Yazarlar Günün Köşe Yazıları Spor Konuk Yaşam Tüm Yazarlar
Tutuklu Vekil Dünyada Yok
Lise son sınıf öğrencisine deseler ki:
\n“Sınavı kazandın. Puanın istediğin üniversiteyi tutuyor. Kaydını yaptır.
\n\n\nAncak okula devam edemezsin!”
\nBir futbolcuya deseler ki:
\n“Seni kulübe alıyoruz. Seçmeleri kazandın. Artık lisanslı futbolcusun. Ancak top oynamak için sahaya çıkamazsın!”
\nKarikatürize ettiğimiz bu örneklerde olduğu gibi halen tutuklu bulunan milletvekillerine yargı şöyle diyor:
\n“İnceledik, milletvekili adayı olmanız için bir engel yok. Seçimleri kazandığınıza ilişkin yargı kararını da size veriyoruz. Artık milletvekilisiniz. Ancak Meclis’e gidip bu görevi yerine getiremezsiniz!”
\nDurumun özeti bu.
\n***
\nTürkiye’de seçimler demokratik ülkelerde olduğu gibi yargı güvencesi altında yapıldığı için her aşaması hukuk süzgecinden geçiyor. Ancak hukuk sistemimiz tutarlı bir bütünlük içinde değil. Belli bir aşamaya kadar özgürlükler penceresinden bakılan bir olay, devamında tam tersi bir anlayışın içine sokulabiliyor.
\nBelli başlı ülkelere baktığımızda seçme ve seçilme hakkına ilişkin düzenlemeler, tartışmalara meydan vermeyecek bir netlikte.
\nKimi ülkelerden örnekler aktaralım.
\nİngiltere, kişinin seçilme hakkını adaylık aşamasında kesin karara bağlıyor. Ağırlıklı olarak cezası kesinleşmiş kişilerle ilgili kararlar olumsuzluk içeriyor.
\nİsviçre’de bir kişi mahkûm olsa dahi milletvekili seçilebiliyor. Anlayış şu: Seçme hakkına sahip olan seçilme hakkına da sahiptir.
\nABD’de tek hassas konu, vatana ihanet. Bu suçlama dışında başka bir suçtan hüküm giymek bile Kongre üyeliğini engellemiyor.
\nAlmanya’da seçilme hakkının başlıca kısıtlayıcısı Anayasa Mahkemesi; mahkeme vatana ihanet ve ülke güvenliğini tehlikeye düşürmenin de aralarında bulunduğu kimi suçlamalarda kişileri temel haklardan yoksun bırakabiliyor.
\nAvusturya, seçilme hakkını kısıtlamak için hüküm giymiş olmayı şart koşuyor.
\nDanimarka’nın şartı şu:
\n“Bir kişi, halkın gözünde parlamento üyeliğine layık olmadığını düşündürecek bir suçtan hüküm giymediği sürece parlamenterlik yapabilir.”
\nAna hatlarıyla durum bu. Hep kendimize yonttuğumuz düşüncesi olmasın; elbette farklı uygulamalar da var. Örneğin Rusya’da düzenleme şöyle:
\n“Bir kişi mahkeme kararıyla tutuklanmışsa ne aday olabilir ne de oy kullanabilir.”
\nHollanda’daki uygulamada ise tutukluların yanı sıra çocuklar üzerindeki velayet ya da ebeveyenlik hakkından yoksun bırakılanlar da aday olamıyor.
\nAncak başta Hollanda olmak üzere tüm AB ülkelerinde; birincisi bizdeki kadar uzun tutukluluk yok, ikincisi tutuklu kişilerin hüküm giyme oranı yüzde 90-95, bizde yüzde 50.
\n***
\nBütün bu aktardıklarımızı tek cümleye indirirsek; şu anda dünyada tutuklu milletvekili bulunmuyor.
\nKısıtlı olanaklarla ulaştığımız sonuç bu. Ola ki, yanılırsak onu da nedenleriyle, sonuçlarıyla paylaşırız.
\nVerdiğimiz örneklerde de olduğu gibi bu konuda katı kurallar koyan ülkeler bile çerçeveyi daha adaylık aşamasında netleştirmiş.
\nBizde neden böyle?
\nÇünkü yasaların her gereksinime yanıt vermesini istiyoruz. İstendiği zaman kısıtlayıcı yorum yapılabilsin, istendiği zaman özgürlükçü!
\nÖzellikle kişisel haklarla ilgili konularda yargı, “iki kere iki kaç eder” sorusuna şu karşılığı veriyor:
\n“Niçin sorduğunuzu söyleyin, ona göre hemen hükmü verelim!”
\n\nYazarın Son Yazıları Tüm Yazıları
Günün Köşe Yazıları
Video Haberler
- CHP'li Günaydın'dan Bakan Tekin'e tepki!
- Yeni Doğan çetesi davasında çarpıcı itiraflar
- Canlı tarih müzesi Hisart 10. yılında!
- Teğmenler Yüksek Disiplin Kurulu'na sevk ediliyor
- Tarihçi Yusuf Halaçoğlu'ndan şok iddialar
- TBMM'de 'Etki Ajanlığı' düzenlemesi tartışılacak: Amaç m
- Pera Palas'ta Atatürk Müze Odası
- İmamoğlu’ndan 10 Kasım paylaşımı!
- Donald Trump'ın yeniden başkan olması dünya ekonomisini
- Ege'nin Gündemi'nde bu hafta!
En Çok Okunan Haberler
- Saadet'te yeni genel başkan belli oldu
- Kriminal raporun ayrıntıları ortaya çıktı
- İktidarın '25 Kasım' korkusu
- İstanbul'da aile katliamı
- AKP sayesinde bu düş de gerçek oldu!
- 4 kişiyi öldürüp intihar etti!
- Akalın'dan İYİ Parti'yi karıştıracak açıklama
- Gökçek döneminde belediyeden geçen karar pes dedirtti!
- CHP'li vekilden Masterchef Sergen'e tepki
- Türk ordusunun Kubilaysızlaştırılması