\n\n\n

Kars’ta 50’lerde yayımlanan “Ayhavar” gazetesini zaman zaman “ana dil”imde anıyorum… Bugün de “Nevruz Bayramı”mızı, rahmetli Cengiz Ekinci’nin gazetesinden esinlenerek Azerice kutlamak istedim.

Sevgisiz Siyaset

Nevruz’unuz mübarek olsun… Tabiatın böğünkü “teze (yeni) gün”üyle başlayan payız (bahar) ve yay (yaz) aylarına selam olsun..

Kuzey yarımkürede 4 mevsimi yaşayan orta kuşaktaki tamam helgler, bu gözel günü oynaya güle garşılayarlar. “İmdat, yetişin” demeh olan “ayhavar”la garşılamah ise özge bir mana daşıyır.

Çünkü 21 Mart, eyni coğrafyada tabiatın ağaçtan çiçeğe, heyvandan insana “teze il”e (yeni yıla) girişidi; hamı için gardaşlıh, muhabbet, sevgi günüdü. Türkiye’de ise ne yazıhtı ki bölücülerin siyasî çıhış (gösteri) gününe çevirdiler.

Bunda Nevruz’u feget (sadece) Kürt âdeti bilen “öz kültürüne yabancı” siyasetçilerimizin günahı çohtu. Son illerde gözlenen sözde “sahiplenme”nin de “ürehten” olmadığı fikri, politikadaki öz geleneklerimizin inkârından ötürü değil mi?

Dünya mirası

Nevruz’a Azeriler “Novruz”, Farslar “Noruz”, Kürtler “Newroz”, Özbekler “Navruz”, Türkmenler “Nowruz”, Kazaklar “Naurız” deyirler..

2009’da “Birleşmiş Milletler Manevi Kültür Mirası Konseyi”, Nevruz Bayramımızı “Dünya Manevi Kültür Mirası” listesine gattı; 2010’da da BM Genel Kurulu 21 Mart’ı “Dünya Nevruz Bayramı” ilan etti...

Tarihçiler deyirler ki; “3 bin yıl mazisi olan bu bayram ilk defe MS 2’nci asırda Pers yazılarında keçir.” Bir düşünün; indiki İslami İran’da bile eslinde Müsülmanlıh olmayan bu bayram neşeyle kutlanır.

İranlı meşhur Türk Şairi Şehriyar (1906-1988) Kars’ta, Ardahan’da, Iğdır’da; tamam Kafkasya’da ve Azerbaycan’da; Asya’daki Türk Cumhuriyetlerinde ve İran’da helgin dilinden tüşmeyen “Heydar Baba” şiirinde deyir ki;

“Bayram yeli çardahları yıhanda, / Novruz güli, gar çiçeği çıhanda, / Ağ bulutlar köyneklerin sıkanda, / Bizden de bir yâd eleyen sağ olsun”

Osmanlı’nın \t\tşenlikleri

Böğün Osmanlı’ya heveslenen, ama Nevruz’u unudanlara ise ne demeli ay balam? Hele bahın bizim kitaplarda ne yazır:

“Selçuklu ve Osmanlı’da Nevruz millî bayramdı. ‘Nevruziye’ adlı şiirler ve ziyafetlerle kutlanırdı. Yine Nevruziye adlı Nevruz macunu için düzenlenen eğlenceler de 21 Mart’ta Manisa’daki ‘Mesir Macunu’ şenlikleriyle sürdürülüyor.”

İndi deyin görüm ay gardaşlar; Asya’dan Balkanlar’a hamının ürehten kutladığı bele bir bayramı, tutup tek bir helge bırahmanın boyşöğür (şuursuz) halinden havah (hangi vakit- ne zaman) gurtulacıyıh?