Netanyahu’dan Erdoğan’a: Sorunlarımızı çözmeye hazırız

\n\n\n

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun arasının hiç de iyi olmadığı Başbakan Tayyip Erdoğan’ı seçim başarısı için tebrik ettiği mektubu sadece kutlamadan ibaret değil. Netanyahu’nun mektubunda tebrik mesajının yanı sıra, “Hükümetim yeni Türk hükümetiyle birlikte ülkelerimiz arasında bekleyen konuların tümüne çözüm bulunması için çalışmaktan mutluluk duyacaktır. Aramızdaki işbirliğini yeniden kurmak ve halklarımız arasında kuşaklar boyunca var olan dostluk ruhunu yenilemek umudunu taşıyorum” diyen bir paragraf da var.

İki ülke ilişkilerinde Davos krizinden bu yana pek duyulmayan ölçüde iyi dilekler taşıyan bu sözler, Mavi Marmara gemisine düzenlenen ve biri ABD vatandaşı 9 Türk’ün İsrail güvenlik güçlerince öldürüldüğü operasyondan bu yana donmuş durumdaki Ankara-Tel Aviv ilişkilerinin önünü açacak adımların sinyali sayılmalıdır.

Erdoğan’dan üç jest

Bu noktaya AKP hükümetinin -büyük olasılıkla ABD’nin de telkinleriyle- art arda attığı önemli adımlar belirleyici oldu.

1. Başbakan Tayyip Erdoğan seçim kampanyasında beklenenin aksine İsrail’i hedef almaktan özenle kaçındı. Mavi Marmara saldırısının birinci yıldönümünde, hâlâ özür dilememiş olan İsrail’e karşı misilleme yapmadı.

2. Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu, İsrail’in Gazze’ye yardımlara yönelik ambargosunu hafiflettiğini belirterek dünyayı alarma geçiren ikinci yardım filosuna gerek kalmadığını ima eden bir demeç verdi.

3. Rakibi CHP lideri Kemal Kılıçdarolu’nun “Ben olsam Mavi Marmara’yı göndermezdim” açıklamasını seçim meydanlarında halka yuhalatan Erdoğan tam da yuhalattığı hareketi yaparak seçim biter bitmez Mavi Marmara gemisinin ikinci uluslararası yardım filosuna katılımının önünü kesti.

Hükümetin, Mavi Marmara gemisine bu yıl izin vermemesi İsrail’e yapılan çok ama çok önemli bir jestti. Arkasında da tabii ki, başta ABD olmak üzere Türk-İsrail ilişkilerinin bir an önce düzelmesini isteyen uluslararası aktörlerin telkinleri vardı. Aynı aktörler, İsrail hükümetine de bu jeste karşılık vermesi gerektiği mesajını iletmiş olmalı ki ‘tebrik’ gerekçesiyle gönderilen mesaj, ilişkilerin düzeltilmesi yönünde çok güçlü bir çağrıyı da \tberaberinde taşıdı.

İsrail için özür vakti

Karşılıklı jestlerle gelinen bu noktada, artık İsrail’in özür dileme vakti gelmiştir. Çünkü İsrail kurşunlarıyla hayatını kaybeden dokuz kişinin durumu hâlâ ortadadır. Türkiye ile İsrail arasında bu yönde geçmişte yapılan müzakerede belli formüller yaratılmış ancak İsrail hükümeti içindeki görüş anlaşmazlığı nedeniyle sonuçlandırılamamıştı. Netanyahu’nun kararlılık içerin bu mesajının ardından iki tarafı tatmin eden çözümün gelişi gecikmeyecektir. Nitekim bu yönde gizli müzakereler yapıldığı yönünde İsrail basınında haberler çıktı bile.

BM damgalı çözüme doğru

Bu gizli müzakerelerde anlaşma sağlanırsa, Türkiye’nin beklentisi olan ‘özür ve tazminatlar’ karşılığında İsrail’in beklentisi olan operasyonun uluslararası hukuka uygunluğunun da resmi teyidi gerekecektir. Bunun için de en uygun platform, BM Genel Sekreteri Ban Ki-mun tarafından oluşturulan uluslararası panel olacak gibi gözüküyor. Eski Yeni Zelanda Başbakanı Geoffrey Palmer başkanlığındaki beş kişilik bu komisyonda Türkiye’yi temsil eden emekli Büyükelçi Özdem Sanberk, dün yaptığımız görüşmede panelin son buluşmasının temmuz başında New York’ta gerçekleşeceğini belirtti. IHH’nin ikinci filoya Mavi Marmara’yı göndermeme kararı sonrasında “Türkiye ile İsrail arasında ılımlı bir hava doğduğunu”nu belirten Sanberk, çözüme ulaşılması için İsrail’in özür ve tazminat taleplerinde vereceği kararın belirleyici olacağının altını çizdi.

Anlaşılan o ki, derin krizden bu noktaya gelinmesini sağlayan uluslararası aktörler biraz daha uğraşırsa İsrail’den beklenen özür gecikmeyecektir.

RICCIARDONE: TARAFLARI CESARETLENDİRDİK

Ankara-Tel Aviv hattındaki gelişmelerde ABD’nin ne ölçüde payı var? Bu soruyu ABD’nin Ankara Büyükelçisi Francis Ricciardone’ye yönelttik. Yanıtı, “Bir süredir hem Türkiye’ye hem de İsrail’e ilişkilerini normalleştirmeleri çağrısı yapıyor, bu yönde adımlar atmaları için tarafları cesaretlendiriyoruz. Mektuptan haberim yok. Ama ilişkilerin normalleşmesine katkı sağlayacaksa biz bundan memnun oluruz” şeklinde oldu.