Elektrikli otomobiller hızla hayatımıza girdi. 2023 yılında Avrupa'nın en çok satan otomobili bir elektrikli oldu. Tesla bu unvanı alma başarısını Model Y ile gösterdi.

Elektrikli araçların gün geçtikçe daha çok satılması ile pek çok firma hızla bu alana yatırım yaptı. 

İleride özellikle açıklanan 2030 yılını hedef alan elektrikliye tamamen geçiş planları üreticileri etkiledi. O tarihe değin büyük yatırımlarla 2030 yılındaki üretim potansiyellerini mümkün olduğunda yukarı çekmek isteyen üreticiler tüm gücüyle yatırıma devam ediyor. Asıl sorun da burada başlıyor.

Şimdiden büyük yatırımlar yapan şirketler fabrikalarını çalıştırmak hızla üretim yapmak yeni modeller çıkarmak derken talep edilenden çok daha fazla üretim yapmakla karşı karşıya.

Talepteki yavaşlamaya zıt olarak her gün bir yenisi eklenen elektrikli otomobil modelleri ve açılan ve de açılacak fabrikalarla elektrikli üreticiler arasındaki rekabet hızla kontrolden çıkmaya doğru ilerliyor.

Böyle bir durumla karşılaşılma ihtimalini değerlendirenlerse açıklamalar yapmaya ve pozisyon almaya başladı.

ÇİN ELEKTRİKLİ ÜRETİMİ

Otomotiv ihracatında Çin Japonya'nın liderliğine 2023 yılında son verme başarısı gösterdi. Bunun bir nedeni de ürettikleri elektrikli modeller. Bu modellerse henüz Avrupa pazarında potansiyellerini gösteremedi.

Eskisi gibi talebin hızla artmayacağı hatta bir anda kesilebileceği endişeler içinde Avrupa'daki üreticiler ve ülke yönetimleri Çin'in bu alanda mümkün olduğunca az satış yapmasını ve kendilerine alan açmasını istiyor.

BİR İYİ BİR KÖTÜ

Bu durum için iyi olarak değerlendirilebilecek bir haber ise Çin Sanayi ve Bilgi Teknolojileri Bakan Yardımcısı Xin Guobin'den geldi. Guobin Çin'de üreticilerin yeni projeler başlatarak koşar adım ilerlemesine karşı ''güçlü önlemler'' alınacağın söyledi. Kötü haberse bu adımın atılma nedeni. Kısa vadede Avrupa için iyi gözüken, otomotiv dünyasının derinden sarsılma, belki de asırlık çınarların yerle bir olacağı tarih bir anlamda ötelendi. Ancak Çin Sanayi ve Bilgi Teknolojileri Bakan Yardımcısı Xin Guobin'in tam olarak söylediği ek yeni ürünler için yetersiz talep olduğu, körükörüne yeni programlar başlatmak ile firmaların iflasa sürüklenme riskinin 2024 yılı içinde oldukça yüksek olacağı.

Tahminler doğru çıkarsa üreticiler için tablo karanlık ancak üreticiler için ''bayram havası'' esecek.

Yeni modeller ile rekabet gittikçe kızışırken son olarak Tesla'nın yüzde 8'e varan BYD'nin yüzde 15'e varan indirimlerinin benzerleri daha da çok görülecek. Elektrikliler hızla ucuzlayacak öyle ki ayak uyduramayanlarsa uyduranlara yem olacak. Bu konuya dikkatiyse Stellantis CEO'su Carlos Tavares çekti.

Kısa süre önce Tavares yaptığı konuşmada "Maliyetlerinizin gerçekliğini göz ardı ederek fiyatlandırmayı düşürürseniz, kan gölüne dönersiniz" uyarısında bulundu. Tavares bazı otomotiv şirketlerinin batmanın eşiğine gelerek devralınma riskine dikkat çekti.

EKONOMİK SAVAŞ BAŞLATACAK İDDİA

Avrupa Komisyonu ise kısa bir süre önce Çinli otomobil üreticilerinin Avrupalı markalara karşı haksız bir avantaj sağlayan devlet sübvansiyonları alıp almadıkları konusunda bir araştırma başlattı.

Bu araştırmanın ardından Çin'in ülkedeki Çinli üreticileri sübvanse ettiği ortaya çıkar ya da böyle bir durumun olduğu açıklanırsa kutuplaşma derinleşebilir, ticari yaptırımlar dahi söz konusu olabilir.

GİZLİ ANLAŞMALAR

Ford ve bazı üreticilerin üretimi yavaşlatmaya başladıkları dönem içinde Avrupa Komisyonu araştırması sürerken Çin'den gelen sert ''güçlü önlemler'' açıklaması, gizli bir anlaşmayı da akla getiriyor.