Zülal Kalkandelen
Zülal Kalkandelen zulal.kalkandelen@cumhuriyet.com.tr Son Yazısı / Tüm Yazıları

İnsan Çağı (Antroposen Ya Da Kapitalosen)

01 Ekim 2019 Salı

Hafta sonunda yeni bir tiyatro oyunu izledim. Yaşadığımız dönemin en önemli sorunu olan ekolojik yıkım için “acil durum” ilan etmiş Tatavla Tiyatro.
Bu nedenle Grips Tiyatrosu’nun “Gök, Toprak, Hava, Deniz” oyun metnini, “İnsan Çağı: Antroposen Ya Da Kapitalosen” adıyla sahneliyorlar.
Eraslan Sağlam’ın uyarlaması, dramaturjisi ve rejisiyle sahneye taşınan oyun, çocuklarla yetişkinlerin bir arada izleyebileceği şekilde şarkılı, danslı ve çok hareketli.
Benim izlediğim seansa Gelecek İçin Cumalar hareketinin içinde yer alan genç iklim aktivistleri de gelmişti. Yanımdaki koltukta da 11 yaşındaki aktivist Atlas Sarrafoğlu oturuyordu.
Oyun başlamadan önce Atlas’a 16 yaşındaki İsveçli iklim aktivisti Greta Thunberg’i hedefleyen çirkin saldırılar hakkında ne düşündüğünü sordum. Yanıtı şöyle oldu:
Greta’yı susturmak istiyorlar, birilerinin onu yönlendirdiğini söyleyip yıpratmak istiyorlar. Çocukların, Z kuşağının kendilerinin hareket etmediğini, arkalarında bazı büyüklerin olduğunu iddia ediyorlar. Benim annem için ‘çocuk istismarcısı’ bile dediler.
Atlas, yeryüzünün geleceği için yaşıtlarının dünya çapında verdiği mücadeleye Türkiye’den katılıyor diye annesinin bu şekilde damgalanmak istenmesi de toplumdaki cehaletin bir göstergesi...

Talihsiz bir görüşme...
Greta’nın iklim krizine dikkat çekmek için başlattığı okul grevlerinin tüm dünyaya yayılmasında elbette çevre için çalışan bazı kurumların desteği oldu. Fakat bunu haklı mücadeleyi lekeleyecek bir durummuş gibi göstermek saçmalık.
Sadece Greta’nın Obama ile görüştürülmesinin çelişki yarattığını belirtmeliyim.
Greta, “milyonlarca insan ölüyor” diyerek küresel ısınma ile ilgili acil bir gerçeğe dikkat çekiyor. Ancak diğer taraftan, görevde olduğu dönemde Ortadoğu’da milyonlarca masum sivilin katledildiği kanlı savaşları artırarak sürdüren bir siyasetçi ile dostça yumruk çakma hareketi medyaya yansıyor.
Obama’nın kendi döneminde İklim Eylem Planı’nı imzalamış olması, onunla takım olmaya yetmemeli. Greta Thunberg ve iklim grevlerinin, politikacıların reklam çalışmalarından uzak tutulması için özen gösterilmeli.

Daha çok tükettikçe daha hızla yok olacağız
Tiyatro oyununa dönersek, insanları bireysel faydacılık temelinde, kâr ve ranta yönlendiren kapitalizmin gezegende yaptığı yıkım çok iyi aktarılmış.
Politikacıların harekete geçmesini isteyen herkesin bireysel olarak da kendi hayatında değişiklik yapması gerektiği vurgulanmış.
İlk kez bir tiyatro oyununda uzun yıllardır savunduğum veganizm ve hayvan özgürlüğü mesajlarının yer almasından dolayı biraz şaşkın ama mutluyum.
Nice eğitimli yetişkinin zamanında alay ettiği veya duymazdan geldiği görüşlerimiz, sonunda doğa, yok oluş isyanının bayrağını çekince ön plana çıkmaya başladı.

Greta Thunberg bir vegan
Tek bir ufak eleştiri yapacak olursam, oyunda temel olarak veganizm ilkelerinden söz edilirken, vegan sözcügünün hiç geçmediğini fark ettim. Oyunu sahneleyenler, bu eleştirimi dikkate alırlarsa, çağımızın en devrimci etik duruşuna da hak ettiği referans verilmiş olur.
Nitekim oyunda sık sık adı geçen Greta Thunberg de, gerçek bir iklim aktivistinin yapması gerekeni yaparak, etik ve çevresel faktörler nedeniyle vegan olan bir genç.
İnsan olan hayvanların, insan dışı hayvanları sömürmesi üzerine dayalı olan sözde “uygarlığımızın” ve üzerinde yaşadığımız tek gezegenin çöküşünü nasıl hazırladığımızı merak ediyorsanız, “İnsan Çağı”nı izleyin.
Çocuğunuz varsa mutlaka onu da götürün ki o da geleceğine sahip çıksın.



Yazarın Son Yazıları Tüm Yazıları


Günün Köşe Yazıları