Orhan Erinç
Orhan Erinç oerinc@cumhuriyet.com.tr Son Yazısı / Tüm Yazıları

Araştırmacı Gazetecilik Hapiste Yatıyor...

17 Ağustos 2013 Cumartesi

Gazeteciliğin Türkiye’deki serüvenini birkaç kez daha gündeme getirmiş ve Türkiye’nin ilk üyelerinden olduğu Avrupa Konseyi’nin Bakanlar Komitesi aracılığı ile aldığı tavsiye kararlarına değinmiştim.
Bakanlar Komitesi’ne Türkiye’den de ilgili bakan ya da kendi adına görevlendirdiği yetkili katılıyor, kararın altına imza atıyor.
Uygulama ise hak getire...
Ergenekon kararları ile bir kez daha ortaya çıktı ki başta
Mustafa Balbay olmak üzere pek çok gazeteci “araştırmacı gazetecilik”in ceremesini çekiyor. Hem de Türkiye hükümetinin “dikkate alacağız” sözünü vermesine karşın.

\n

***

\n

Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi’nin 26 Eylül 2007’de kabul ettiği “araştırmacı gazeteciliğin geliştirilmesi ve korunması hakkında bildiri”yi bir kez daha kısaltarak anımsatıyorum:
“II. Üye devletleri, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 10’uncu maddesini, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin ilgili içtihat hukukunu ve diğer Avrupa Konseyi standartlarını dikkate alarak araştırmacı gazeteciliği korumaya ve desteklemeye, bu bağlamda;
(i) gerekli olduğunda, özellikle araştırmacı gazetecilikle uğraşan medya çalışanlarının kişisel güvenliğini güvence altına almak için uygun tedbirleri almaya ve gazetecilere karşı her türlü şiddet veya göz korkutma olayını araştırmaya,
(ii) Avrupa Konseyi standartlarına uygun olarak medya çalışanlarının dolaşım özgürlüklerini ve habere erişimlerini ve demokrasiye hizmet etmek için derinlemesine araştırma yapılarak verilen bilgileri ve eleştirileri kolaylaştırmayı sağlamaya,
(..........)
(iv) özgürlüğün kısıtlanması, aşırı maddi cezalar verilmesi, gazetecilik mesleğinin uygulanmasına yönelik yasaklar getirilmesi, mesleki materyallere el konulması veya tesislerin aranması gibi uygulamaların gazetecilerin ve özellikle araştırmacı gazetecilerin gözlerini korkutmak için kullanmamasını sağlamaya;
(v) Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 10’uncu maddesinde yorumlandığı üzere, korumanın sadece yayın özgürlüğünü değil aynı zamanda araştırmacı gazetecilik için temel olan gazetecilerin ön araştırmalarının korunmasını da kapsayacak şekilde genişleterek ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin son içtihatlarına uygun olarak iç hukuklarına yerleştirmesini ve göz önüne almaya çağırır.
III- Özellikle gazetecilik faaliyetlerinde ve araştırmacı gazetecilikte olumsuz etki yaratabilecek endişe verici son gelişmeleri üye ülkelerin dikkatini çeker ve üye ülkeleri uygun olduğu takdirde aşağıdaki durumlarla karşı karşıya kalındığında Avrupa Konseyi standartlarına göre iyileştirici faaliyetlerde bulunmaya çağırır. Bu durumlar:
(i) Kamu güvenliğini koruma ve terörle mücadele adı altında ifade ve haber alma özgürlüğüne getirilen sınırlamaları açıkça artırma eğilimi;
(ii) yetkililerin haklı bir sebep olmaksızın gizli tutmaya çalıştıkları, kamuyu ilgilendiren haberleri yayımladıkları veya öğrendikleri için medya çalışanlarına açılan davalar;
(iii) gazetecilerin iletişimini izlemek gibi, onlara yönelik casusluk faaliyetleri;
(iv)
“muhbir”lerin korunmasına kısıtlama getirmek amacıyla alınan yasal önlemlerdir.
IV. Medyayı, gazetecileri ve gazeteci birliklerini insan haklarına saygı duyarak ve etik ilkeleri uygulayarak araştırmacı gazeteciliği desteklemeye ve teşvik etmeye davet eder.
V. Üye devletleri bu bildiriyi, uygunsa çevirisiyle birlikte, özellikle ilgili hükümet organlarının, kanun koyucuların ve adli teşkilatın dikkatine sunmak ve aynı zamanda gazetecilerin, medyanın ve mesleki kuruluşların kullanabilmesini sağlamak için geniş çapta yaymaya çağırır.”

\n


Yazarın Son Yazıları Tüm Yazıları


Günün Köşe Yazıları