AKP iktidarı pek çok alanda olduğu gibi dış politikada da Türkiye’nin çıkarlarına önemli zararlar verdi. İdealizm yerine pragmatizmin egemen olduğu AKP dış politikasını kimi analistler dört döneme ayırıyor: 

Geleneksel Dış Politika Dönemi: 2002-2009 arası ilk dönem, geleneksel Türk dış politikasının devamı sayılabilir. Güçlü bir “AB yanlısı” rotanın izlendiği, Batılı liderler ve kurumlarla uyumlu olan bu evrede AKP ve Erdoğan, muhatapları tarafından Türkiye’yi askeri vesayetten kurtaracak ve devleti dönüştürecek “muhafazakâr demokratlar” olarak algılandı. Bu yüzden hem siyasi hem de finansal olarak desteklendi. Oysa ki AKP’nin temel amacı uluslararası ilişkileri “Kemalist ordu” karşısında bir denge aracı olarak kullanmaktı. Bu maksatla Washington’dan Brüksel’e ve Londra’ya ilişkiler derinleştirildi. Yine de bu ilk dönem AKP iktidarlarının ülke çıkarları doğrultusunda en iyi sonuçları aldığı dönem oldu. AKP aynı dönemde içeride iktidarı sağ ve sol liberallerle paylaştı. Bir yandan Kürt siyasi hareketinin, diğer yandan liberallerin desteğiyle 2010 referandumunu kazandı. Ardından “Cemaat”le ortaklığı başladı.

Yeni Osmanlıcılık Dönemi: 2010 -2014 arası, Türkiye’nin geleneksel rotasından büyük ölçüde sapılan dönemdir. Dış politikada “Monşerler”in etkisinin kırıldığı bu süreç her ne kadar “Komşularla sıfır sorun” gibi idealist bir söylemle başlamış olsa da aslında Türkiye Müslüman Kardeşler’e payanda yapıldı. Avrupa Birliği’nin yerine İslam Birliği’ni koyma çabalarının sergilendi. Balkanlar’dan Ortadoğu’ya, Kafkaslar’dan Orta Asya’ya “Yeni Osmanlıcılık” hayalinin peşinde koşuldu. Ancak bu hayalin ülkeye faturası yüksek oldu. Çünkü küresel güç olma iddiasıyla Arap Baharı’na açıktan destek verildiği için Mısır’dan Suriye’ye kadar çok sayıda ülkeyle ilişkiler tahrip oldu. İçeride stratejik bir hamle olarak başlatılan “Çözüm Süreci”nin sonu da hüsranla bitti. Ardından Kürt siyasi hareketi ve liberallerle kurulmuş olan ittifak dağıtıldı.

Değerli Yalnızlık Dönemi: 2015 - 2019 arası olan bu dönemde Türkiye uluslararası alanda tam anlamıyla tecrit oldu. Dış temsilciliklere giderek daha fazla AKP’li siyasetçi atandı. Deneyimli ve eğitimli büyükelçilerin yerini “alaylılar” aldı. Bu da dış politikada hata üstüne hata getirdi. İçeride FETÖ’nün kalkıştığı 15 Temmuz kanlı darbe girişimi, AKP’nin dış politikada daha da savrulmasına neden oldu. Türkiye, Rusya’ya ait bir askeri savaş uçağının düşürülmesinden, Rusya’dan S-400 hava savunma sistemi satın alınmasına kadar bir uçtan diğerine sürüklendi. Türkiye Irak’ta, Suriye’de ve Libya’da askeri güç kullanmaya başladı. Bu politikalar sonucunda Türkiye karşıtı bölgesel ittifaklar kuruldu. Ülkemiz başta F-35 savaş uçağı ve Doğu Akdeniz enerji projesi olmak üzere çok sayıda milletlerarası işbirliği imkânından mahrum kaldı.

Araf Dönemi: 2020’den bugüne kadar süren bu dönem, AKP’nin dış politikada ne yardan ne de serden geçtiği bir dönemdir. İlkeler, idealler ve stratejik ittifakların yerine, pragmatizmin ve kurnazlığın egemen olduğu bu dönemde 2. Abdülhamit’ten ilham alınan adımlar atılıyor. Bir taraftan Batı ile ilişkiler tamir edilmeye çalışılıyor, diğer taraftan Rusya ile stratejik işbirliğine gidiliyor. Hem NATO’nun genişlemesine onay veriliyor hem de Şanghay İşbirliği Örgütü’ne girmek için adımlar atılıyor. Bir yandan Ukrayna’ya insansız hava aracı desteği veriliyor diğer yandan Rusya’dan yeni S-400 sistemi satın alınacağı konuşuluyor. 

Batı’nın Rusya aleyhine uyguladığı tarihin en büyük ambargosundan yararlanmak için revizyonist adımlar atılıyor. 

Gelecek yıl yapılacak seçimlerin yarattığı stresle ne sonuç getireceği analiz edilmeden telaşla her düğmeye basılıyor. Umarız ki bu adımların sonucunda Türkiye ekonomik, siyasi ve askeri alanlarda daha fazla sıkışmaz ve daha ağır faturalar ödemek zorunda kalmaz.