Türkiye’deki çocukların yüzde 45,2’si toplumsal dışlanma ve yoksulluk riski altında.

Bütün çocukların eşit koşullar altında ve tüm haklarına erişebildikleri bir ortamda yaşamalarının önündeki en önemli engel yoksulluk. 2022 yılında, 6-17 yaş aralığında çocukların yalnızca yüzde 39’u sinemaya ya da tiyatroya gidebilmiş. Gitmeyenlere nedeni sorulduğunda ise çocukların yüzde 40’ı “ailelerinin maddi olarak etkinliği karşılayamadıklarını” belirtmiş. 

Çağdaş Yaşamı Destekleme Derneği'nin (ÇYDD) ''Cumhuriyetin 100. Yılında Çocukların Mevcut Durumu'' başlığı altında hazırladığı raporda, ''Çocuklar için yoksulluğun deneyimlenmesi; barınmada, eğitimde, gıdada, ısınmada ve tıbbi destekte yoksunluğun yanı sıra sosyal dışlanma şeklinde gerçekleşir. Çocuklukta tecrübe edilen yoksulluk diğer yaşam dönemlerini etkileyen ve travmatize edici bir deneyimdir. Bu nedenle çocuk yoksulluğu ortadan kaldırılması gereken ciddi bir tehdittir'' deniliyor. Ve ne yazık ki bu tehdidin ortadan kaldırılması için hiçbir şey yapılmıyor, çocuk yoksulluğu oranı giderek artıyor. 

DERS BASKISI

Rapora göre, çocukların temel bakım verenlerinin verdikleri bilgiler ışığında, 5-17 yaş grubundaki çocukların yüzde 1’i görmede, yüzde 1,1’i yürümede, yüzde 0,9’u öz bakımını gidermekte güçlük yaşıyor. Ayrıca, benzer veri toplama yöntemiyle elde edilen verilere göre, 5-17 yaş grubundaki çocukların yüzde 0,8’i iletişim kurmakta, yüzde 1,5’i öğrenmekte, yüzde 1,1’i hatırlamakta, yüzde 1,4’ü yoğunlaşmakta güçlük çekiyor. 

Okul derslerinin baskısı altında hisseden çocuk oranı yüzde 13,4, zorbalık kurbanı olan çocuk oranı ise yüzde 13,8 olarak ifade ediliyor.

2021 yılındaki ölümler içerisinde resmi kayıtlara göre, bilinmeyen nedenlerle hayatını kaybedenlerin oranı 1-4 yaş grubundaki çocuklarda yüzde 17,9, 5-14 yaş grubundaki çocuklarda yüzde 16,6 ve 15-17 yaş grubundaki çocuklarda ise yüzde 20,7 olarak kayıtlara geçmiş. Yine resmi verilere göre, 2021 yılında, çocukların en fazla dışsal yaralanma ve zehirlenmeler sonucunda öldüğü görülüyor. Bu bilgiler ışığında, çocuk ihmal ve istismarının ciddi boyutlara ulaştığı ve bu konuda önleyici, koruyucu ve caydırıcı düzenlemelerin hızlıca geliştirilmesinin zorunluluğu gözler önüne seriliyor.

ZORLA EVLENDİRİLEN ÇOCUKLAR

2022 yılında 16-17 yaş grubundaki resmi kız çocukları evlilikleri yüzde 2. Bu oran görünürde düşük ancak raporda, verinin sunuluş biçiminin gerçeğin üstünü örtme girişimi olduğuna dikkat çekiliyor. Yüzde 2, 10 bini aşkın kız çocuğu evliliği anlamına geliyor ve bu sayı sadece 16 ve 17 yaşındaki kız çocuklarının resmi olarak evliliklerini ifade ediyor. Bir diğer deyişle, 16 yaşından küçük kız çocuklarının kanuna göre evlendirilemeyecek olmasından dolayı 16 yaşından küçük çocuk evlilikleri sıfır olarak kabul edilmiş ve 16-17 yaşındaki resmi nikâhlı olmayan evlilikler bu sayıya dâhil edilmemiş.