Ülkemiz uzun süredir iç göç ve bunun yarattığı sorunları çözmekle ve ihtiyaçları karşılamakla uğraşmakta, ekonomik kaynaklarını büyüyen kentlerin ihtiyaçlarını karşılamaya harcamakta, bitmeyen kamu harcamaları ile sorunlar çözülmeye çalışılmaktadır.  Yasal düzenlemelerde “İç göç” konusu bir başlık olarak ele alınmamış ve bir sorun olarak ifade edilmemiştir.

2022 yılında yaşadığımız çevreye baktığımızda, göç alan yerler fazlasıyla büyümüştür ve bu büyümenin getirdiği sorunlarla baş edilmeye çalışılmaktadır. Göç veren yerler boşalmış, özellikle kırsal kesim gerilemiş, üretim yapılmayan, zayıf bir ekonomik yapıya sahip yerler haline gelmiştir.

İç göç kalkınma/kalkınamama sorunudur. Ayrıca artan nüfus ve bağlı etkileri nedeniyle afet zararlarını artıran bir sorundur. Bu sorunları çözmek için ülke kaynakları bu yerlere artarak harcanmaktadır. Bu nedenlerle iç göç önlenmeli ve buna yönelik tüm tedbirleri de almak gerekmektedir. Hatta tersine göç konusu da iç göçle birlikte ele alınmalı ve gerekli planlamalar buna uygun yapılmalıdır.

TÜİK verilerine göre, toplam nüfusun şehir ve kırsal nüfus içindeki oranı, 1927 yılında yüzde 24.22/75.78, 1960 yılında 31.92/68.08, 1980 yılında 43.91/56.09, 2000 yılında 64.90/35.10, 2010 yılında 76.26/23.74, 2018 yılında 92.3/7.7 gibi bir şehir ve kırsal nüfus tablosu ortaya çıkmaktadır. Bu tablo, yönetilebilir bir tablo değildir.

NE YAPILMALI

İç göç sorunu önemsenerek  bunun önlenmesi ve kırsal kesimin kalkınması için bir çerçeve yasaya ve buna bağlı olarak diğer yasal düzenlemelere ihtiyaç bulunmaktadır. Mahalle olan yerler tekrar köy statüsüne kavuşmalıdır. Anadolu’da “cazibe merkezi kentler” oluşturulmalıdır. Sanayinin yükü, gelişmiş bölgelerden belli ölçülerde buralara taşınmalıdır.

Köyler güçlendirilmeli, öğretmen/ebe/tarım elemanı istihdamı sağlanmalıdır. Tarımda genç nüfusun da azaldığı dikkate alınarak çiftçi ailelerin SGK ile ilişkileri sigorta primleri açısından geliştirilmelidir. Köyde hayvancılık, bitkisel üretim, bu üretime dayalı basit imalat işleri, yerel ürünler geliştirilmeli, verimlilik konusu ayrıca ele alınmalıdır. Kadın üreticiler desteklenmeli, üretimde ve toplumda kadının yeri ve önemi en iyi şekilde ortaya konulmalıdır. Bal ormanları, bal meraları oluşturularak geliştirilmeleri sağlanmalıdır. Mera yönetimi konusu yeniden ele alınmalıdır. Kırsal bölgelerin sanayi yönünden gelişme politikaları yeniden ele alınmalıdır.

Köylerde halk eğitim merkezleri yeni bir anlayışla ele alınmalıdır. Her konuda günün koşullarına uygun, bilimsel temellere dayalı eğitim ve pratikler bu merkezler tarafından verilmelidir. Tarımsal eğitim, sportif ve kültürel faaliyetler mutlaka geliştirilmelidir. Köy okullarının yeniden açılması konusu değerlendirilmelidir. 

PLANLANMALI

İç göç mutlaka olacaktır. Bunun tamamen durmasını istemek mümkün ve doğru değildir. Ama iç göç yönetilebilir seviyede, çıkılan ve varılan yerlerde devasa sorunlar yaratmayacak seviyede olmalı, iç göçle birlikte ülkenin her yerinde ekonomik ve sosyal yapı büyük değişimlere uğramamalı, kamu kaynakları bu nedenle fazladan harcanıp adeta israf edilmemelidir.

Bu arada tersine göç konusu da ayrıca değerlendirilmelidir. Büyük kentlerin ve sanayisi gelişmiş yerlerin daha da büyümesine yol açacak politika ve yatırımların yapılmasından vazgeçilmeli, aksine bu yerlerin küçülmesi konusu ele alınmalıdır.

MUSTAFA AYDIN

EMEKLİ VALİ YARDIMCISI