Oktay Ekşi
Oktay Ekşi oktay.eksi@cumhuriyet.com.tr Son Yazısı / Tüm Yazıları

Genel başkan nasıl seçilmeli?

05 Ağustos 2023 Cumartesi

28 Mayıs’tan bu yana tam 68 gün geçtiği halde CHP’de sular durulmadı. Kemal Kılıçdaroğlu genel başkanlıktan ayrılmamakta, karşıtları ise onu istifaya zorlamakta ısrarlı haldeler.

Parti içinden, tüm dikkatleri üzerine çekip herkesi hizaya sokacak bir ses gürlemedikçe belli ki durum düzelmeyecek. Ne yazık ki şimdiye kadar duyulan sesler arasında bu nitelikte olan da yok.

Ama öte yandan kurultay prosedürü işliyor. Tarihi henüz belli olmasa da kurultayın genel başkanı ve partinin merkez organları seçimini yapması ayrıca parti tüzüğünü değiştirmesi bekleniyor.

Tüzük konusunda genel merkezin, örgütten ve üyelerden öneri beklemesi yanında, şimdiye kadar bu konuda yapılan çalışmalar ve ortaya atılan öneriler var.

Örneğin bir öneriyi de geçen hafta ben ortaya atmış ve genel başkanın kurultay tarafından değil, partinin tüm aktif (etkin) üyelerinin katıldığı oylama ile seçilmesini önermiştim.

Önce belirteyim, “aktif” yahut “etkin” üye, parti çalışmalarına katılım ve aidat ödeme gibi yükümlülükleri tam olarak yerine getiren üyeye verilen sıfattır. 

Etkin üye, örgüt başkanının keyfine göre değil, objektif ölçütlerle belirlenir. Bu konuda İstanbul CHP İl Başkanlığı’nın 2015 yılında Prof. Dr. Tolga Yarman ve arkadaşlarına hazırlattırdığı “tüzük değişikliği önerisi”nde yeterince bilgi vardır.

Genel başkanın doğruca üyeler tarafından seçilmesi, elbet tüzük değişikliğine bağlı olduğu için ilk kurultayda yapılamaz. Ama bir sonrakinde uygulanabilir.

Aslında genel başkanları üyelerin seçtiği partiler, Avrupa’da var. Örneğin İngiliz İşçi Partisi’nde genel başkan seçiminde parlamentodaki İşçi Partili milletvekillerinin verdiği oy, tüm oyların üçte biri oranında ağırlık taşır. Kalan üçte bir ağırlık parti üyelerinin oylarıyla ve sonuncu üçte bir de partinin ilişkili olduğu sendikalar ve diğer sivil toplum kuruluşları tarafından yapılan oylamayla belirlenir.

Almanya’da Hıristiyan Demokratlar Birliği ve Sosyal Demokrat Parti’nin genel başkan adayları -bir tarihte CHP genel başkan adaylarının yaptığı gibi- ülkenin önceden belirlenmiş çeşitli şehirlerinde düzenlenen toplantılarda, kendi programlarını üyelere açıklamaları ardından yapılan oylama ile belirlenmektedir.

Genel başkanın doğruca üyeler tarafından seçilmesi, ülkemizde çok tartışılan “parti içi demokrasi” yönünden de çok önemlidir. Çünkü bu usul, üyeye verilen önemi yansıtır. Parti içindeki “delege ağalığı”na da son verir. 

Parti içi demokrasiden söz etmişken değerli dostum Prof. Dr. Hakkı Keskin’in, Almanya’daki Sosyal Demokrat Parti, Almanya Sol Partisi ve Yeşiller Partisi’ni “parti içi demokrasi” açısından karşılaştıran bir çalışmasında, CHP genel başkanına tüzükle sağlanmış yetkilerin, Tayyip Erdoğan’ı eleştirirken kullandığımız “tek adam” yetkileriyle paralel olduğunu ortaya koyduğunu belirtmek isterim.



Yazarın Son Yazıları Tüm Yazıları

Senarist 2 Kasım 2024
Birkaç soru 19 Ekim 2024

Günün Köşe Yazıları