Prof. Dr. Fahri Işık, kültür köklerini antik Yunan’a bağlayan ‘Batı’ya Anadolu gerçeğini kanıtlıyor

“Efendiler,\n

Avrupa’nın bütün ilerlemesine, yükselmesine ve medenileşmesine karşılık Türkiye tam tersine gerilemiş ve düşüş vadisine yuvarlanadurmuştur…\n

Artık vaziyeti düzeltmek için mutlaka Avrupa’dan nasihat almak, bütün işleri Avrupalıların emellerine göre yapmak, bütün dersleri Avrupa’dan almak gibi birtakım zihniyetler belirdi.\n

Halbuki\n

Hangi istiklal vardır ki ecnebilerin nasihatleriyle, ecnebilerin planlarıyla yükselebilsin? Tarih böyle bir hadiseyi kaydetmemiştir!”\n

Akdeniz Üniversitesi öğretim üyelerinden arkeolog Prof. Dr. Fahri Işık’ın bilim dünyamıza kazandırdığı “Uygarlık Anadolu’da Doğdu” kitabındaki “Başlarken” yazısını Atatürk’ün bu sözüyle noktalaması, Ulu Önder’in özlü bir sözüne duygusal hayranlığın ürünü değil.\n

Çünkü tıpkı Türkiye’nin kurtuluşunu AB’de görenlerin sıkça düşmeye başladıkları hayal kırıklılıkları gibi, Avrupa kültürünün kökenlerini antik Yunan’da gören Batı tezlerine inananların düştükleri yanılgının temelinde de geçmişimize “öz değerlerimiz”in ışığında ve “öz güvenimiz”le bakma yetisinin yitirilmesi yatıyor.\n

Oysa Işık’ın yıllardır çok sayıda Avrupa üniversitesinde verdiği konferanslarda da anlatmaya çalıştığı gibi, antik Yunan da aslında Anadolu kökenli kültür ve uygarlık birikimlerinin bir ürünüdür.\n

O kadar ki bugün Yunanistan’daki binyıllara uzanan mimarlık ve sanat tarihi bulguları ile daha eski dönemlerde Anadolu’daki uygarlık tarihine armağan edilen mimarlık ve sanat şaheserleri arasındaki etkileşim, “Batı”nın kültür köklerinin “biz”den türediğini belgeliyor.\n

İşte bu, bir bakıma “ezber bozan” tarihsel gerçekliği sayısız arkeolojik bulgu, mimarlık ve mekân kültürlerine ait yapısal değerlerle ortaya koyan Fahri Işık, Batı bakışına koşullanmış kafalara karşı en cesurâne çıkışlarını da içeren araştırma ve incelemelerini “Uygarlık Anadolu’da Doğdu” kitabında derlemenin anlamını şöyle özetliyor:\n

“Elinizdeki kitap, toplumu, yurtlandığı toprağın en derin katmanlarından başlayan ve alaşımlarla zenginleşerek artan kültürel ve sanatsal gücü ile değerleri üzerine bilgilendirme; ona, Anadolu tarihinin yazılışında paydaş tüm halkların özdeksel ve tinsel değerlerine her türlü çağdışı ayırımcılıktan arınmışlıkla sahiplenme, koruma bilinci aşılama ve geçmişten günümüze dersler çıkarmasını sağlama gibi çok önemsediğim bir asal görev çerçevesinde kaleme alınmıştır.”\n

Cesur sorgulamalar\n

Fahri Işık, lisans eğitimini arkeoloji dünyamızın duayeni Ord. Prof. Dr. Ekrem Akurgal’dan aldı. Doktorasını Nikolaus Himmelmann’ın yanında yaptı. Batı uygarlığının yaratıldığı yeri “Doğu Yunan” olarak yorumlayan Alman biliminin baskın etkisine “karşı”, tüm Anadolu’ya yönelik önkoşulsuz gözlemleriyle bakın neyi sorguluyordu:\n

“Dünya tarihinde kendi alanlarının ‘ilk’leri olarak; felsefede doğayı, mitolojik inançlara odaklı Atina’nın aksine, akılla ve özgür düşünceyle araştıran ve babası Karialı olan Thales’i, tarih yazımında yerli ad taşıyan Hekataios’u ve mimaride bir Hippodamos’u yetiştiren; çömlek boyamacılığında, Doğu Ege’de ve sömürgelerinde etkili özgün akımlar yaratan, heykelde Klasik’e geçişte Atina’ya öncülük eden, yazısı Klasik Dönem’de tüm Hellen halklarının yazısı olan ve eski adı Millavanda olan ve de halkı Karca konuşan bir Milet nasıl ‘Yunan kenti’ sayılabilirdi?”\n

İşte bu ve buna benzer sayısız sorgulama, yıllardır süregelen Patara kazılarıyla birlikte Ege, Güney Ege ve Akdeniz bölgesindeki çok sayıda antik yerleşmenin gün ışığına çıkarılması çalışmalarında elde edilen bulgularla birlikte makalelere, konferanslara, panellere konu olmaya başlayınca, arkeoloji dünyasındaki tartışmalar da okullardan ören yererine yaygınlaşmaya başladı.\n

Bilimsel kanıtlar\n

Ege Yayınları’ndan Mayıs 2012’de çıkan kitaptaki belgelerin yabancı dillerden çevirilerini yine Fahri Işık’la birlikte Erhan Bozkurt yapmış. Yayına hazırlayanlar Havva İşçan ile Gökhan Tiryaki; yapımcılığı ise Zero Orod. Ltd. üstlenmiş. Kenan Işık’ın desteğiyle basılan kitabın geliri de Patara kazılarında kullanılacak.\n

“Uygarlık Anadolu’da Doğdu”da, yazarın kendi araştırmalarıyla ortaya çıkardığı farklı arkeolojik ve tarihsel bulgular üzerine değerlendirme ve saptanmalarını içeren 20 kadar bilimsel makalesi var. \n

Her birini, kanıtlarını oluşturan antik resimler, çizimler, heykel ve heykelcikler, kutsal alanlara ait mekânsal oluşumlar, krokiler ve her türlü tarihi belgeyle birlikte okuma şansını elde ediyoruz.\n

İşte bu zenginlikte sergilenen tarihsel gerçeği, yine Fahri Işık’ın kitabı da yaratan görüşüyle özetleyelim: “MÖ 1200-500’lerde biçimlenen uygarlığın Ege’nin doğu yakasında köklenmesini ve batıya sürgün sürüşünü yaratan Anadolu halklarıdır.”