Her sene aynı şeyler mi oluyor yoksa değişiyor mu? Biz her sene okullar açıldığında aynı şeyleri konuşmuyor muyuz? Hastalıkların artacağını biliyoruz. Virüsler ve bakteriler de tatile çıkmışlar gibi, sanki gelir gelmez onlar da eylül ekim gibi mesaiye başlıyorlar. Geçen hafta bağışıklık sistemi için iyi gelenleri yazmıştım. Çünkü bu virüslerin ne kadar güçlü olduğunu artık hepimiz çok iyi biliyoruz. Milattan öncesi sonrası gibi, pandemi öncesi ve sonrası… Biz ne durumdayız? Şu an hangi salgınlar var? Tam da hepimiz bunları konuşurken çok güvendiğim bir isme merak ettiklerimi sordum. Amerikan Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzman Dr. Aylin Şimşek sorularımı cevapladı...

G.A: Her sene okullar açılıyor ve hastalıklar başlıyor, bu böyle mi devam edecek? 

A.Ş: Evet, kış döneminde mevsimsel olarak gördüğümüz bazı virüsler var. Salgınlar yapan, daha sık rastladığımız virusler. Son zamanlarda iklim değişikliği ile mevsimsel virüslerin görülme sıklığı süresi de değişti. Sezonda artık daha sık ve daha uzun kalıyorlar. Çocukların daha sık hasta olmalarının iki sebebi var. İlki evet bu mevsim hastalıklar artıyor. İkincisi çocuklar kapalı ortamlara giriyor. Aynı sınıfın içinde birlikte zaman geçiriyor olmaları hastalıkları artırıyor. Özellikle kreşe ilk kez başlayan çocuklarda enfeksiyonlar artar. Çocuk ilk kez böyle kapalı bir ortama girmiş oluyor. Yeni okula başlayan çocuklar için diyoruz ki hergün burnu akıp öksürebilir, çok sık enfeksiyon geçirebilir merak etmeyin. Kreşte ortak oyuncakların, ortak eşya kullanımının olması, yakın temasla bulaşan virüsler olduğu için birbirlerine geçirmeleri kolaylaşıyor. Çocuklar büyüdükçe, artık virüslerle karşılaşmış oluyorlar, daha az hasta oluyorlar.

G.A: Korunmaya çalışalım mı? Yoksa hasta olsunlar da bağışıklığı güçlensin mi?

A.Ş: Aileler bunu sorar, bir şey verin, içirelim ve çocuklar hasta olmasın isterler. Okul çocuklarının hasta olmaması gibi bir durum söz konusu olamaz. Sağlıklı bir çocuk yılda 6-8 kez hasta olur diyoruz. Sağlıkçıların, doktorların çocuklarında bu rakam 10-12’yi bulabilir. 

Altta başka bir kronik hastalık yok ise bu sık hastalanmadan korkmayın. Alerjik hastalıklar var ise o zaman bu hastalıklar uzun sürebiliyor. O zaman alerji tedavisi de planlanmalı. 

G.A: Bağışıklığı güçlendirmek için ne yapmalı? 

A.Ş: Yaşamın ilk zamanlarından itibaren bağışıklığı desteklemek gerekir. İlk 6 ay mümkünse anne sütü almış olması, aşılarının mutlaka yapılması önemlidir. Doğuştan gelen bağışıklık önemli ama  sonradan kazanılan bağışıklık da aşı çok önemli. Aşı karşıtlığı toplumda enfeksiyonları artırıyor. Mutlaka yaşına uygun aşılarını yaptırmalarını öneriyoruz. Bunun yanı sıra kötü beslenen çocuklarda vitamin ve mineral eksikliği olabiliyor. Bu çocuklar daha sık hastalanıyor. Özellikel D vitamininin eksiklğinin sık hastalanmaya sebep olduğunu bildiğimiz için eksikliğin oluşmaması için koruyucu tedaviyi önemsiyoruz. Bebeklerde ve çocuklarda düzenli D vitamini takviyesi öneriyoruz. Fakat bebeklerde 400, çocuklarda 600 unite öneriyoruz. Uyarmak gerekir ki; aileler bağışıklığı desteklediğini düşünerek eczaneden kendileri yüksek dozda D vitamini alıp çocuklara içiriyorlar. Bu tehlikelidir ve çocuğa zarar verebilir. Dozunu hekime danışmadan almamalılar. Demir eksikliği de hem sık hastalanmalarına sebep oluyor hem de algı, dikkat, öğrenmede de çok önemlidir. 

G.A: Şu an hangi virüsler çok görülüyor? 

A.Ş: İlk sırada hala covid enfeksiyonları var. Ateş, halsizlik yapıyor, küçük çocuklarda huzursuzluk ve ateş yapıyor. Grip ve nezle gibi görülüyor. İkinci gördüğümüz hastalık el ayak hastalığı. Çok hızla bulaşıyor. Virus olduğu için antibiyotik tedavisi yapılmıyor.

Semptomlara göre ilaçları öneriyoruz. Böyle virütik hastalıklarda antibiyotik vermek istemiyoruz. Fakat beta enfeksiyonu (bademcik iltihabı) bir bakteridir. Orta kulak İltihapları, idrar yolu enfeksiyonları, sinüzitler, bakteriyel iltihaplar, bronşit, zatürre viral değilse mutlaka antibiyotik ile tedavi edebiliyoruz. Her çocukta tedavi kendine özgüdür. Bazen virüs ile başlar, ama bakteri de eşlik edebilir. Nezle ile başlar ama 7 gün sonra kulağı ağrımaya başlar... Ortakulak iltihabı olduğunda antibiyotik gerekebilir. Burada akılcı antibiyotik kullanmak önemldir. Çünkü gereksiz antibiyotik çocuğun bağışıklığına zarar verebilir. Bağırsaklar zarar vererek bağışıklığı olumsuz etkiler. 

G.A: Bağışıklığı zayıf çocuklarda neye dikkat etmeli?

A.Ş: Çok sık hastalanmak, uzun süre geçmemesi, sık hastaneye yatış, geçmeyen cilt enfeksiyonları, geçmeyen göz enfeksiyonları , sık tekrarlayan ishaller, sık tekrarlayan zatüre bağışıklığı zayıf olduğu anlamına gelebilir. Bu çocukların üniversite hastanelerinde araştırılması gerekir. 

G.A: O zaman, çocuklara ne önerelim? 

A.Ş: Sağlıklı bir kış için çocukların mevsim sebze meyvesi ile beslenmesi, gökkuşağı gibi renkli sebzeler meyveler yemesi, mutlaka yeterli sıvı olması, açık havada zaman geçirip spor yapması, düzenli ve erken uyuması, sigara dumanına maruz kalmaması ve D vitamini desteğini alması kış boyunca sağlıklı kalmasını sağlayabilir.