Türkiye Cumhuriyeti’nin tarihinin en önemli seçimlerinden birine 14 Mayıs 2023’te gitmesi öngörülüyor. Keşke seçim ile ilgili sohbetlerimize başlamadan önce kendimize “Cumhuriyetimizin 100. yılına yakışır bir siyaset ortamını nasıl kurarız” diye sorabilsek. Kadınların siyasete katılımının artması kaçımızın cevapları arasında yer alacak? 

Ben Seçerim Derneği ve KONDA Araştırma ve Danışmanlık AŞ işbirliği ile tamamlanan “Türkiye’de Kadın Siyasetçilerin Durumu ve Beklentiler Araştırması” bu sorunun yanıtına ulaşmayı hedefliyor. Araştırma, 2023 seçimleri yaklaşırken siyasi partilerin önüne görmezden gelmemeleri gereken veriler koyuyor. Ortaya çıkan en çarpıcı sonuçlardan biri kadınların yaklaşık yarısının, erkeklerin ise çeyreğinin özellikle kadınlara öncelik verdiği için bir partiyi tercih edebileceklerini söylemesi. Üstelik kadın adaylara öncelik veren bir partiyi tercih edeceğini söyleyen seçmenlerin, bunu yapmayan partilere oy vermeme yönünde keskin bir eğilime sahip olduğu gözlemleniyor.

ÖNEMLİ BİR FAKTÖR

Kadınların yüzde 72’si erkeklerin ise yüzde 58’i siyasette daha fazla kadın olması gerektiğini düşünüyor. Kararsızların yüzde 40’ı kadın adaylar gösteren bir partiyi özellikle tercih edebileceğini söylerken kararsız kadınların yüzde 45’i bu cevabı veriyor. Kararsızların yüzde 40 gibi büyük bir bölümünün kadın bir aday sebebiyle özellikle bir partiyi tercih edebileceklerini söylemesi kararsızları ikna etmek için kadın adayların önemli bir faktör olduğunu gösteriyor. 

2018 seçimlerinde siyasi partiler tarafından gösterilen 4783 adayın sadece yüzde 20.4’ünün kadın olduğunu ve Meclis’teki kadın milletvekili sayısının yüzde 17’de kaldığını hatırlarsak, bu veriler ışığında siyasi partilerin birçoğu için kadınların sadece seçmenden ibaret olduğu sonucuna varabiliriz. Siyasi partiler araştırmaya kulak verirlerse ilk olarak kadınların bu duruma isyan etmeye başladığını duyacaktır.

CUMHURİYETE YAKIŞMIYOR

Toplumun yüzde 40’ı hiçbir siyasi partiyi kadın-erkek eşitliği konusundaki duruşundan dolayı başarılı bulmuyor. Öte yandan, toplumun yüzde 78’i kadınların siyasette daha fazla yer almasının aile içi şiddet, eğitim, çocuk bakımı, doğum izni gibi konuların daha fazla ele alınması gibi olumlu bir sonuç doğuracağını düşünüyor. Bunun yanı sıra kadınların siyasette daha fazla yer almasıyla siyasette genel üslubun iyi yönde değişeceğini düşünenler toplumun yüzde 73’ünü oluşturuyor. Sözün özü, seçmen hem siyaset sahnesindeki boşluğu hem de fırsatları siyasi partilerden daha iyi görüyor. 

Türkiye Cumhuriyeti, kuruluşunun 100. yılında 2023 seçimlerine başta ekonomi olmak üzere oldukça hayati gündemlerle gitmeye hazırlanıyor. Bazılarına göre, kadınların siyasete katılımı bugün konuşulması gereken öncelikli konular arasında yer almıyor. Hatta böyle düşünenler için o gün hiç gelmiyor, gelmeyecek. O yüzden, daha eşit bir Cumhuriyet hayal eden herkesin sesinin daha gür çıkması gerekiyor. “Daha erken” veya “Önceliğimiz değil” demeden kuruluş aşamasında karşılaşılan bütün zorluklara rağmen kadın-erkek eşitliği vizyonunu çağdaşlarından çok daha önce benimseyen Cumhuriyetimizin 100. yaşına bu tablo hiç yakışmıyor.

ELİF KONAÇ

NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ