Övgü, söz inceliği gerektirse de öylesine az rastlanır. Söz bağırtkanlarını dinlemeyin. Övgüsü yergisinden beter olanlardan sakının. Süslü sözcük üretenlerin tuzağına düşmeyin. Laf geveleyenler, ancak kafa karıştırır. Kendini övmeye kalkan olursa, Spencer’in şu sözünü anımsayıp onu yanınızdan uzaklaştırın: “Başkalarını yermek, kendimizi övmenin dürüst olmayan şeklidir.”

Övgücülerin en tehlikelisi, kötülüklerini sevgi maskesi takarak gizleyenlerdir. Ondan da tehlikelisi, ağzının ayarı bozuk olanlardır. Aisopos, yüzyıllar öncesinde uyarmış: “Kötülerden çekinmeli, onların yapay sözlerine kapılmamalı!”

Toplumda söz getirip götürenler türeyince, dilimiz; deyim, atasözü, betimlemedeki gücünü halkın yarattığı argoda da göstererek, dalkavuk, arabozucu, dedikoducu, boşboğaz, ikiyüzlü, sırnaşık, arsız anlamlarına gelen yalaka sözcüğünü yaratmıştır.

Boş bulunup onlardan birini semtinize yaklaştırmayın!

Aşağılayıcı sıfatlar

En üst düzeydeki kişiler bile tartışırken birbirine “Şerefsiz!” diye haykırmaktan kendilerini alamıyor. Oysa şeref sözcüğü, insan olmanın bütün niteliklerini kapsar: Onur, erdem, cesaret, ün, doğruluk dürüstlük... Buna şerefli, şeref sözü vermek, şeref konuğu olmak, şeref yeri adlandırmaları da katılmalı.

İşin kötü yanı, birbirlerine şerefsiz diyenler, havanın yumuşamasından sonra, yüz yüze gelme bir yana, çıkarları uğruna aynı çatı altında bile toplanabiliyor...

Söz saldırganlarının çoğu, ruhsal dengesizliklerinin kurbanıdır. Karşılarındakini aşağılayanlar, öfkelerini dizginleyemeyince kendilerini onlardan da aşağılık durumlara sokabiliyor.

Karşılaştırmalı yergi

AKP’li vekil Ahmet Hamdi Çamlı, bir TV programında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu’nu birbiriyle kıyaslayarak “Tayyip Erdoğan’ın 1970’lerden beri bir background’u var adamın. Ama bu öyle değil ki. Harolop şarolop, pattadanak önümüze çıktı. Nereden ve nasıl atıldığı belli olan biri.”

Harolop şarolop ne demek diye sorulduğunda da “Stratejik bir şehir olan İstanbul’un milli bir zihniyetten alınıp harolop şorolop bir zihniyete teslim edilmesi demek” diyor

Kendi buluşu “harolop şarolop zihniyet”in ne olduğunu da, “günübirlik adam, yevmiyeci yani, günlük adam, derinliği olmayan adam, ilerisi olmayan, background’u olmayan, basit, kâr için her şeyi yapabilecek adam” nitelendirmeleriyle İmamoğlu'nu aşağıladığını sanıyor.

Harolop şarolop

Övgüde de yergide de dile kilit vurulmaz. Ölçüsü tutturulursa, yergi, değerliyi değersizden ayırmanın aracı da olabiliyor. Öveyim derken övdüğünü yerin dibine batıran da vardır. Çamlı, “harolop şarolop” söyleminin yaratıcısı olduğunu açıklamaya kalkarken sözü laf kalabalığına boğuyor. Onunla da yetinmiyor, Türkçede olmayan pattadanak diyerek bilgisizliğini sergiliyor.

Öven, yerenden daha çok hata yapar. Çamcı, yaranmaya çalıştığı Cumhurbaşkanı’nı adam diye anarak hatayı saygısızlığa vardırıyor. Bu, sözünü yerinde kullanmayı bilemeyişinden doğuyor. Ekrem İmamoğlu’nu “harolop şarolop” diyerek yetersiz kılmaya kalkarken, bilgisizliği doruklara varıyor. Sözünü bilmemesi, İmamoğlu’yla sınırlı kalmıyor, 800 bin oyçokluğuyla İBB başkanlığına getiren halka saygısızlık ediyor. Çamlı “harolop şarolop” sözüyle özgün bir buluş yaptığını ima ederken, ayrımına varmadan, kendini gülünç durumlara düşürüyor.

Yergisinin hedefi, bindiği makam arabasının benzin parasını kendi cebinden ödeyen Ekrem İmamoğlu ise bilmeli ki, leke, o erdeme ermiş olanların üstünde bahar gülüne dönüşür!