Oktay Ekinci
Oktay Ekinci ekinci@cumhuriyet.com.tr Son Yazısı / Tüm Yazıları

'Ayhavar' Analarımıza

12 Mayıs 2013 Pazar

Hörmetli ohurlar, arada bir “anadilim”de galeme aldığım yazılarımda, Kars’ta 1950’lerde “Ekinci Pedalhanesi”nde basılıp neşredilen “Ayhavar” (yetişin-imdat) mizah gazetinden elham alıram.
Bugün de bilirsiz hamının (herkesin) “Analar Günü”dü… istedim ki analarımız hegginde diyecehlerimi de anadilimde yazım. Belelihle (böylece) üreğimin sesini lap (en) derinden size dinledim..

\n

Anaların Mahnıları

\n

Bizim ellerde “ana”nın menası, feget (sadece) uşahları olan arvatlar değil. Ele bilirem ki dünyanın her yerinde kim ki zorda galsa, anası yaşamırsa bile ilk sözü “yetiş ay anam” değil mi?
Çünkü ana demeh,
“goruyan”, “bahan”, “sahlayan”, “ohşayan”, başımıza her ne fenalıh gelse bizi ondan gurtarmak için “özünü ataşa atan” demehti...
Anadolu’da, Kafkasya’da ve Mezopotamya’da da anaların anası, eyni zamanda hemon (bütün) tanrıların anası “Kibele”di. O böyüh efsane ana da yeke (iri-koca) memeleriyle torpağın, suyun, göğün ve yerin “ana tanrıça”sıdı..
İnsanlığın hemişe
“sulh” içinde yaşaması üçün, “dava”ların (savaşların) kutarması (bitmesi) için dualar eden tamam analar adına düzeltilen Azeri mahnısı (şarkısı), illerdi (yıllardır) nesilden nesile dillendirilir. Bahın analarımız “sulha davet” için ne deyirler..
“Ana gelbim odlanır
Söz tüşende dava(savaş)dan
Bes (yeter) değil mi ey insanlar
Döküldü gan, ahtı gan
Bes değil mi gara torpah
Su içti göz yaşından..”
Analarımız eyni zamanda hamının anası olduhları üçün, gene bizim ellerde cavan gızlara
“anacan” diyerler. Aynı isimle bestelenen mahnının sözleri de garibe (bir başka güzel) menaları gucahlıyır;
“Anacan bağrımı can eylemişem men, / Gözlerimi giryan (kan çanağı) eylemişem men, / Bir ala gözlü yarın eşki yolunda / Öz canımı gurban eylemişem men..”
Gelin bu menalı günü insanlık namına gutlamak için, anaların
“sulha davet” mahnısının son kıtasını bir defa daha barabar ohuyah;
“Silahları yandırın
Arşa çıhsın tütsüsü,
Her obada
Her bir evde,
Ganat açsın sulh sözü,
Yüzü gülsün insanların,
Bayram etsin yeryüzü...”\t

\n


Yazarın Son Yazıları Tüm Yazıları


Günün Köşe Yazıları