Bu yıl TÜYAP Kitap Fuarı’nın onur konuğu Gülten Dayıoğlu. Bence sonuna kadar hak edilmiş bir “onurlandırma”.

Dayıoğlu’yla Milliyet Yayınları’nı yönettiğim dönemde tanışmıştım. Yayınevi benden önce de yayımlıyordu kitaplarını. Benim dönemimde de yayınevinin vazgeçilmez yazarlarından biri oldu. Bugün orta yaşlarda kitap okuyan kim varsa, çocukluğunda mutlaka onun kitaplarını da okumuştur diye düşünüyorum.

Benim çocukluğumda gözde yazar Kemalettin Tuğcu’ydu. Daha sonraki kuşaklar nice ünlü yazarların çocuk kitaplarını okuyarak yetişti. Ama sanıyorum o kuşakların gözdesi Dayıoğlu’ydu.

***

Yayınevi yöneticiliği yaptığım dönemde çocuklarla ilişkimiz sadece kitaplarla sınırlı kalmıyordu. Bir de haftalık çocuk dergisi yayımlıyorduk. Derginin neredeyse bütün yazarları ünlü edebiyatçılarımızdı. Her hafta ünlü bir yazardan çocuk öyküsü de basıyorduk.

Yazarlarımızın bir bölümü, kahramanı çocuk olan her öyküyü çocuk öyküsü sanıyordu. Kimi yazarlarımızın getirdikleri öyküleri okuyordum. Kahramanı çocuk olan, ama basbayağı büyüklerin okuyabileceği öyküler… “Çocuk öyküsü” ile “çocuğun öyküsü”nü aynı sanan yazarlarla az tartışmadık.

Kimi yazarlar, uzun betimlemelere, psikolojik çözümlemelere, ideolojik yorumlara ağırlık veriyor, bu da çocuk okurun öyküyü ya da romanı sıkıntıyla fırlatıp atmasına neden oluyordu.

***

En çok satan çocuk kitaplarına bakalım. Hepsinde yazarın ilk amacı “öykü anlatmak”tır. Bir çocuğun, bir kedinin, bir köpeğin serüvenleri… Okur “yazar ne güzel anlatıyor” ya da “acaba bundan ne öğreneceğim” diye değil, “şimdi ne olacak” diye çevirir sayfaları.

Harry Potter dizisinin bu kadar okunmasının ilk nedeni budur bence. Yazar, öykü anlatmaktadır. Sıradan bir öykü değildir bu. Daha önce yazılmış öykülerden daha değişik bir ortama oturtulmuştur. Her bölüm ayrı bir serüvendir neredeyse. Olaylar birbirini izler. Okur, edebiyatı edebiyat kılan öğelerle ilgilenmez. Kendini Harry Potter’ın yerine koyup “şimdi başımdan neler geçecek” diye çevirir sayfaları.

***

Yanlış anlaşılmasın, “nitelikli edebiyat”ı fırlatıp atmıyorum. Çocuklar için yazanlar da temelde edebiyatçı olmalıdırlar elbette. Ama Franz Kafka ya da James Joyce olma heveslerini büyükler için yazacaklarında gidermelidirler.

***

Gülten Dayıoğlu bu işin sırrını kavramış bir yazar. Kim için yazacağını biliyor. Onun ilgisini nasıl ayakta tutacağını biliyor. Virginia Woolf olmadığını, ama okurunun ileride Virginia Woolf okuyabileceğini de biliyor.

Tıkır tıkır öyküsünü anlatıyor.

TÜYAP’ın seçimini doğru buluyorum. Gülten Dayıoğlu’nu kutluyor, “nice kitaplara” diyorum.