BBC Proms’un 140’ıncı, Borusan Holding’in 70’inci, BİFO’nun 15. yılında dorukta bir dinleti

BİFO’nun BBC Proms Festivali’ndeki konseri hem topluluk üyeleri, hem de salonu dolduran 5 binden fazla izleyicinin yüksek enerjisiyle dorukta bir dinletiydi. BİFO’nun yeni CD’si konserin ardından piyasaya sunuldu. Topluluk, 12 Şubat 2016’da da Viyana Konserevi’nde çalacak.

LONDRA - Salı akşamı Londra’nın Royal Albert Salonu’nda, 140. yılını kutlayan BBC Proms Festivali’nde, 70. yılını kutlayan Borusan Holding’in desteğiyle, 15. yılını kutlayan BİFO’nun konseriyle eşsiz bir coşku yaşadık. Bu festivale ilk kez davet alan Türk orkestrası BİFO, Avusturyalı şef Sacha Goetzel’in yönetiminde çaldı. Hem topluluk üyeleri hem de salonu dolduran 5 binden fazla izleyicinin yüksek enerjisiyle dorukta bir dinletiydi.
Doğu baharatlarıyla lezzetlenmiş program ve arasına yerleştirilmiş çağdaş İngiliz besteci Gabriel Prokofiyef’in Keman Konçertosu çok ilginçti. Balakirev’in piyano fantezisinden Lypunov tarafından orkestraya uyarlanan “Islamey”, orkestranın ortama ısınma yapıtıydı. Ardından gelen İngiliz besteci Gustav Holst’un “Beni Mora” adlı oryantal süitini İngilizler bile pek tanımıyorlar. Cezayir’de geçirdiği bir dönemden esinlenmiş.

Müthiş bir virtüöz
En merakla beklediğim yapıt, ilk seslendirisi BİFO’ya ısmarlanan torun Prokofiyef’in Keman Konçertosuydu. Müthiş bir virtüöz olan solist Daniel Hope bu karmaşık yapıtı ezbere çaldı. 4 bölümlü konçertonun uzun süresi ve aynı atmosferdeki tekrarları gereksizdi. Besteciler de ilk çalınıştan sonra düzeltme yaparlar.
Konçertonun başlığı “1914”. 100. yılında I. Dünya Savaşını teatral olarak anlatıyor. Önce iyimser bir coşkuyla savaşa atılan gençleri duyuyoruz. Sonra savaşın o korkunç gürültüsü ve acıları yansıyor. Akustik çalgılarda elektronik efektler yaratılmış. Besteci, dedesi Sergey Prokofiyef kadar Stravinsky’nin “Askerin Öyküsü”ne, Şostakoviç’in 5. Senfonisi’ne de gönderme yapmış.
Programın ikinci yarısında orkestra artık başarının doruğundaydı. “Saraydan Kız Kaçırma” uvertürünü yerçekiminden kopmuş kadar zarif çaldı. Mehterden esinlenme zilleri ve vurmalıları hiç abartmadan yorumladı. Sonra şefsiz olarak Haendel’in “Saba Melikesinin Gelişi”ni ayakta selamladı. Bu da topluluğun şefsiz de başarılı olduğunun kanıtıydı.
Batılı kulağıyla...
Konser, Respighi’nin “Saba Melikesi Belkıs” adlı orkestra süitiyle sona erdi. Yapıtın BBC Proms’daki ilk çalınışıydı. Orkestra bütün zenginliğini sergiledi.
Bir gece önce Sacha Goetzel’le konuştum: “Ben Türk yapıtlarına Batılı bir müzisyen kulağıyla yaklaşıyorum. Türk şefler gibi mutlaka makamsal özelliklerin, aksak ritmlerin öne çıkmasını düşünmüyorum. Zaten yapıtın bütününde bunlar duyuluyor. Örneğin ‘Köçekçe’de köçeği temsil eden zillerin, solist gibi öne çıkmasına karşıyım. Zilleri senfonik karakter içinde bir renk olarak düşünüyorum.”
Konser sonrasında coşkulu alkışlara karşılık Sacha heyecanlı bir konuşma yaptı: “Müziğin sınırları yoktur. Ama size Türkiye’den gelip de Anadolu’yu, Boğaziçi’ni anlatmamak olur mu? Şimdi çalacağımız en ünlü Türk yapıtında Anadolu’nun doğu ucundan başlayıp İstanbul’da son bulan bir yolculuğa çıkacağız” diyerek Erkin’in “Köçekçe”sini sundu. “Köçekçe” salondaki coşkuyu doruğa çıkartarak konseri noktaladı.

BİFO’nun 3. CD’si
BİFO’nun şimdiye dek yayımlanan CD’leri hep tematik bir bütünlük içeriyordu. Londra’daki konserin ardından aynı gece 3. CD’nin piyasaya sunulması, Londra müzik dünyasının önde gelen organizatörleri ve eleştirmenlerine tanıtılması çok güzel bir zamanlamaydı.
Onix etiketiyle çıkan bu CD’de yer alan Rimsky-Korsakov’un “Şehrazad”ı, Balakirev’in “Islamey”i, Ippolitov-Ivanov’un “Kafkas Taslakları” ve Erkin’in “Köçekçe”si zarif bir oryantal bütünlük içinde. Korsakov’da Pelin Halkacı Akın’ın harika soloları dikkat çekiyor. Her bir CD’nin solistsiz olması da orkestranın heybetini kanıtlaması açısından önemli.
İşte böyle bir Londra çıkarmasıydı BİFO’nunki. Şimdi heyecanla 12 Şubat 2016 tarihini bekliyoruz. Bu kez BİFO Viyana Konserevi’nde çalacak.