\n

Ülkede bilgili, kişilikli, nitelikli, özellikli, onurunu koruyan, toplum yararına çaba harcayan kişi sayısı o kadar sınırlı ki insan onurlu bir kalem, görevini yapan bürokrat, bilgili, kişilikli bir öğretim üyesi, dinin özünü kavramış bir din adamı, kişisel tutkulardan arınmış bir politikacı, halkı aydınlatmaya çalışan bir sanatçı, hatta formasının hakkını veren özsaygısı olan bir sporcu gördüğünde gerçekten mutluluk duyuyor. İşte ülkemizin yüz akları diyor.\n

Kişiliksizliğin, bilgisizliğin, ufak çıkar hesaplarının, yalakalığın, ürkekliğin, içtenlikten yoksun davranışların, boş övünmelerin, özür dilerim, yüksekten atmanın, hava basmanın yaygın olduğu toplumda, kişiliğini koruyan bir kalem, görevini yapan bir bürokrat, alçakgönüllü bir davranış, toplum yararına bir çaba, çölde vaha bulmaya benzetilebilir. Gerçekte savaşım Türkiye’de halkın aydınlanmasını engellemeye çalışanlarla, halkın aydınlanması konusunda çaba harcayanlar arasındadır.\n

Türkiye’de genellikle özgüveni olmayan, bilgisi sınırlı, dış etkilerle belli orunlara gelmiş, belli çevrelere hoş görünmeye çalışan, olaylara kendi çıkarları açısından bakanlar, halkın aydınlanmasını, üstü açık ve kapalı biçimde engellemeye, yanlış izlenimler uyandırmaya çalışırlar. Kişiler dışında bazı kurumların da bu tür girişimlere alet olması, ayrıca hüzün vericidir.\n

Bir örnek vereyim, Mali Suçları Araştırma Kurulu (MASAT). Kuruluş amacı doğrultusunda çalışmalar yaptığında topluma yararlı olur, kötü niyetlilere karşı yaptırım oluşturur. Suçları önleyici bir etki de yapar, gerçek suçluların cezalandırılmasına olanak hazırlar. Geçenlerde medyada MASAT kaynaklı öyle inanılmaz, asparagastan ileri haberler yer aldı ki kurula karşı en iyi niyetli olanların bile güveni kırıldı.\n

Bizde bir taktik, bir aşağılama yöntemidir. Siyasal bir dava açıldığında, zanlıları kamuoyunda küçük düşürmek “bunlar aynı zamanda hırsız” izlenimini uyandırmak için haberler uçurulur. 12 Eylül ve 28 Şubat davalarıyla ilgili olarak 224 villa, 169 gayrimenkul gibi haberler, basında ilk sayfada yer aldı. Oldukça uzun bir süre bürokrat olarak çalıştığım için bürokrasi, bürokratlar hakkında gözleme dayanan kanılarım var. Haberi okuyunca yine işgüzar bir bürokratın marifeti, bazı çevrelere hoş görünmek için yanlış okuduğu bir tapu bilgisini medyaya sızdırdı diye düşündüm. Ciddi sayılabilecek gazetelerde bile bu bilgiler haber olarak yer aldı.\n

Sorun yalnız işgüzar bürokratlarda değil; aynı zamanda medya, medya çalışanlarında. Böyle bir haber sızdırıldığında, iyi niyetli bir habercinin, gazetecinin yapacağı ilk iş bilgiyi irdelemek, akla sığmaz iddiaları kanıtlamadan haber olarak yayımlamamak.\n

“Gazeteciliğin Esasları” isimli (Bill Kovach ve Tom Rosenstiel) iki gazetecinin kaleme aldığı ODTÜ yayınlarından bir kitabı okuyorum. Kitabın hemen giriş bölümünde gazeteciliğin temel görevlerini yerine getirebilmesi için şu ilkeler sıralanıyor.\n

* Gazeteciliğin ilk yükümlülüğü gerçek haberdir.\n

* Sadakatle bağlı olacağı ilk merci halktır.\n

* Özünde gerçeği teyit etme disiplini yatar.\n

* Bu mesleği icra edenler, konu aldıkları kişilerden ya da olaylardan bağımsız kalmayı başarmalıdırlar.\n

* Gazetecilik, bağımsız ve yaptırımı olan bir gözlemci görevi görmelidir.\n

Bu ilkelerin ışığı altında bizde gazeteci olarak yaftalanan kişilere bir bakın. Sağlam, düzgün, onurlu kalemleri, az sayıda da olsa bir yana bırakıyorum. Bu satırlar nedeniyle de onlardan özür diliyorum. Yazılı ve görsel yayın organlarında yalakalık, bilgisizlik, bazı çevrelere yaranma, sözde tarafsızlık, şişirme haber, verdiği bilgileri irdelememe, halka saygısızlık yaygın. Bazı yayın organları halkın bilgisizliğinden, deneyimsizliğinden yararlanma yoluyla maddi ya da politik çıkar sağlama aracı olarak kullanılıyor.\n

Sorunun temelinde insan olduğunu görmeden çözüm bulamayız. Kısırdöngüleri kırabilmek için ortalıktaki kişilerin gerçek niteliklerini ortaya koymak, halkı aydınlatmak için çaba harcamalıyız.