Oktay Ekinci
Oktay Ekinci ekinci@cumhuriyet.com.tr Son Yazısı / Tüm Yazıları

19 Mayıs'ta Efeler ve Askerler

20 Mayıs 2012 Pazar
\n\n\n

Yaz geldi sayılır... İzmir-Aydın yolundan Güney Egeye inecek tatilciler önce Çineden geçecekler; Kurtuluş Savaşımızın bu kahraman yerleşmesinde belki sadece datlı suyla odun ateşinde çayiçmek için duracaklar; o da biliyorlarsa...\n

\n

Tatlı su, Çinenin yaslandığı Madran Dağından çıkan aynı adla anılan kaynak suyuna deniyor... Belediye yıllardır şişeleyip pazarlıyor; Çinelilerin ücretsiz yararlanabildikleri suyun çayı gerçekten bambaşka...\n

\n

Ama Çinede çay içmek için durmak yetmez. Kuvayı Milliye Müzesini görmek, ardından da Kuvayı Milliye Parkında dinlenerek, görülenleri düşünmekgerekir mutlaka Mesela, 1919 yılının mayıs ayında Yunan işgalcilere karşıortak direnişkararı veren Albay Şefikile Yörük Ali Efenin balmumu heykellerini...\n

\n

Direnişin Karargâhı\n

\n

Önce binayı tanıtmalıyım. Abdülhamitin emriyle 1906-09da Çineli ustalarca yapılmış ve askerlik şubesiişleviyle kullanılmış Çünkü Osmanlı yönetimi, bölgedeki eşkıya efelerin egemenliğine son vermek için, aynı yöreden erkek çocukların, derhal askere alınıp onlara karşı savaşmaları için özel bir çaba göstermiş.\n

\n

Binanın 1919da efeler tarafından ele geçirilerek işgalci Yunan güçlerine karşı direnişin karargâhı olarak kullanılması ise şimdiki işlevine eşsiz bir ruh katıyor.\n

\n

Mimar Ertuğrul Aladağ tarafından restore edilerek 2008de açılışı yapılan tek katlı taş bina, tarihe tanıklık eden en güçlü Kuvayı Milliye ögesi olarak belediyenin kente armağanı...\n

\n

Askerler ve Kızanlar\n

\n

Müzedeki Albay Şefik-Yörük Ali Efe görüşmesinin canlandırıldığı oda ve anlamına gelince; Mustafa Kemal ve arkadaşlarının Ulusal Mücadelemizi örgütleyip başlatmak üzere 19 Mayıs 1919da Samsuna, oradan da Amasyaya ulaştıkları günlerde, Yunan ordusu da işgal ettiği İzmirden, Aydın-Denizli yönüne doğru ilerlemekteydi... Osmanlının Aydındaki 57nci Tümen Komutanı Albay Şefik ise işgale karşı mücadeleden yana olsa bile, harekete geçebilmek için İstanbuldan emir beklemekteydi.\n

\n

Ne var ki Genelkurmaydan gelen telgrafla, Yunan ordusuna direnilmeyip, Denizliye doğru ilerlemelerine izin verilmesi emredilir. Bunun üzerine Albay Şefik İstanbulu dinlemeden Yörük Ali ile işgale karşı güç birliği koşullarını konuşmak için soluğu Çinede alır. Müzedekigörüşmecanlandırması, aynı binada geçen ortak mücadeleyi planlamasaatlerinin de adeta yeniden yaşanmasını sağlıyor.\n

\n

Peki, bu görüşme; ardından 57nci Tümenin Osmanlı üniformalı askerleri ile Yörük Ali Efenin kızanlarının Yunan güçlerine karşı birlikte çatışmalara girmeleri ve bütün bu gelişmelerin ise aynı amaçla Samsundan Anadoluya geçtiği haftalarda Mustafa Kemalin bilgisiolmadan yaşanması; dahası Albay Şefik ile Yörük Alinin de Mustafa Kemalden hiç haberleri olmaması... ne anlama geliyor?\n

\n

O kadar ki 60 kişilik bir efeler ve askerler grubu tarafından 16 Haziran 1919da yapılan Sultanhisar-Malgaç baskını bile İstanbuldaki İstiklal Harbi gazetesinde ancak manşet olduğunda Çinenin adı ve direniş örgütlenmesi duyulabilmişti...\n

\n

Ulusal kurtuluşumuzun ilk çatışmalarını başlatan askerler ve efelerin vatanseverlikleri ile Samsundan yükselen bağımsızlık ateşinin Anadoluyu eşzamanlı sarmalaması destansıdır.\n

\n

Bu nedenle 19 Mayıs”, işte bu destanın efsane değil gerçekolduğunu kanıtlayan bayramımızdır. Coşkuyla kutlanmasına yönelik gözlenen şu tereddütlerin temelinde de aslında Ulusal Bağımsızlık için duyulan tereddütler \t\tyok mudur?

\n\n


Yazarın Son Yazıları Tüm Yazıları


Günün Köşe Yazıları