Rusya’da Türkiye’ye ve özellikle de Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a karşı çok büyük öfke var. “Russia Today” adlı hükümet yanlısı televizyon kanalını izleyenler varsa bunu görüyordur. Erdoğan için “Saltanat peşinde bir megaloman,” “aşırı dinci teröristlerin hamisi” ve “laikliği yok edip ülkesinin yönetimini İslamlaştıran şahıs” gibi ağır ifadeler kullanılıyor.
Moskova’daki Türkiye Büyükelçiliği’ni taş, yumurta ve domates yağmuruna tutan göstericilerden biri, Al Jazeera kanalına konuşurken “Türkiye’ye mutlaka ağır bir bedel ödetileceğini” söyledi. Profili ise bizdeki aşırı milliyetçilerden farklı değildi. Ruslarda, Putin’in de sık sık kullandığı, bir aşırı milliyetçi damar olduğunu unutmamak lazım.
Özetle, Türkiye’nin karşısında, Birinci Dünya Savaşı öncesinde olduğu gibi, düşman bir Rus milleti yükseliyor. Bunun sağlıklı bir durum olduğu söylenemez. Guardian gazetesinin Moskova muhabiri Shaun Walker “Havlayan köpek ısırmaz” diye yazmış. Bunu Ruslara dönük bir hakaret olarak söylemiyor.
İngilizcede böyle bir ifade var. “Bağırır çağırır ama bir şey yapmaz” anlamında kullanılır. Cumhurbaşkanı Vladimir Putin’in nadir görülen türden kızgın çıkışından sonra gelişmeler gerçekten böyle mi olacak, yoksa Moskova, Putin’in “vahim sonuçları olacak” söyleminin arkasını mı getirecek, bunu göreceğiz.
Rus Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov bir Türk-Rus savaşının çıkmayacağını söyledi. Bu da “Türkiye’yi cezalandırma” yönetiminin daha çok ekonomik alanda olacağını gösteriyor. Ancak ekonomik çıkarlar çift taraflıdır. Ruslar bu silahı nereye kadar kullanabilecekler, bu da şu anda belli değil.
Rus öfkesinin asıl sonuçları Suriye’de görülecek. Lavrov “Türk-Rus savaşı çıkmaz” dedi, ama Suriye’de iki ülkenin “vekâleten” yürüttükleri savaş şiddetlenecektir. Bunun acısını ise ilk Türkmenler çekecektir.
Düşürülen uçağın pilotunun paraşütle inerken Türkmenler tarafından havada “Allah-u Ekber” nidaları arasında öldürülmesi tahmin edileceği gibi Ruslar arasında infial yarattı. Batılı kanalların da işaret ettikleri gibi, bu aslında bir savaş suçu. Putin kamuoyunu tatmin etmek için bunun intikamını almak zorunda.
Rusya, Türk hava sahasını tekrar ihlal etmedikçe TSK’nin Türkmenlere aktif ve açık askeri destek sağlaması kolay olmayacaktır. TSK’nin doğrudan müdahalesi bu krizi Türk-Rus savaşına kadar giden bir rotaya sokacaktır.
Moskova her türlü olasılığa karşı Lazkiye’nin kuzeyindeki hava savunma yeteneklerini arttırıyor. Bunu hem Türkiye’nin Türkmenleri uçaksavarlarla donatması ihtimaline karşı, hem de fırsat yaratılması halinde Türk Hava Kuvvetleri’ne karşı kullanmak üzere yapıyor.
Rusya genelkurmay başkanı, Türkmenlere karşı iyicene şiddetlendirecekleri bombalama kampanyasını gerçekleştiren jetlerin “arkalarını kollamak için” bunlara havada refakatçı vereceklerini de açıkladı. Rusların Türkmen Dağı’na komando birlikleri indirmeleri de olasılıklar dahilindedir.
Bunlar Moskova’nın askeri alanda yapmaya çalışacakları. Türkiye’nin bunlara nasıl karşılık vereceğini, Ankara’nın NATO’dan “dayanışma sözleri” dışında somut askeri destek alıp alamayacağını göreceğiz. Batılı ülkeler, meselenin “Türkiye ile Rusya arasında olduğunu” söyleyerek bu işe pek bulaşmak istemediklerini ortaya koydular.
Siyasi alana baktığımızda Moskova Türkiye’yi Suriye müzakerelerinde mümkün olduğu kadar etkisiz kılmaya çalışacaktır. Söz konusu müzakerelerin başını ABD ve Rusya’nın çektiğini unutmamakta yarar var. Türkiye’nin, bir dizi stratejik hesap hatası nedeniyle “Suriye masasının” en zayıf halkalarından biri olduğunu da akıllarda tutmakta yarar var.
Şimdi siz “Esed” olsaydınız, Türkiye’nin Rus uçağını düşürmüş olmasından dolayı bayram ediyor olmaz mıydınız?