Yazarlar Günün Köşe Yazıları Spor Konuk Yaşam Tüm Yazarlar
Katar Gaz Boru Hattı yine gündemde - Prof. Dr. Sema Kalaycıoğlu
Erdoğan ve Esad’ın arası, 2011’den sonra Katar Doğal Gaz Boru Hattı’nın Suriye topraklarından geçmesi konusunda gösterdiği direnç yüzünden bozulmuştu. Erdoğan, Esad’ın kendisine verdiği sözü tutmamasına içerlemişti. Aslında perde arkasında Rusya’nın kendi piyasa çıkarları için Esad’a yaptığı baskı vardı.
Şimdi sahada oyuncu değişiklikleri var. Rusya ve Esad yok. ABD güvenilmez hakem. İsrail, Türkiye ve yeni Suriye yönetimi pek cevval. Ama Suriye yine bir pazarlık masası. Kuzey ve Güney’deki toprak işgal ve taleplerinden öte, ülkenin geleceği hâlâ belirsizken Katar doğalgazını Akdeniz’e taşıma planı pazarlık masasına geldi gelecek. Türkiye Suriye’de şimdi görev verilen ve bunu memnuniyetle kabul eden taraf. Trump gayet açık, artık Suriye Türkiye’nin işi. Ankara bunu zaten istiyordu. Amerikan askerleri neden Suriye için ölsün diyor.
NEDEN ERTELENMİŞTİ?
Ama bunun Türkiye’ye çıkaracağı fatura yüklü olacaktır. Projeyi canlandırmak Türkiye’den çok iktidarın işine geleceği için hemen gündeme konacaktır. Ama başlamasının ne kadar zaman alacağı, yol üstünde nelerin değişeceği belli değil.
Katar gazını Akdeniz’e ulaştırma projesinin ertelenme nedenleri arasında ABD’nin savaş yorgunluğu, o dönem başkan olan Obama’nın ülkeyi krizden çıkarma önceliği, İran’la JCPOA anlaşmasının kotarılması ve en önemlisi İsrail ve Mısır’ın kendi deniz yetki alanlarında zengin doğalgaz yatakları bulması vardı. İsrail için Leviathan, Mısır içinse Zohr havzalarından çıkarılan gazı rafine edecek kapasite yeterli değilken ABD’nin Katar gazı ısrarına gerek kalmamıştı. Ama Türkiye, şehit, gazi vermek ve mülteci yükü pahasına Esad’a muhalefeti, “Esed düşmanlığı”na çevirdi.
Şimdi Ukrayna-Rusya savaşıyla değişen koşullar, yine Katar gazını Akdeniz’e taşımaktan yana bir fırsat. ABD Suriye petrol ve doğalgaz bölgesinden asker çekmese bile birlikleri artırmazsa güvenlik nedenleriyle boru hattı inşaatı başlayamaz. İşte orada Türkiye bunu telafi edecek. Suudi Arabistan ile Katar da ezeli rakip. Suudiler boru hatlarının topraklarından geçirilmesine ikna edilse bile projenin başlaması ve Arap Gaz Boru hattına (AGP) bağlanması için çeşitli anlaşmalar ve onay süreçleri gerekecek. Boru hattının Akdeniz çıkışı eski projede Yumurtalık olarak gözüküyordu. Şimdi haritalarda bir de Anadolu boyunca verev bir boru hattı var. Bu Türkiye’nin jeo ekolojik çıkarlarına uygun mu? BTC ile dikey, TANAP ile yatay boru hatları varken bir de verev boru hattı bu ülkenin tarım topraklarına, ormanlarına ne yapar? Eline Trump’ın ifadesiyle, “Suriye’nin anahtarı”nı geçirdi diye, Ankara bu soruları cevapsız bırakamaz.
SURİYE’NİN ULUSAL ÇIKARLARI
Bağımsız bir Suriye için ülkenin orta ve uzun vadeli çıkarları önemli. Bu nedenle başta El Şara ve başbakan El Beşir olmak üzere Suriye halkı, ulusal çıkarlarını önce kendi gözetmek zorunda. İşi bölgesel ve küresel kaprislere bırakamazlar. Şam’da henüz bir yeniden yapılanma planı yok. Bunun için yakında başkalarına el açarlar. Hibe konferansı yeni yeni konuşuluyor. Diyelim yarın toplandı. Yardımlar eğer yolsuzluk çarklarına takılırsa yine Suriye’ye hayrı dokunmaz. El Şara Suriye’ye karşı uygulanan yaptırımların bir an önce kalkması gerektiğini söyledi. İşte bu, Katar Gaz Boru hatları pazarlığı için bir ilk adım.
Suriye geçici yönetimi, yeniden “yabancı güçlerin” ekmeğine yağ sürmeyi değil, umutla ülkelerine geri dönenlere ne fayda sağlayacağının hesabını yapmalılar. Suriye topraklarından geçirilecek Katar boru hattının, önce Suriye’ye ne vaat ettiği değerlendirilmeli.
Yazarın Son Yazıları Tüm Yazıları
Günün Köşe Yazıları
Video Haberler
- Merakla beklenen enflasyon rakamları açıklandı!
- Milyonlarca emeklinin gözü 3 Ocak'ta!
- Yapay zeka sağlıkta çığır açıyor
- Asgari ücret ve emekli maaşı hakkında önemli iddia!
- Asgari ücret kaç TL olmalı?
- Yarısı mesleği bırakmayı düşünüyor!
- Asgari ücret artarsa verimlilik artar
- Yankı Bağcıoğlu'ndan Suriye uyarısı:
- CHP'li Günaydın'dan Bakan Tekin'e tepki!
- Yeni Doğan çetesi davasında çarpıcı itiraflar
En Çok Okunan Haberler
- Erdoğan'dan yeni asgari ücret çıkışı
- Bakanlık marka marka ifşa etti: Çikolata, peynir, köfte!
- Bağımsız Milletvekili Salih Uzun'dan açıklama
- 'Erdoğan, Akşener'i istifadan vazgeçirdi'
- 'Abdullah Öcalan evlenmek istiyor'
- MHP'den istifa etti: 'Susturamayacaklar'
- Şüpheli araçtan 'kadın cesedi' çıktı
- İmralı senaryosu
- Roketsan’ın yazılım mühendisi evinde ölü bulundu
- Arçelik'ten şok karar: Dev fabrika kapatılıyor!