Öztin Akgüç

İktidar hazırlıkla olunur

27 Kasım 2024 Çarşamba

Bir parti düşünün, mal varlığı hukuksuz şekilde müsadere edilmiş, 1981-1992 yılları arası askeri yönetimce kapatılmış, yöneticileri siyasal yoldan gözaltına alınmış, İsmet İnönü gibi 33 yıl parti başkanlığı yapmış, geçmişi askeri ve siyasal başarılarla dolu devlet adamı partiden ayrılmış; Barış Harekâtı ile Kıbrıslı soydaşlarımızın yaşam hakkını güvence altına almış bir lider istifa ederek ayrı parti kurmuş; Turhan Feyzioğlu, Kemal Satır, Ferit Melen gibi başbakan yardımcılığı, parti sekreterliği, bakanlık yapmış ağır toplar partiyi terk etmiş, 1973 seçim öncesi TBMM parti grubunun yaklaşık yarısını yitirmiş bir parti CHP, kuruluşundan yüzyıl sonra ülkenin birinci partisi olarak yerel yönetimde iktidar oluyorsa bunun nedenini görmek gerekir. Kökeninin Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti’ne dayanması, kurucusunun Mustafa Kemal Atatürk olması, misyon görev partisi kimliği, ülkede hâlâ Cumhuriyet ilkelerine bağlı, TC vatandaşlığını içselleştirmiş geniş bir kitlenin varlığı ana nedendir.

Gelecek ilk genel seçimde iktidar olmayı hedefleyen CHP’nin hazırlıklı olması, hazırlıklarını kamuoyuna açıklaması, CHP ne yapacak sorusuna net yanıt vermesi, yandaşın yaratmaya çalıştığı kuşkuları dağıtması gerekir.

CHP’nin gölge kabinesi biliniyor, kurmaylarından da söz ediliyor. Ancak iktidar hazırlıkları tam bilinmiyor, kamuoyu ile paylaşılmıyor.

CHP’nin 1980 öncesi arka mutfağı olduğunu, hazırlıkların, araştırmaların yapıldığını, İnönü’nün başkan Ecevit’in genel sekreter olduğu dönemde bana da ufak tefek görevler verildiğinden biliyorum. Günümüzde böyle bir arka mutfak var mı? Bilgi yok. Hazırlık yapacak bu tip yardımcı organda parti yetkilileri, akademisyenler, partinin iktidara gelişiyle önemli görevler alabilir. Kadro oluşturma başarının olmazsa olmaz koşuludur.

CHP’nin 1960 öncesi yayımladığı “İlk Hedefler Beyannamesi”ne benzer bir bildirge ile kişisel ve toplumsal hak ve özgürlükler güvence altına alınacağı taahhüdünde bulunması önemlidir. Bildirgede Evrensel İnsan Hakları Bildirgesi’nin ana düzenlemeleri yer alabilir. Yargı bağımsızlığı, hukuk devleti, eğitim, sağlık, kamu hizmeti, üniversite özerkliği, toplumsal güvenlik, sosyal adalet önemli başlıklardır. Şu tür düzenlemeler örnek alınabilir.

- Herkes, cezai nitelikteki suçlamalar da dahil, davaların tam eşitlikle bağımsız ve tarafsız mahkemelerde hakkaniyetle açık olarak görülmesi hakkına sahiptir.

- Hiç kimse keyfi olarak tutuklanamaz, insan onuruna aykırı muameleye işleme tabi tutulamaz, saldırıya uğrayamaz.

- Herkes düşünce, vicdan, din özgürlüğüne sahiptir. Düşüncelerini, görüşlerini açıklamakta özgürdür, kısıtlanamaz.

- Herkes, barınma, sağlıklı beslenme dahil sosyal güvenlik hakkına sahiptir.

- Herkesin, toplanma, barışçı birlik, dernek kurma hakkı vardır. 

- Herkesin çalışacağı işi özgürce seçme hakkı vardır.

- Her insanın öğrenim hakkı vardır. Eğitim, temel eğitim düzeyinde parasızdır. Herkesin kültürel yaşama, bilimsel gelişmelere özgürce katılma hakkı vardır. Yaşam boyu öğrenme, kaliteli eğitim sağlama kamu hizmetidir.

- Herkesin, aşı, ilaç, her türlü sağlık gereksiniminin karşılanması, sağlığın korunarak sürdürülmesi devletin görevidir.

- Cinsiyet eşitsizliği giderilerek kadın ve çocuklara karşı şiddet önlenmelidir.

Hak ve özgürlüklerin sağlanması, güven altına alınması korunmalarına ilişkin taahhütler dışında, cumhurbaşkanlığı hükümet sistemine karşı, güçlendirilmiş parlamenter sistemini hedefleyen anayasa önerisi ise sunulmalıdır. Anayasada tartışmasız ilk dört madde dışında şu ilkeler yer alabilir:

- İnsanlar doğuştan hukuksal olarak özgür ve eşittir.

- Egemenlik temel olarak millete dayanır. Hiçbir ongun kişi milletten kaynaklanmayan yetkiyi kullanamaz.

- Kamu iktidarının yetkisi, eşitliğe dayanan dürüst seçimle belirlenen, halk iradesine dayanır.

- Erkler, yasama, yürütme, yargı erkleri kesin olarak belirlenmeli, erklerin tek kişi ve organda toplanması, anayasal düzene aykırıdır.

- Kamu görevlerinde liyakat esastır.

- Herkesin adalete ulaşma hakkı vardır.

- Kamu görevlileri hangi düzeyde olursa hesap vermekle yükümlüdür. Hesap verme meşruiyetin temel ilkesidir.

- Cumhurbaşkanı, halkın temsilcisi vekiller tarafından belirli sınırlı sürelerde seçilir.

- Öneriler çok genel ama öneri, CHP’nin her konuda hazırlıklı olarak iktidara yürümesidir.



Yazarın Son Yazıları Tüm Yazıları

Sorun ve çözüm 20 Kasım 2024

Günün Köşe Yazıları