Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülleri’nin edebiyat dalındaki ödülü, bu yıl Selim İleri’ye verildi. Ödülün değerli yazarımıza veriliş gerekçesinde şöyle deniyor: “…edebiyat aşkını İstanbul tutkusuyla harmanlayıp kişisel anılarını şehrin geçmişiyle bir araya getirdiği eserlerinde gelenekle yeni arasında köprü rolünü üstlendiği için…”

Selim İleri, hiçbir zaman elden bırakmadığı alçakgönüllülüğü ile bir yayın organında bu gerekçe için şöyle demiş: “…umarım bunu başarabilmişimdir…”

Oysa Selim İleri, “bunu” dediği şeyi yıllardır ve bilinçle yapıyor ve başarıyor. Onun yalnız İstanbul şehrinin geçmişine değil, fakat bütün bir edebiyatın geçmişine bağlılığı yalnızca bulanık bir yurtsama (nostalji) tutkusuyla açıklanamaz. Selim İleri, hem okur olmak isteyenleri hem de okurları, gerçek anlamda bir “edebiyat okuru” olabilmenin temel ve birincil koşulunun ancak edebiyat ile “başlangıcından günümüze” uzanan bir ilişki kurmakla gerçekleşebileceği yolunda sürekli uyarır. Onun Türk edebiyatının en eski yazarlarını bile kucaklayan “vefa duygusu”, gerçekte yalnızca bir “duygu” olmanın ötesindedir ve kanımca ancak “gelenek sorununa bilinç yoluyla yaklaşmak” diye nitelendirilebilir. Selim İleri’nin bütün eserlerinde sergilediği olağanüstü dil ustalığı, onun bu yaklaşımının en güçlü kanıtlarından biridir; çünkü o eserlerde karşımıza çıkan anlatım, Türkçenin hiçbir inceliğini, sözlerle örülmüş estetiğini ihmal etmeyen, hangi yaşta ve yönelimde olursa olsun, bütün okurlarını -çoğu zaman onlara fark ettirmeksizin- dil eğitiminden geçiren bir anlatımdır.

Bu anlatım, kanımca aynı zamanda edebiyatımızın tarihini yazmaya meraklı olanlar için de, hem geçmiş hem de bugün ve yarın bağlamında çok değerli bir kılavuz, bir yol gösterici niteliğindedir. Çünkü ister hikâyelerinde, ister romanlarında, denemelerinde ve başkaca yazılarında olsun, Selim İleri’nin edebiyatta geleneğe bağlılığı sırf eskiye eski olduğu için duyulan bir yakınlıktan ve meraktan değil, ama, bundan çok daha geniş ölçüde olmak üzere, geleneğin her zaman geleceğin en önemli temel taşlarından birini oluşturacağı bilincinden kaynaklanır. Bu bilinç, Selim İleri’yi okurken gereken özeni elden bırakmadığımız takdirde, bizi şu gerçeğin eşiğine götürür: geleneğe sırf eskidir diye karşı çıkmak, kendimizi köksüz kılmakla eşanlamlıdır. Ve bugüne kadar “köksüzlük” diye bir bilinçle veya amaçla gerçekten değer taşıyan “yeni”lere ulaşılabildiği, hiçbir alanda görülmemiştir.

Sevgili Selim İleri’nin dildeki ve edebiyattaki bu çok değerli rehberliğini daha uzun yıllar sürdürmesini diliyorum.