Alanya’nın, belki de en lirik anlatımının yer aldığı “Doğu Akdeniz Yakından” isimli deneme kitabının yazarıyla beraberdim geçen gün. Modern Türk edebiyatında deneme denince akla gelen ilk birkaç isimden birisi olan Uğur Kökden’le buluştum.

Aslında bir inşaat mühendisi olan Kökden’den umulmayacak şiirsellikte ama mesleği gereği analitik yapıda kurduğu eserlerini konuştuk. Denemelerinde göz önünde bulundurduğu iki öğe; zaman yani tarih ve coğrafyayı nasıl anılarıyla birleştirerek ürettiğini anlattı.

“Alanya Trajik Toprak” diye başlık attığı bir bölümde, antik çağlardan beri süren serüvenin Selçuklu ile taçlanmasını anlatıyordu. Bir Selçuklu hayranı olan yazar, şehre adını veren sultanın şimdilerde üniversiteyle anılmasından çok mutlu. Üniversite çatısında bir Selçuklu Enstitüsü’nün oluşturularak, şehirde süren o dönem kalıntılarının restorasyonlarında ya da şehrin Selçuklu mimarisi ile donatılması konusunda yol göstericilik yapmasını diliyor.

Uğur Kökden ellerin taşın altına girmesini savunan bir aydın. Dolayısıyla siyasette ve mesleğiyle ilgili kuruluşlarda da aktif görevler almış. 1978-79 Bülent Ecevit hükümetinde yer alan İşletmeler Bakanlığı, Projeler ve Yatırımlar Genel Müdürlüğü görevi sırasında yaptıkları Afrika ziyaretini anlatıyor. Amaç Afrika’da Sümerbank tesisleri kurmaktır. Kökden, şimdilerde moda olan “Dolar kullanılmasın!” çağrısını ilk kez o yıllarda kendisinin, ne yazık ki gerçekleşemeyen bu yatırımlar sırasında dile getirdiğini söylüyor…

İsmail Cem’in 1970’lerde çıkardığı “Politika” gazetesinde dış haberler yazarı olarak çalışan Kökden, o yılların verdiği deneyimle “Türkiye’de Batı Bunalımı” isimli, bu günlere ışık tutabilecek kitabını yazıyor…

Muhalif, solcu kimliğiyle her dönem iktidarında baskılarla karşılaşmış; trajik mi, komik mi olduğu bir türlü ayrılamayan suçlamalarla mahpus yatmış … Che Guevera’nın “Che Günlüğü” isimli kitabının basılıp, yayınlanmasından sonra bu kitap hakkında yazdığı bir makaleden başı derde girmiş örneğin. İki yıl mahkemelerde koşuşturmuşlar yazarı; bir türlü evlenememiş kendisini savunmaktan…

İlerlemiş yaşındaki diz aksaklığının nedeni ise tam bir trajedi. Tutuklu bulunan Cumhuriyet Gazetesi karikatüristi, arkadaşım Musa Kart’ı konuşurken aklına geliveriyor dizindeki ağrılar…

12 Mart 1971 darbesi sırasında İnşaat Mühendisleri Odası Başkan Yardımcılığı görevini yürütmektedir. Oda, Güneydoğu Anadolu sulamasının pompa yöntemiyle yapılmasına teknik nedenlerle karşı çıkmaktadır. Türkiye temsilciliğini Başbakan Süleyman Demirel’in ağabeyinin(!) yaptığı İsviçreli pompa firmasının temsilcileri kendisini ziyaret eder. Rüşvet olarak bir yıl İsviçre’de çalışmayı, dönüşünde de o firmada görev almasını teklif ederler. Konuyu oda yönetimine  bildirmek isteyen Kökden’e de bunu yapmamasını söylerler. Kökden ahlaksız teklifi reddeder…

Aradan birkaç gün geçtikten sonra Samsun’dan bir terzi(!) ihbar mektubu yazarak oda yönetimini komünistlikle suçlar. Hepsi hapse atılır. Aralarında yeni doğum yapmış bir hanım arkadaşının da bulunduğu bazı yönetim kurulu üyeleri birkaç ay sonra çıkar. Bir askeri mühimmat deposunun karanlık zindanında yatan Kökden, ancak bir yıl sonra çıkabildiğinde topallamaktadır…

O günler öyledir; insanlar asılsız ihbarlarla süründürülmektedir…