Eskişehir Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatrosu, Cumhuriyetimizin yüzüncü yılını kutlamak için tiyatromuzda iz bırakan yazarlar ve eserleriyle perdelerini açtı. Sermet Çağan’ın iktidar ve halk arasındaki ilişkiyi kara mizahı öne alarak işleyen “Ayak Bacak Fabrikası”nı Murat Karasu sahneye koymuştu. Memet Baydur’un çok sevilen eseri “Düdüklüde Kıymalı Bamya” ise Murat Atak yönetmenliğinde sezonun ikinci oyunu olarak seyirciyle buluştu. Böylece kurumsallaşmasını tamamlamış Eskişehir Şehir Tiyatrosu, tiyatromuza yön vermiş, büyük katkılar sağlamış, kendi yazarlık serüvenini ulusal sınırların dışına taşımış yapıtlarla Anadolu’dan selam yolluyor. 

***

“Düdüklüde Kıymalı Bamya”, tek mekânda orta halli bir ailenin evinde geçer. Sabah kahvesini içerken alaturka müzik dinleyip magazin haberleriyle oyalanan, fırsat bulduğu anda dedikodu yapan, tembelliklerini allı güllü sabahlıklarla gösteren şişmanca kadınlar çıkar karşımıza. Dünyaya dar bakış açısıyla bakan, burnu büyük, sınıf atlama hezeyanı içinde, gösteriş meraklısı, günün büyük bir kısmını konkenle geçirmeye meraklı ev hanımları hayatlarını kaygısızca sürdürür. Evin kızının kendisine yakıştırılmayan postacı arkadaşının kapıyı çalmasıyla işler değişir. Postacının dedesinin bir süreliğine eve gelmesiyle kriz başlar. Böylece kadınların kurduğu düzene aykırı davranan, onları taşlayan, sözünü patavatsızca söyleyen dede ile kurulan karşıtlık, Baydur’un diğer oyunlarında da gördüğümüz durum komedisinin büyük olanaklarını serer önümüze. Fahrettin Dede’nin beklenmedik ölümü ise incelikler devrinin kapandığının, bir kuşağın yaşama bakışının ortadan kalktığının, Doğu ile Batı arasına sıkışmış yeni kuşağın kendi değerlersizliklerini dayattığının sembolü gibidir. 

***

“Düdüklüde Kıymalı Bamya”nın yönetmeni Murat Atak, oyundaki ev hanımlarına, çok yüklenmeden, onları haşin eleştiri oklarından uzak tutmuş. Hepimizin annesi, teyzesi olan bu şişman kadınların sevimliliklerini öne çıkartmış, Böylece oyundaki en büyük tuzaklardan birini başarıyla savuşturmuş. Özellikle dört kadın, Burcu Tutku Turan, Mahide Yumbul, Gamze Demirer, Elçin Tezcan içinde bulundukları durumu metindeki grostesk unsurun altını çizerek verirken seyircinin gülerken düşünmesini sağlıyor. Evin kızı Nagihan Orhan, değerler arasındaki sıkışmışlığı yalın bir oyunculukla anlatma çabasına giriyor. Dede Özgür Onan’ın, torunu Alp Sunaoğlu’nun, hizmetçi Bilge Büyükerşen’in oyunu sürükleme başarısına da değinmek gerek. Dekor Tasarımını Büşra Doğan’ın yaptığı oyunda, döner sahne kullanılmış. Ancak döner sahne mekân değişikliği için değil, seyircinin farklı noktalardan aynı mekâna bakmasıyla tiyatroya sinematografik bir yenilik kazandırıyor. Böylece seyirci oturduğu yerden adeta kamera açısını değiştirerek olayları yorumluyor. Yönetmen Murat Atak, sahnedeki bu değişimi, açıları doğru kullanarak son derece başarılı bir sahnelemeye anlayışıyla dengeliyor. 

***

Memet Baydur’la bir bahar akşamı Ankara’da Paris Caddesi’nde karşılaşmıştık. Hastalığında teşhis yeni konulmuş, yurtdışına gitmek üzereydi. Ben de annemin rahatsızlığı nedeniyle benzer bir süreçten çıkmış, Amerika’dan yeni gelmiştim. Son karşılaşmamızdı. Onun büyük entelektüel kimliği ile bütünleşen oyun yazarlığına büyük hayranlık duydum. Erken ölümü karşındaki acım bu defa, “Düdüklüde Kıymalı Bamya”daki o replikte yeniden canlandı: “Hepsi öldü. Ben yalnız kaldım!” İnsanın ölümü yenmesinin tek koşulu ortaya koyduğu eserler... Nitekim oyun biter bitmez yaşama sanatımıza büyük derinlikler kazandıran iki isim çıktı sahneye: Yılmaz Büyükerşen ve Murat Atak. Eskişehir Büyükşehir Belediye Başkanı Yılmaz Büyükerşen, kent tasarımı ve bilincini sanatçı kimliğiyle bütünleştiren hepimizin minnet duyduğu çok özel bir siyasetçi. Murat Atak’ın 40. sanat yılını kutladı. Fuayede ise prömiyere katılanlara ve oyunun yönetmenine özel bir sürpriz hazırlanmıştı. Yakın arkadaşları sinevizyon perdesi aracılığıyla onu anlattı. 

***

Eskişehir Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatrosu, yirmi ikinci yılında tiyatromuza yeni bir soluk kazandırmaya, yeni değerler katmaya devam ediyor.