Bağımsızlığımızı güvenceye alan “Kabotaj Kanunu”muzun yürürlüğe girdiği 1 Temmuz (1926) her yıl “Kabotaj Bayramı” olarak kutlanırken özellikle son yıllarda “kutlanmayan!” bayramlardan...
Neden mi?
Yanıtı için, kanunun amacı ile bugünkü durumu kıyaslamak yeterli…
Fransızcada ‘kabotaj’ deniz ticaretinde gemilerin limanlardan yararlanmalarını tanımlıyor. Bağımsızlığını önemseyen devletler kendi limanlarından sadece kendi gemilerinin “özgür”ce yararlanmasına ayrıcalık getirirlerken yabancı bandıralı gemilere “kabotaj yasağı” uygular.
Nitekim kimi uluslararası sözleşmelerde bu yetki onaylanmıştır.

Kapitülasyonlardan ‘Lozan’a

Osmanlı Devleti, emperyalistlerin gemilerine limanlarımızı adeta teslim etmişti. Kapitülasyonlar kapsamında tanınan bu ayrıcalık, Cumhuriyetin ilanının ardından 24 Temmuz 1923’te aynı devletlerle imzalanan “Lozan Barış Antlaşması”yla kaldırıldı.
Ulusal kalkınmamız için yaşamsal değerdeki bu büyük başarı her yıl kutlanırken “Batı’ya ödünler süreci”nde adeta unutuldu.
Aynı şekilde “unutturulmak” istenen “Lozan’ın kutlanarak anılması” geleneğini ise sadece Cumhuriyet kazanımlarına sahip çıkan sivil kurumlarımız sürdürüyor.
ÇYDD Genel Başkanı Prof. Dr. Aysel Çelikel, İnönü Vakfı’yla birlikte Heybeliada’da, Adalar Belediyesi’nin ve Adalar Vakfı’nın ev sahipliğinde 24 Temmuz’da gerçekleştirecekleri “Lozan’ın 90. Yılı” kutlamasının anlamı için geçen yıl şunu söylemişti: “Lozan’ın kazanımları ve Cumhuriyetin devrimleri, bütün sanatsal ve kültürel kurumlar, demokrasi, insan hakları ve hukuk devleti ilkeleri, çağdaş Türkiye’nin yaşam projesidir, vazgeçilmezliğimizdir.”

Denizlerimiz bizimdir

Resmi sorumluların “vefasız”lıkları bir yana, aynı güne rastlayan Gezi Direnişi’nin muhteşemliği karşısında yeterli zaman ayıramadığımız 1 Temmuz Kabotaj Bayramı’nı “unutmayan” yurtsever kuruluşlarımız arasında Muğla Barosu da vardı.
Baro Başkanı Mustafa İlker Gürkan, anma bildirisinde dedi ki:
“Cumhuriyetin bu tarihsel hamlesi bütün alanlarda olduğu gibi durdurulmuş, geriletilmiş ve küreselleşme adına Türkiye denizlerine yabancılaştırmıştır.”
Kabotaj yasasının, kendi denizlerimizdeki yolcu ve yük taşıma yetkisinin sadece bize ait olması anlamına geldiğini belirten Gürkan şunu da ekledi: “Kıyıları en fazla bir yarımada ülkesi olarak, bir an önce denizcileşmeliyiz.”
Geçmiş 1 Temmuz Kabotaj Bayramımız ile 24 Temmuz’da anacağımız “Lozan’ın 90. yılı” tüm ulusumuza kutlu olsun.