Kanuna göre vergi incelemesinin tanımı şu “Ödenmesi gereken vergilerin doğruluğunu araştırmak, tespit etmek ve sağlamak.” Yani vergi incelemesi, ödenmesi gereken vergi miktarını tespit amacıyla yapılan idari bir işlem.
Peki, doğruluğu tespit edilecek vergiler hangileri? “Gelir, kurumlar, katma değer, özel tüketim, damga, veraset ve intikal, motorlu taşıtlar, emlak, banka ve sigorta muameleleri vergisi” ilk aklımıza gelenler… Bu vergilerin her birinin bir kanunu var. Ayrıca bu vergileri uygulayabilmek için Vergi Usul Kanunu ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun mevcut.
Bu vergi kanunlarının yüzlerce genel tebliği ve sirküleri, binlerce özelgesi ve yargı kararı var. Bu mevzuat bütünü belki de on binlerce sayfadan oluşuyor. Doğru vergi incelemesi için bu mevzuat bütününe hâkim olmak ve ayrıca genel hukuk bilgisine de sahip olmak gerekiyor. Bu kapsamda, öncelikle Anayasamızın bilinmesi de önemli. Ceza ve idare hukukunun genel çerçevesini bilmeden doğru bir vergi incelemesi yapılması mümkün değil. Bunun yanında, Ticaret Kanunu, Borçlar Kanunu ve bununla ilgili mevzuatı da bilmek gerekiyor.
Elbette bununla da bitmiyor. Doğru vergi incelemesi yapabilmek için çok iyi muhasebe bilgisi şart. Muhasebe ise başlı başına bir bilim dalı. Genel, maliyet, yönetim ve finansal muhasebe bilgisi ile finansal tabloların analizine hâkim olunmalı. Ayrıca bununla da bitmiyor. Artık, uluslararası finansal raporlama sistemleri ile Türkiye Muhasebe Standartları da öğrenilmeli.
Ve tabii ki, bunlara hâkim olabilmek için iyi bir üniversite eğitimi alınmalı. Bugüne kadar, siyasal bilgiler, iktisat, işletme, iktisadi ve idari bilimler ile hukuk fakültelerinden mezun olanlar vergi müfettişliği sınavına girebilirlerdi. Sınavı kazananlar önce teorik eğitimle daha sonra da pratik eğitimle vergi incelemesine hazırlanır ve iş böyle yürürdü. Ama geçen günlerde bazı şeyler değişti ve dendi ki “herkes vergi müfettişi olabilir”.
27 Mart tarihli Resmi Gazete’de “Vergi Denetim Kurulu Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılması Hakkında Yönetmelik” yayımlandı. Bu yönetmelik ile mühendislik programları ile eğitim, fen ve edebiyat fakültelerinin matematik, istatistik, fizik, kimya, biyoloji, fen bilimleri ile fen ve teknoloji bölümlerinden mezun olanların da vergi müfettişi olabileceği belirtildi. Belki de atanamayan öğretmenler sorunu bu şekilde giderilmeye çalışıldı!
İnanıyorum ki, üniversitelerin bu bölümlerinden mezun olanlar da son derece değerli bilgilere sahip. Ancak vergi incelemesi yapabilmek için vergi hukukunu, genel hukuku ve muhasebe bilimini iyi bilmek gerekir. Üniversite eğitimlerinde bu konuları hiç görmemiş gençlerimizin iyi bir vergi inceleme elemanı olarak yetiştirilmesi mümkün değildir. Artı, vergi incelemesi yanlış yapılırsa işletmelerin batmasına bile neden olabilir.
Gelin bu yanlış yönetmeliği bir an önce düzeltin.

Tehlikeli işyeri nasıl kapatılır?

İş kazaları Türkiye’nin en büyük sorunlarından biri. Resmi verilere göre bir yılda yaklaşık 69 bin iş kazası oluyor ve ne yazık ki 1700’ü işçi ölümüyle sonuçlanıyor. Oysa şu çok iyi bilinmeli ki, işçi için hayati tehlikenin oluştuğunun tespiti sonrası, gerekli önlemler alınmazsa işyerlerinde çalışma durdurulabilir. İşyerindeki bina ve eklentilerde, çalışma yöntem ve şekillerinde veya iş ekipmanlarında tehlike tespit edilebiliyorsa bu adım atılabilir.
Ayrıca çok tehlikeli sınıfta yer alan maden, metal ve yapı işleri ile tehlikeli kimyasallarla çalışılan işlerin yapıldığı veya büyük endüstriyel kazaların olabileceği işyerlerinde risk değerlendirmesi yapılmamış olması halinde de işyerinin bir bölümü ya da tamamında tehlike giderilinceye kadar iş durdurulabilir.
Tabii ki bunun bir yöntemi var. İşyerinde işin bir bölümünü veya tamamını durdurma kararı vermeye yetkili heyet üç müfettişten oluşur. Müfettişler durumu belirtir bir rapor düzenler ve ilgili heyete verilmek üzere Teftiş Kurulu Başkanlığı’na gönderirse süreç başlar. Raporda, durdurmayı gerektiren hususlara, alınması gereken tedbirlerin niteliğine ve yapılması gereken diğer iş ve işlemlere ayrıntılı olarak yer verilir. Heyetin işyerinin bir bölümünde veya tamamında işin durdurulması kararı vermesi halinde karar, ilgili valiliğe ve işyeri dosyasının bulunduğu il müdürlüğüne bir gün içinde gönderilir. İşin durdurulması kararına varılırsa, mülki idare amiri tarafından 24 saat içinde işlem yerine getirtilir.
İşveren, işin durdurulması sebebiyle işsiz kalan çalışanlara ücretlerini ödemekle veya ücretlerinde bir düşüklük olmamak üzere meslek veya durumlarına göre başka bir iş vermekle yükümlüdür.
Tabii ki, işin durdurulmasına sebep olan hususları yerine getiren işveren de, durdurma kararının kaldırılması için ilgili il müdürlüğüne yazılı talepte bulunabilir.

Doğum Borçlanması Hakkım Var mı?

1998 yılında Bağ-Kur, 1 Nisan 2010’da SSK sigortalısı oldum. 1982 ve 1986 doğumlu iki çocuğum var, doğum borçlanması yapabilir miyim?  
Nilüfer Akdoğan

SSK’li olduğunuz tarihten önceki doğumları borçlanmanız mümkün değil.

SORU - CEVAP

Sorularınız için malicozum6ismmmo.org.tr adresine mail atabilirsiniz. Tüm sorular e-posta ile tek tek
cevaplanacaktır.