Seçkin kitaplar edinip onları ilgiyle okuyarak yaşamınızın belirleyicisi kılmak ister misiniz?

Günlerce elinizden düşürmediğiniz bir kitabın nasıl yazıldığını merak edip yazarının dünyasına girmeyi düşünür müsünüz?

Siz de okuduğunuz kitaplarla ilgili eleştirileri, yetkin yazarların görüşleri üzerine neler düşündüğünüzü yazma gereksinimi duyar mısınız?

Bir kitabı okuyup bitirdikten sonra içinizde yazmak kıpırtıları duyar mısınız?

Okuma alanınızı genişletip klasik kitaplara yönelmenin yollarını arar mısınız?

Joe Fassler

Yukarıdaki soruları yanıtlamanız, öğrenciyseniz okuldan çıkar çıkmaz, çalışansanız sağda solda oyalanmadan kitapçıya uğrayıp Joe Fassler’ın hazırladığı, ayrıntılı adı “Yazarlar Anlatıyor: Yaratıcılık, İlham ve Sanatsal Yaratım Süreci” olan Karanlığı Aydınlat başlıklı kitabı (Hep Kitap Yayınları) edinmeye, onu iyi bir okur gözüyle içinize sindirerek okumanıza bağlı.

Karanlığı Aydınlat, özenle okunup yazarlar arasındaki duygu-düşünce-algı geçişimi kavranmadan, kimsenin bir başkasına yazarlık öğretemeyeceği uyarısında bulunuyor. Bilinçli okurun, yazmak için kursların yararlı olacağına inandığını da sanmıyorum.

Bu gerçeği erken sezen Amerika üniversiteleri, o işlevi, kurumsallaştırdığı yazarlık derslerine bıraktığını, Türkiye’de bu işlevi, Boğaziçi Üniversitesi Yaşamboyu Eğitim Merkezi’nin yerine getirdiğini de anımsatalım.

Yazar çözümlemeleri

Karanlığı aydınlatacağı savıyla hazırlanan kitapta, soru yöneltilen yazarların Orhan Pamuk, Walt Whitman, Stephen King, Tom Morrison, Leo Tolstoy, Jorge Luis Borges, W.B. Yeats, James Baldwin, Franz Kafka, Lewis Carrol, Virginia Woolf, Emily Dickinson, T.S. Eliot, Charles Dickens, Vladimir Nabokov, Saul Bellow’dan etkilendiği bir alıntıdan esinlenmeleri, gözlemleri, izlenimleri, sezişleri konu ediliyor.

Fassler, 43 yazara “Size ne ilham verdi” sorusunu yöneltiyor. “Her yazar yazısına sevdiği bir romanın, şarkının ya da şiirin sözcükleriyle başlıyor. Sevdikleri işi yapmalarını sağlayan ve yazarken hâlâ onlara yol arkadaşlığı eden anlatılarla. O alıntı, kimi zaman bir yazarlık dersine evriliyor. Yazarlar nasıl ilham bulduklarını anlattıkça ilhamları okura da geçiyor.”

Yazarlar arası etkileşim

Örneğin Claire Messud, T.S. Eliot’ın bir şiirinden seçtiği “Bu kırık parçalardan payanda çıkardım harabelerime” dizesini şöyle algılıyor:

“Yazarak arkanızda bu gezegenin belli bir zaman diliminde hayatta olmanın ne anlama geldiğine yönelik kanlı canlı bir sezgi bırakırsınız. Yazmak bize insan olmanın yazan kişi için ne anlam ifade ettiğini söyler.”

Hanya Yanagihara’nın, Vladimir Nabokov’un “Lolita, hayatımın ışığı, kasıklarımın ateşi. Günahım, ruhum benim. Lo-li-ta: dilin ucu damaktan dişlere üç basamak iner, üçüncüsünde dişlere vurur. Lo-Li-Ta.” tümcesini şöyle yorumluyor:

“Nabokov’un bu kitapta yaptığı yenilik dilde. Neredeyse her cümlede icat edilmiş bir şey var ve okurken hepsinin o anda icat edildiğini sezersiniz. Sezdiğiniz bir başka şey de yazarın kendisinden önce yapılmış şeyleri hiç umursamamasıdır.”

Gerçek sanatçı, etkilendiği ölçüde etkiler de. Adından da anlaşıldığı üzere, kitapta karanlığı aydınlatma amacı güdülüyor. Yazar, sezdiğini, duyumsadığını, yarattığı kendine özgü dilin üslubuyla düşünceye dönüştürüp beyinleri, yürekleri sarsar. Evrenin, insanın evrenden de geniş derinliklerine bu gücüyle varır.

Karanlığı Aydınlat, içerdiği örneklerle okura yaratıcı yazmanın yolunu da açmış oluyor.