Dünyanın 6. büyük ekonomisi olan Fransa aynı zamanda dünyanın en çok yatırım çeken 3. ülkesi. Buna karşın geçen yıldan beri harıl harıl aralarında Türkiye’nin de bulunduğu gelişmekte olan ülkelerden yatırımcı çekme gayreti içinde. Bu amaçla oluşturulan Fransa Yatırım Ajansı (IFA) BRIC ülkelerinin (Brezilya, Rusya, Hindistan ve Çin) yanı sıra İstanbul’da da geçen sene haziran ayında bir ofis açmıştı. Her ne kadar Türkiye’nin AB üyeliğine karşı olumsuz tavrını korusa da, belli ki iş yatırımlara gelince, özellikle de eğer bu yatırımlar istihdam yaratıcı yatırımlarsa, Türkiye’nin önemi artıyor. Tabii bu arada Fransa’nın da Avrupa’yı saran krizden payını aldığını ve işsizliğinin arttığını unutmayalım.

IFA’nın Türkiye Temsilcisi Geraldine Filippi iki ülkenin iş insanları arasında bir köprü konumunda. Fransız hükümetinin, Fransa’da iş kurmak isteyen yabancı girişimcileri teşvik etme stratejisi çerçevesindeki tüm tanıtım ve koordinasyon faaliyetlerini yürütüyor. Geçen yıl IFA’nın davetlisi olarak Fransa’ya gidip hem Bourgogne bölgesindeki nükleer enerji kümelenmesini yerinde izlemiştim, hem de Fransa’daki en büyük yatırımı yapan Türk şirketi Orhan Holding’in Champagne bölgesinde bulunan Vitry’teki üretim tesislerini gezmiştim. Bu yıl da Paris’e 1 saat uzaklıktaki Eure-Loire bölgesindeki kozmetik ve ilaç şirketlerinin kümelenmelerini inceleme fırsatı buldum. Fransa gerçekten de yabancı yatırımcı çekme konusunda örnek alınacak bir yöntem izliyor. IFA’nın Paris’teki merkezinde görüştüğümüz Genel Müdürü Serge Boscher Fransa’da 4 bin ABD’li yatırımcı ve 3 bin 500 Alman yatırımcının faaliyet gösterdiğini söylüyor. Buna karşılık Türkiye’den gelen yatırımcı sayısı ise 40 gibi son derece küçük bir rakam. Buna karşılık Türkiye’de faaliyet gösteren Fransız sermayeli şirket sayısı 960. Fransız firmalarının Türkiye’de otomotiv, bankacılık, tekstil, turizm, enerji gibi alanlarda yatırımları bulunuyor. Boscher’e “Türkiye’den bir yatırımcı neden başka bir ülkeyi değil de sizi tercih etsin? Farkınız ne ya da cazip ne tür destekler veriyorsunuz?” sorusunu yöneltiyoruz doğal olarak. Çünkü hepimizin bildiği gibi Fransa’da işçilik oldukça pahalı. Boscher’in yanıtı hazır: “Evet işçiliğimiz ucuz değil ama son derece kaliteli” diyor ve verimlilik oranının son derece yüksek olduğunu vurguluyor. Sonra da ekliyor: Biz sanayide katma değeri yüksek ürünlere yönelik yabancı yatırımcıyı çekmek istiyoruz. Zaten değer yaratmayı teşvik etmek amacıyla devlet 2010 yılında 35 milyar Avro tutarında bir fon sağlayarak “geleceğin yatırımları programını” başlattı. Bu çerçevede sürdürülebilir kalkınma; inovasyon ve Ar-Ge; yüksek eğitim ve öğrenim; bilişim; sanayi ve KOBİ’lere ciddi destekler veriliyor. Yabancı yatırımcılar bu kapsamda hem ulusal fonlardan yararlanabildikleri gibi bölgesel desteklerden ayrıca AB fonlarından da yararlanıyor. Boscher bu arada Fransa’da var olan dinamik pazarı ve nüfusunun da diğer Avrupa ülkelerine kıyasla artış eğimilinde olduğunu vurgulamadan edemiyor. Tabii bu arada Fransa’da yatırım yapan ve yapacak Türklerin çocuklarına yönelik iyi eğitim alabilmeleri için çalışmalar da başlattıklarını söylüyor.

Aslında Fransa’nın yabancı yatırımcı çekmek konusundaki en önemli gücü bence yarattığı ekosistem ve bununla bağlantılı olarak gerçekleştirdiği kümelenmeler. Gerçekten de Fransa kümelenmeye son yıllarda hayli önem vermiş durumda. Kümelenmeyi konuyu bilmeyenler için “aynı ya da birbirini tamamlayan sektörlerdeki işletmelerin, Ar-Ge te-sisleri ve üniversite ile bir arada toplandığı merkezler” olarak tanımlayayım.

Demiryolları grevi olduğu için araçla gittiğimiz Paris’e 1 saat mesafedeki Chartres kentinde Bölgenin Ekonomik Kalkınma Komisyonu Başkanı Jacques Briand bizi tarihi kentin yanı başındaki iki kümelenme bölgesine götürüyor. Dünyanın en büyük parfüm firmalarının faaliyet gösterdiği kozmetik vadisi ve ilaç devleri ile tedarikçilerinin kümelendiği ilaç vadisi. Her şey son derece sistemli öyle ki Briand “Yatırımcılar bir sanayi bölgesinde yaşamanın rahatsızlığını hissetmesinler istedik. İnşa edilen binaların hepsi tarihi kentimizin dokusu ile uyum içinde” diyor. Bölgede Eczacıbaşı’nın satın aldığı Alman lüks banyo mobilyaları devi Burgbad’ın bir üretim tesisinin de bulunduğunu öğreniyoruz. İlaç kümelenmesi içinde 25 büyük ilaç devinin yanı sıra 67 KOBİ düzeyinde firma bulunuyor. Toplam 17 bin kişiye istihdam sağlanırken toplu alımlarla maliyetlerini düşürüyor, bölgedeki üniversite ve araştırma merkezlerinin tüm gücünden yararlanabiliyorlar.

Fransa pazarında Vestel önde

Zorlu Grubu’nun Vestel’i Fransa’da 15 yıldan beri faaliyetini sürdürüyor. Ülkede televizyon pazarının düz ekranda yüzde 18’i, buzdolabında yüzde 15’i, çamaşır makinesinde yüzde 18’i Vestel’in ürünleri. Şirketin Fransa’daki merkezinin Genel Müdürü Onur Tabak ile sohbet ediyoruz. Tabak üretimin hepsinin Vestel’in Manisa’daki fabrikasında gerçekleştiğini söylüyor. Vestel’in yaptığı aslında büyük markalar için fason üretim. Kendi markası ile Avrupa pazarına giren Beko’dan farklı olarak Vestel’in stratejisi büyük markalara ve büyük mağaza zincirlerine üretim olmuş. Tabak “bizim için miktar çok önemli” diyor. Sanırım üretimi öyle büyütmüşler ki kendi kendilerine rakip olmamak için markalı üretime geçemiyorlar. Tabak Türkiye’nin Fransa pazarında katma değerli üretim yapabilen bir ülke olarak görüldüğünün altını çiziyor. Konuştuğumuz bir diğer kişi de Türk-Fransız Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Selçuk Önder. Türkiye’de de faaliyet gösteren Fransız denetim ve danışmanlık şirketi Mazars’ın La Defense’daki ofisinde konuştuğumuz Önder bu oluşumla hem iki ülke arasındaki ilişkileri düzenleme hem de Fransa’daki Türk yatırımcıları tek çatı altında buluşturup güç birliği yapmayı gerekirse bir ekonomik baskı grubu oluşturmayı hedeflediklerini anlatıyor.

\n\n