Yazarlar Günün Köşe Yazıları Spor Konuk Yaşam Tüm Yazarlar
İletişim Çağı ve Hukuk
Silivri iddianameleriyle birlikte savcıların, kişilere ait özel bilgisayarlara hangi gözle baktığı iyice anlaşıldı:
\nDelil hazinesi!
\n\n\nYanlış saymadımsa sayıları 15’i geçen Silivri iddianamelerinin sanıkları farklı olsa da delil kaynakları büyük ölçüde aynı; bilgisayarlar ve telefonlar.
\nHer yeni iddianamenin sayfalarında ve ek klasörlerinde buna ilişkin tonlarca tartışmalı konu var. Telefon konuşmalarıyla birleştirilen bilgisayar verileri binlerce sayfalık “delili” ve bir o kadar da açıklanmaya muhtaç durumu doğuruyor.
\nKamuoyu daha çok bu tartışmalı konularla uğraşıyor ama olayın özü “hukuk” ve “iletişim çağı” açısından çok daha vahim.
\n***
\nŞöyle bir örnekle başlayalım:
\nDiyelim ki evinizde kimi suç delilleri sakladığınız ihbarı yapıldı ve arama kararı verildi. Polis gün doğmadan kapınıza dayandı. Ne yapar? Bu evin içinde suç unsurları varmış, temellerinden söküp emniyete götüreceğim mi der?
\nBu da soru mu; elbette öyle yapmaz. Evi arar, sonuca göre gereğini yapar. Herhangi bir suç delili bulursa onları alır, resmi kayıtla zapta geçirir.
\nEviniz yerinde kalır!
\nİşte bilgisayar da kişinin kendisine ait bir ev gibi. Polis gelir, bilgisayarınızın içine girer, aramasını yapar. İçinde, arama kararının ışığında suç unsuru bilgiler, belgeler, veriler varsa onları alır. Bütün bunları bir bilirkişi eşliğinde gerçekleştirir.
\nYukarıda sıraladığımız akış, iletişim araçlarının çağa damgasını vurmasıyla birlikte çağdaş hukukun getirdiği çözüm.
\nBizim hukuk sistemimiz henüz bu ölçüde gelişmedi ama yine de tartışmaları azaltacak bir çözüm üretti. Ceza Muhakemesi Kanunu’nun (CMK) 134. maddesi aynen şöyle diyor:
\n“Bilgisayar ve bilgisayar kütüklerine el koyma işlemi sırasında sistemdeki bütün verilerin yedeklemesi yapılır. İstenmesi halinde bu yedekten bir kopya çıkarılarak şüpheliye veya vekiline verilir.”
\nYasa çok açık; eğer bilgisayara el koymak şartsa mutlaka yedeklemesi yapılır diyor. Daha önce aktardığımız çağdaş ülkelerdeki uygulamalar bir yana, kendi yasamıza dahi uyulmuyor.
\nDiyelim ki bir aramada ihmal edildi, ikincisi de öyle... Ama yüzlerce arama yapılıyor, hâlâ buna büyük ölçüde uyulmuyor.
\nTÜBİTAK’ın 04.11.2009 tarihli, B.02.1.TBT.5.08.06.18/14 Sayılı, halen mahkeme kayıtlarında da yer alan raporuna göre; bir bilgisayarın yedeklemesi yapılmamışsa onun içine sonradan her türlü veri yüklenebilir ve bunların el koymadan önce mi, sonra mı yapıldığı anlaşılamaz.
\nKonunun “hash değeri” gibi bir anlamda “bilgisayarın mühürlenmesi” diyebileceğimiz önemli yanları da var ama kafa karıştırmamak için onlara girmeyelim. Özünü vermekle yetinelim.
\nEğer Türkiye’de birazcık hukuk varsa, yasal yollarla ve yöntemlerle elde edilmeyen bu verilerin delil değeri olamaz. Bunu biz değil, başta hukukçuların “hocaların hocası” dediği Prof. Feridun Yenisey olmak üzere delil hukukunu bilenler söylüyor.
\nAklınıza şu soru gelebilir:
\nBunları mahkemede söylemiyor musunuz?
\nSöylüyorum; şu yanıtı alıyoruz:
\n“Bunların hüküm aşamasında değerlendirilmesine...”
\n***
\nBütün dünya günlerdir 56’sında yaşama veda eden Steve Jobs’un iletişim çağına yaptığı katkıları anlatıyor. Buluşlardan buluşlar çıkarmasını öve öve bitiremiyor.
\nGünümüzde bilgisayar dünyası o kadar büyüdü ki “yedinci kıta” tanımlaması yapanlar var. Belki yakında apayrı bir gezegen denecek.
\nTürkiye’de ise iletişim çağının en önemli iki unsuru olan bilgisayar ve telefon, aynı zamanda en büyük “suç aleti”!
\nBilgisayar ve telefon tam olarak birleşince ortaya nasıl bir suç aleti çıkacak acaba?
\nEskiden “poliste işkence” iddiası yaygındı. Artık ilerledik. İşkence dijitalleşti.
\nFilistinaskısı, elektrik kablosu yerine bilgisayar ve telefon var.
\n\nYazarın Son Yazıları Tüm Yazıları
Günün Köşe Yazıları
Video Haberler
- CHP'li Günaydın'dan Bakan Tekin'e tepki!
- Yeni Doğan çetesi davasında çarpıcı itiraflar
- Canlı tarih müzesi Hisart 10. yılında!
- Teğmenler Yüksek Disiplin Kurulu'na sevk ediliyor
- Tarihçi Yusuf Halaçoğlu'ndan şok iddialar
- TBMM'de 'Etki Ajanlığı' düzenlemesi tartışılacak: Amaç m
- Pera Palas'ta Atatürk Müze Odası
- İmamoğlu’ndan 10 Kasım paylaşımı!
- Donald Trump'ın yeniden başkan olması dünya ekonomisini
- Ege'nin Gündemi'nde bu hafta!
En Çok Okunan Haberler
- Saadet'te yeni genel başkan belli oldu
- Kriminal raporun ayrıntıları ortaya çıktı
- İktidarın '25 Kasım' korkusu
- İstanbul'da aile katliamı
- AKP sayesinde bu düş de gerçek oldu!
- 4 kişiyi öldürüp intihar etti!
- Akalın'dan İYİ Parti'yi karıştıracak açıklama
- Gökçek döneminde belediyeden geçen karar pes dedirtti!
- CHP'li vekilden Masterchef Sergen'e tepki
- Türk ordusunun Kubilaysızlaştırılması