Nilgün Cerrahoğlu
Nilgün Cerrahoğlu nilgun@cumhuriyet.com.tr Son Yazısı / Tüm Yazıları

Ukrayna Krizi Tırmanırken

08 Mayıs 2014 Perşembe

Donanmamız Ümit Burnu’nda!
15. yüzyılın “keşifler çağını” yaşıyoruz sanırsınız. Portekizli kâşifler misali... Sanki ilk defa girilen sulara açılıyoruz...
Havuz medyasının manşetlerine göz atan biri bu izlenimi edinebilir:
Sabah “Leventlerimiz Ümit Burnu’nda” başlığını kullanmış....
Akşam birinci sayfada koskoca Türk bayrağı yanında “1.5 asır sonra Afrika’da” anonsu yapıyor.
Milliyet benzer şekilde “148 yıl sonra Ümit Burnu’nda” şişinmesiyle, “Afrika ülkeleri ile tesis edilen ilişkilerin geliştirilmesine katkı sağlamak amacıyla 27 Mart’ta denize açılan Türk Deniz Kuvvetleri, Ümit Burnu’ndan 148 yıl sonra yeniden geçti” izahatını veriyor.
“Köy yanar deli kız taranır” misali...
Dünyanın dikkati kuzey komşumuz Ukrayna’da iken... Bizim donanma Afrika’da bayrak gösteriyor!

Hedef Karadeniz’in tüm limanları mı?
Karadeniz’de jeopolitik deprem yaratan Kırım’ın ilhakının ardından, Ukrayna’nın doğu bölgesi ile 3. büyük kenti olan Odessa’da bir iç savaş provası yaşanıyor.
Kırım’dan sonra Rusya’nın, bu defa Ukrayna’nın Karadeniz’e açılan tüm limanlarını ele geçirmeye heveslendiğine dair parmak ısırtan değerlendirmeler yapılıyor.
Çizmenin Corriere Della Sera gazetesinde örneğin şöyle çok çarpıcı bir yazı vardı: “Rus ordusunun üç opsiyonu” başlığı altında verilen yazıda (6 Mayıs), Ukrayna’ya doğudan giren Rus birliklerinin Odessa’ya ilerleyerek ismi dahi “sınır” anlamına gelen ülkenin Karadeniz’e çıkışının engellenebileceği anlatılıyordu.
Diğer alternatifler, Rus birliklerinin Ukrayna’nın doğusunu ele geçirmesi ya da doğudan içeri girip Karadeniz sahillerini tümüyle denetim altına aldıktan sonra Moldova sınırındaki bir Rusya peyki olan Transdinyester’e dek varması oluyor.
Son alternatifin gerçekleşmesi halinde Moskova’nın “Avrupa’ya uzanan bir koridor” elde edeceği ekleniyor.
Karadeniz ve Ukrayna’nın doğusu ile olay sınırlı kaldığı sürece, Batı kendisini tehdit altında hissetmiyor.
Ama Rusların, “Avrupa’ya uzanan koridor” elde etmesi durumu başka...
Rusya’nın, 2004’te NATO’ya katılan eski “Varşova Paktı ülkesi” Romanya sınırına kadar dayanması ihtimali, “tehdit”i somutlaştırıyor...
Dünya bu nedenle diken üstünde.
Kriz, bir buçuk ay öncesinin “Kırım referandumu” aşamasından farklı noktalara savruldu.

‘Salam tekniği’ ile yutmak
1998-2005 arasında Almanya’da dışişleri bakanlığı yapan Joschka Fischer, Rusya’nın “salam tekniği” ile Ukrayna’yı bu yüzden dilim dilim yutma planı içinde olduğunu söylüyor ve krizin aşamalar içindeki tırmanışını, yeni kaleme aldığı bir yazıda şöyle özetliyor:
Rus yanlısı sabık Devlet Başkanı Viktor Yanukoviç’in AB ortaklık anlaşmasına sırt çevirip Rusya ile gümrük birliğine gitmesi.
Bu ilk aşama!
Kiev’de “Meydan”ın, bu birinci aşamaya müteakip başkaldırması ve Rusya yanlısı Yanukoviç’i devirmesi ikinci aşama diye tanımlanıyor.
Üçüncü tırmanış, Kırım’ın silahlı güçlerce işgalinden sonra Rusya’ya ilhak edilmesiyle kayda düşülüyor.
Ukrayna’nın can damarı sayılan ticaret limanı Odessa’nın bulunduğu “güney” yöresi ile ağır sanayi bölgesi doğuda baş gösteren iç savaş provası, tırmanışta dördüncü aşamayı ortaya koyuyor.
Fischer, “Rusya’nın (Doğu Ukrayna’daki) örtülü askeri müdahalesinin -kısa dönemdehedefinin istikrarsızlık yaratarak 25 Mayıs başkanlık seçimlerini gayri meşru kılmak ve Yanukoviç sonrası (Batı yanlısı) siyasi düzenin konsolidasyonunu engellemek” olduğunu ekliyor...
Adım adım geliştirilen bu strateji sonunda Putin işi özetle Doğu ve Güney Ukrayna’yı “ham yapmaya” vardırabilecek!
Gözlemciler, eski “Sovyet alanını” yeniden tesis etmek rüyasını kovalayan Putin’in bu rüyayla adeta sarhoş olduğunu söylüyor ve sarhoşluk halinin tamamen ayaklarını yerden kesecek noktaya gelmemesini ümit ediyor.
“Büyük Rus İmparatorluğu” düşü ile havalanan Putin için yarın (9 Mayıs) bu bağlamda hayli kritik bir gün olacak.
Sovyetler Birliği’nin Nazi Almanyası’na karşı sağladığı zaferin 70. yılına isabet eden “Zafer Günü” kutlamalarında, Kızıl Meydan’da yarın her zamankinden daha görkemli bir askeri tören yapılacak. Törenlerin ardından hemen Kırım’a uçacak olan Rus Devlet Başkanı, burada da Kırım’ın “Nazilerden kurtuluşunun” gene 70. yılı adı altında yarımadanın ilhakını kutlayacak, “Neonazilerden kurtuluş” sloganı altında Ukrayna operasyonunun ileriki aşamalarına ilişkin sembol dolu mesajlar verecek.
Büyük Rus propagandasına göre “Batı ile işbirliği” yapan “Ukrayna yandaşları”, 70 yıl öncesinde Sovyet topraklarını işgal eden Nazileri destekleyen eski Sovyet hainlerinden zira farksız.
Oyun... Böylece Ruslar için “Nazilerin eski işbirlikçilerinin torunlarıyla savaşı”na indirgeniyor.
Emperyalist işgaller, hep aslında “idealist”(!) propagandalarla perdelenip şekillendiriliyorlar.
ABD nasıl... “Demokrasi”götürmek adına Irak’ı işgal ettiyse...
Bugün Rusya da “Neonazilerle mücadele” diyerek Ukrayna’ya “salam taktiği” uyguluyor!  



Yazarın Son Yazıları Tüm Yazıları

Trump’ın dönüşü 10 Kasım 2024

Günün Köşe Yazıları