Yazarlar Günü” ilan edildiğinden bu yana neredeyse 50 yıl geçti. Ama hâlâ dünyanın birçok ülkesinde yazarlar, gazeteciler ve aydınlar düşüncelerinden ve yazdıklarından dolayı otoriter iktidarların baskısı ve tehdidi altında.

Uluslararası PEN Yazarlar Derneği, her yıl farklı ülkelerden mağdur olan yazarları belirleyerek onlara odaklanır. (Daha önce Türkiye’den birçok isim için kampanyalar düzenlemişlerdi. İnternette tüm listeyi bulabilirsiniz.) Bu yıl farklı coğrafyalardan şu dört yazar üzerine kampanya sürdürüyorlar:

Gazeteci, yazar, şair Kaciaryna Andrejeva, “vatan hainliği” suçlamasıyla Belarus’ta sekiz yıllık hapis cezasını çekmektedir.

Jimmy Lai, gazeteci, yazar, demokrasi savunucusu. Barışçıl yöntemlerle Hong Kong’ta özgürlük ve demokrasiyi savunduğu için hücre hapsindedir.  

Gazeteci, yazar José Rubén Zamora Marroquín (Guatemala), hükümetteki yolsuzluk iddialarına ilişkin haberleri nedeniyle hapsedildi. Uluslararası PEN koşulsuz serbest bırakılmasında ısrar etmekte. 

Mısır kökenli İngiliz yazar ve aktivist Alaa Abd El-Fattah (Mısır), politik suçlamalar nedeniyle adil olmayan bir yargılamadan sonra keyfi olarak verilen beş yıllık hapis cezasını çekmekte. 

Alın size dünya hali...