Soru: 1/5/2022 tarihi itibarıyla Bağ-Kur kapsamında emekli oldum. Bir şirkette SSK’li olarak çalışmak istiyorum. Emekli maaşım kesilir mi? Kaya A.

Bağ-Kur kapsamında yaşlılık aylığı alan emeklilerin, tekrar çalışmaya başlamaları halinde,

Özel sektörde çalışırsa, emekli aylığı kesilmez. Tercihe bağlı olmaksızın hakkında  sosyal güvenlik destek primi (SGDP) uygulanır. Çalıştığı sürelerde prime esas kazançlardan yüzde 32 (yüzde 7.5 işçi, yüzde 24.5 işveren payı) oranında sosyal güvenlik destek primi (SGDP) kesilir. SGDP, sigortalının iş kazası geçirmesi veya meslek hastalığına tutulması halinde, bu sigorta kollarından gerekli yardımların yapılmasını sağlar. SGDP’ye tabi çalışmalar emekli aylığını artırmaz.

Kamu sektöründe çalışması halinde, yine tercihe bakılmaksızın 5335 sayılı yasa gereği aylık kesilir. Sigortalı tüm sigorta kollarına tabi tutulur ve işten ayrıldıktan sonra bu çalışmalar emekli aylığının yeniden hesaplanmasında dikkate alınır ve aylığı artırır.

Soru: 2000/Mart ayında sigorta başlangıcım var. 7060 prim gün sayım doldu. 17 yıllık özel sektör olan işimden ayrılmak istiyorum. Herhangi bir hakkım var mıdır? Seda Ş.

İlk defa 9/9/1999 tarihinden sonra işe giren SSK’lilerin yaşlılık aylığına hak kazanma koşulları 4447 sayılı kanunla değiştirilerek;

- Kadın 58, erkek 60 yaş + en az 7000 gün veya,

- Kadın 58, erkek 60 yaş + 25 yıldan beri sigortalı olma + en az 4500 gün olmuştur.

Belirtilen bu koşulların tümü yerine gelmeden tarafınıza emekli maaşı bağlanmaz. Ancak emeklilikte aranan yaş koşulu dışındaki diğer koşulları yerine getirenlere kıdem tazminatı ödenir.  

Emeklilik yaş koşulunu yerine getirmediyseniz, 7060 prim gün sayınız nedeniyle kıdem tazminatı alabilirsiniz. Kıdem tazminatına ilişkin yazıyı Sosyal Güvenlik Kurumu’nun (SGK) herhangi bir biriminden alabilirsiniz. 

Kıdem tazminatı ödenmesi için aranan koşulların tespitinde; sigortalıların, farklı statülerde (SSK, Bağ-Kur, Emekli Sandığı ve 506 sayılı kanunun geçici 20. maddesi kapsamındaki sandıklar) geçen hizmetleri birleştirildiği gibi, hizmet ve sigortalılık sürelerini etkileyen itibari hizmet süresi, fiili hizmet süresi zamları, maden yeraltı ve başkasının sürekli bakımına muhtaç ağır engelli çocuğu bulunan kadın sigortalılara ilişkin yıpranmalar da dikkate alınıyor. 

Soru: SSK’den emekli babam 2012 yılında vefat etti. Ben de SSK emeklisi olduğum için babamdan yetim maaşı bağlanmıyor. Eğer babam Emekli Sandığı’ndan emekli olsaydı babamdan aylık alabilecektim. Kurumlar birleştirildiği halde neden uygulamada farklılık var? Filiz A.

2008/Ekim ayında yürürlüğe giren 5510 sayılı kanun ile beş temel sosyal güvenlik yasası tek yasa altında birleştirilerek hak ve yükümlülüklerde standart sağlanmaya çalışıldı ama verdiğiniz örnekte de görüldüğü üzere 2008/Ekim öncesi sigortalılar yönünden bazı haklar geçici maddelerde korunarak uygulanmaya devam edildi. Bunlardan biri de ölüm sigortasında hak sahipliği koşulları. 5434 sayılı Emekli Sandığı Kanunu kapsamında iken vefat eden devlet memuru ana ve babalardan kız çocuklarına yetim aylığı bağlanması için kız çocuklarının bekâr, dul veya boşanmış olması yanında Emekli Sandığı’na tabi çalışmaması ve buradan emekli olmaması koşulları aranıyor. Kız çocuğu SSK veya Bağ-Kur kapsamında çalışsa ve emekli olsa bile, devlet memuru ana veya babadan dolayı yetim aylığı bağlanıyor. Yasal dayanak 5510 sayılı kanunun geçici 4. maddesi. 

Diğer taraftan, SSK ve Bağ-Kur mevzuatı ile yeni 5510 sayılı kanunda, 2008/Ekim öncesi veya sonrası ölen SSK ve Bağ-Kur sigortalılarından dolayı hak sahibi kız çocuklarına ölüm aylığı bağlanması için kız çocuklarının bekâr, dul veya boşanmış olması yanında statü ayrımı yapılmaksızın çalışmaması ve emekli olmaması gerekiyor. Böyle olunca hâlâ statü bazlı farklı uygulamaların yapıldığı, norm ve standart birliği sağlanamadığı görülüyor. Ancak ilk defa 2008/Ekim ayından sonra devlet memuru olup ölen sigortalıların hak sahiplerine ölüm aylığı bağlanmasında SSK ve Bağ-Kur sigortalılarında olduğu gibi 5510 sayılı kanun hükümleri uygulanıyor.

SORULARINIZ İÇİN 

[email protected] adresine e-posta yollayabilirsiniz.