Bir toplum, öğretmene değer verdiği kadar gelişme gösterir. Öğretmenin iyi yetişmesi kadar ülke yükselir. Son yıllarda, “Eski lise mezunları bugünün çoğu üniversite mezunundan daha bilgiliydi” sözünü sık sık duymamız anlamlıdır. Eğitimin her kademesinde elle tutulur bir gerileme görülüyor. Zaman zaman okullara uğrar, müdürle, öğretmenlerle görüşür, tanışırım. Onlara, 1963 yılında başlayan köy öğretmenliğimden 2000’e gelindiğinde Bilkent Üniversitesi öğretim görevlisi düzeyine uzanan uzun yolculuğumdan kısa anılar anlatırım. Gitmişken birer kitap armağan ederim. Bir okul müdürüyle tanışmamız çok ilgi çekici oldu. Müdüre, hangi öğretmen okulunu bitirdiğini sordum; “Ben öğretmen değilim!” dedi. Şaşırdım, dondum kaldım!

ÖĞRETMENLİK

Hiçbir kurumda böylesini göremezsiniz. Gözümüz gibi koruduğumuz çocuklarımızın en iyi biçimde yetişmesini istemiyor muyuz? Şu anda “öğretmenlik mesleği” adı var, ancak okulu yok! Öğretmen okulu dışında neredeyse her kaynaktan öğretmen alındığı söyleniyor. İki saatlik sınavla öğretmen olunuyor. Benim kuşağım, ilkokul sonrası öğretmen okulunda altı yıl okur, ilkokul öğretmeni; üzerine bir dört yıl süreli eğitim enstitüsüyle ortaöğretim öğretmeni olurdu. Bu okulları bitirenlerin atamaları hemen yapılırdı.

Köy Enstitüleri, her yönüyle örnek birer eğitim kurumuydu. Ondandır oradan üstün başarılı öğretmenler, yazarlar, sanatçılar yetişti. UNESCO, dünya gençliğine örnek bir eğitim kurumu olarak sundu. Şimdi oradan yetişenlerin çocukları, torunları o öğretmenleri kaynak olarak gösteriyorlar. Örneğin, “Bir Köy Enstitülü öğretmenin çocuğu olarak.../Bir Köy Enstitülü öğretmenin torunu olarak” diye söze girenleri görüyoruz. Onlar gerçek öğretmen oldular. Onların onlarcası iyi yazar, iyi ressam, bilim insanı oldular, topluma yön verdiler. Onlar örgütlenmeyi önemsediler; TÖS’Ü, TÖB-DER’İ kurdular, arkalarından yüz binlerce öğretmen yürüdü.

GELECEĞİ KURMAK

Ünlü gazeteci Metin Toker’e bir söyleşide sorulmuş, “Gazetecilik nasıl bir meslektir?” Sayın Toker şöyle yanıtlıyor: “Hakkıyla yapılırsa muhteşemdir.” Metin Toker sözünü öylesine etkili söylemişti ki yıllardır tınısı usumda. Aslında Toker’in bu sözü öğretmenler için daha geçerlidir. Öğretmen iyi yetişmişse, öğretmenlik en görkemli meslektir. Cılavuz Öğretmen Okulu’nda şunu öğrenmiştik: “Tanrı yere inip meslek seçecek olsa öğretmenliği seçer!” Mustafa Kemal Atatürk, öğretmenin değerini göstermek için “Başöğretmen” unvanı aldı.

Yarını öğretmen kuracak! Yetiştiği, değer verildiği oranda.

NUSRET ERTÜRK

YAZAR