Mümtaz Soysal

Para ve Can

27 Şubat 2012 Pazartesi
\n\n\n

KOZAN yakınlarındaki baraj yapımında geçici su toplamaya yarayan kapak çatlamış, çatlağı örtmek için kum torbaları atılmış, çatlak dayanamayıp kapak yıkılınca biriken su sel olup akmış, canlar da birlikte gitmiş. Şimdi ceset toplanıyor.

\n

Ülkenin akarsu varlığını değerlendirip enerji üretmek için çağdaş, verimli ve güvenli organ olarak kurulan DSİ sanki seyretsin diye kenara çektirilmiş, tuzaktan bakıyor. Eli kolu mahkeme kararıyla bağlı.

\n

Devletin görevlerini ve işlevlerini kırpıp parçalara bölerek şuna buna dağıtmanın yıllar geçtikçe yarattığı son tablo budur. Devletin kuruluşuyla birlikte düzenlenen ihale ve taahhütmekanizması, kan vermeyi bırakıp eninde sonunda can almaya başlamıştır.

\n

Son yıllar boyunca Zonguldak kömür havzasında bölge cevherini değerlendirmek üzere \tdağınık özel madencilik yerine EKİ ile kamu işletmeciliği getirilmiş ve birkaç milyon tondan başlayarak 10 milyon tona yönelik hedefler konuşulmaya başlanmıştı. Elbet kusurlar, aksamalar, savurganlıklar olmuştu. \tOnlar düzeltilip daha iyi bir sistem kurulamaz mıydı? Hayır, bu zahmete katlanmak yerine, başka bir düzene, daha doğrusu düzensizliğe sıçrayarak rödevanslara geçildi... Önce, kıyıda köşede işlenmeden kalmış kömürü çıkarmak bahanesiyle kollar sıvandı ve yavaş yavaş daha geniş sahaları özel girişimcilere devredip borçlanmalar karşılığında kömür alıp satmak yoluna gidildi.

\n

Sonuç, kaçaklar da devreye girince, iş güvenliğinden yoksun derme çatma ocaklardan sık sık kaza kurbanlarının çıkması oldu.

\n

Çünkü, planlı karma ekonomi düzeninden piyasa ekonomisine geçince, ister istemez \t\to ekonominin temel \tkuralına geçilir: En kısa yoldan en az masrafla en çok kazanç. Şöyle ya da böyle, bizimki gibi kültürlerde güvenliği \tikinci plana iten, korkma abi, bir şey olmazlığı devreye sokan yaklaşımdır bu. Hiç değilse çağdaş kültür kökleşinceye \tkadar EKİleri, DSİleri sürdürmek ve güvenli önleme para harcamayı \tisraf saymayan zihniyeti biraz daha uzatmak başarılamaz mıydı?

\n

Ama, ne yazık ki, çabuk sonuç elde etme hırsı dört artı dört artı dörtformülüyle insan yetiştirme alanına da sıçramak ve dört yılcık okul görmüş kızları da sağlam eğitim zırhı giydirmeden vahşi çağdaşlıkhayhuyuna itmek üzere yine kapıdadır.

\n

\n\n



Yazarın Son Yazıları Tüm Yazıları

Çelişki Korkusu 19 Mart 2014
Acı 14 Mart 2014

Günün Köşe Yazıları