Yarın 2021 takviminin son yaprağını koparıyor, yeni yıla giriyoruz. Eski yıldan kurtuluyoruz!

Bazen bir günün geçmesini beklemek bile kozmik yıl gibi geliyor insana, çok uzun sürüyor, geçmiyor. 2021, çoklu bunalım yaşanan bir yıldı. Geçmek bilmedi. Çünkü ekonomi, siyaset, sağlık, ahlak... bunalımdaydı. Günler hep “Ne oluyor”, “Ne olacak” diye sormakla, sorgulamakla, beklemekle, tedirginlikle geçti...

Ama umudumuzu asla yitirmedik! Çünkü gelmekte olan geliyordu!

“Yaprak” deyince, şiirimizin ölümsüz adı Orhan Veli Kanık’ın 1 Ocak 1949-15 Haziran 1950 arası 28 sayı çıkardığı, 15 günlük, tek yapraklık bu dergiyi anımsarım. Bu dergiyi kütüphanelerde görmüşlüğüm ve Milliyet Sanat dergisinin “altın yılları”nda verdiği armağan olarak biriktirmişliğim vardır.

‘BİZİM ORHAN’

Son Yaprak ise Orhan Veli’nin 14 Kasım 1950’de ansızın ölümüyle arkadaşları tarafından ona adanan, 1 Şubat 1951’de tek sayı çıkarılan dergidir. Bunlar aklıma gelmeseydi, bilesiniz ki bugün 2021’in son kitaplarını yazacaktım, haftaya kaldı.

Son Yaprak’a gelmeden dönemin ünlü süreli yayını Kaynak dergisinin Orhan Veli’ye 1 Aralık 1950 tarihli sayısını ayırdığını belirtmem gerekir. Burada Orhan Veli’nin arkadaşı Melih Cevdet Anday, “Bizim Orhan” başlıklı yazısıyla herkesi ağlatır. Şöyle tanımlar arkadaşını: “Benim kardeşimdi. Görünce yüzüm gülerdi. Başkalarına kolaylıkla anlatamayacağım, başkalarının kolaylıkla anlayamayacağı bir işi, bir düşünceyi ona iki kelimede anlatıverirdim. Anladığını, can alacak yerinden anladığını bir işaretle belli ederdi. Çok zekiydi.” 

‘SON YAPRAK’

Tutkulu bir dergici de olan şair Cemal Süreya, “Edebiyatın nabzı dergilerde atar” demişti. Türk edebiyatının kalbi de bir dönem Yaprak dergisinde atmıştı.

Yaprak dergisi deyince de elbette Orhan Veli, Melih Cevdet, Oktay Rifat, Ceyhun Atuf Kansu... unutulmaz. 

Günümüzde Türkiye genelinde, 200 dolayında az sayfalı, çok sayfalı iki aylık, aylık sanat/edebiyat/kültür dergisi yayımlanıyor. Her birinde de 50-100 dolayında şair ve yazarın yapıtları yer alıyor. Kimileri yerel yönetimlerin dergisi olarak da parasız dağıtılıyor. Her biri edebiyat okulu, şiir okulu gibi çalışıyor. Belki de her biri Orhan Veli’nin Yaprak dergisinin bıraktığı iz gibi, bir iz bırakmak istiyor...

Orhan Veli Yaprak adını, dergi tek yapraktan oluştuğu için verdi. Bugünlerde ilk şiir kitabına Son Yaprak (Göl Kitap Yayıncılık, 2021) adını veren Aynur Kuzu Güven ise bu adı verme nedenini şöyle açıklıyor: “İnsanın yaşam döngüsünü en iyi anlatan varlığın yaprak olduğunu düşünüyorum. Yaprak tomurcuk verir, gelişir sonra yaşlanır. (...) Şiir de bu duyguların sonunda ortaya çıkar ve dalından koparak sanat ormanında yerini alır. Aynı zamanda son yaprak sonbaharı işaret eder (dalda tutunmaya çalışan son yaprak). Sonbahar hem hüznün hem de sevinç ve coşkunun zirve yaptığı sanatın mevsimidir.”

MUTLULUĞA MERHABA

Yeni yıla sağlıkla, mutlulukla, yaşam enerjisi yüksek bir duyguyla, “acıyı bal eyleyerek” başlamalıyız. Buna herkesin gereksinimi var. Herkesin sağlıklı yaşama hakkını güvence altına alan (bkz. Prof. Dr. Hikmet Sami Türk, Sağlıklı Yaşama Hakkı.., Yetkin Yayınları, 2021) devletin, liyakatli kişiler tarafından yönetilmesini istemeye hakkı var. Mutluluğu yakalamaksa, deneyime de bağlıymış.

Hermann Hesse, Kamuran Şipal’in çevirdiği Mutluluk (Yapı Kredi Yayınları, 2021) adlı kitabında mutluluk üzerine şöyle diyor: “Yaşlanmış insanlar ne zaman, ne kadar sıklıkla ve ne kadar güçlü şekilde kendilerini mutlu hissetmiş olduklarını düşünmeye çabaladıklarında, bu mutluluğu her şeyden önce çocukluklarında ararlar ve bunda haklıdırlar, mutluluğu deneyimlemek için, öncelikle zamandan, böylelikle hem korkudan hem de umuttan bağımsızlık gerekir, bu yetenek de yıllar geçtikçe insanların çoğunda yitip gider.”

Yıllar yitip gitmeden, yeni yıla, sağlığımıza, mutluluğumuza, mutluluğumuzu borçlu olduklarımıza, sevdiklerimize, kitaplarımıza, dergilerimize, çocukluğumuza, çocuklarımıza, ülkemize sahip çıkalım. 

Yeni yılınız kutlu olsun!