- SORU: Bağ-Kur emeklisi iken vefat eden babamdan dolayı 2015 yılından itibaren ölüm aylığı alırken 2021 yılında evlendim ve evlenme ödeneği aldım. Evlendikten 13 ay sonra boşandım. Tekrar babamın aylığını alabilir miyim? İleride tekrar evlenirsem yeniden evlenme ödeneği alabilir miyim? Fevriye K.

Ölen ana veya babadan dolayı aylığı almakta iken evlenen ve talepte bulunan kız çocuklarına, almakta oldukları aylıklarının (ek ödeme hariç) iki yıllık tutarı bir defaya mahsus olmak üzere evlenme ödeneği olarak peşin ödenir. Evlenme ödeneğini aldıktan sonra boşanma ya da dul kalma gibi nedenlerle yeniden ölüm gelir/aylığı bağlanan kız çocuklarının sonraki evliliklerinde evlenme ödeneği ödenmez.

Evlenme ödeneği verilen kız çocukların aylığı, iki sene boyunca durdurulur ve ikinci senenin sonu itibarıyla kesilir. İki yıl boyunca dosyadan aylık alan diğer hak sahiplerinin aylık hisseleri değiştirilmez. İkinci yılın sonu itibarıyla gerekli hisse değişiklikleri yapılır. Kız çocuğunun bu iki yıllık süre dolmadan yeniden hak sahibi olması (boşanması veya eşinin vefat etmesi) halinde, ana veya babadan dolayı tarafına aylık bağlanmaz. Ancak eşinden dolayı ölüm aylığı alabilir.

Ölüm aylığı alırken evlenmeniz nedeniyle tarafınıza evlenme ödeneği verildiğinden, iki yıllık süre dolmadan tekrar babanızdan aylık bağlanmaz. İkinci kez evlendiğinizde, evlenme ödeneği bir defaya özgü yapılan bir ödeme olduğu için tarafınıza evlenme ödeneği verilmez.

- SORU: 1995-2001 yılları arasında beş yıl Adalet Bakanlığı’nda devlet memuru, 2001’den sonra özel sektörde çalışmaya başladım. SGK maaş hesaplama portalında emekli aylığımı hesaplattığımda, 2000 yılı öncesi için herhangi bir aylık hesabı yapılmadığını gördüm. 2000 öncesi Emekli Sandığı’na tabi çalıştığım için görünmediğini düşünüyorum ancak bir hata mı var veya SGK nezdinde yapabileceğim bir şey var mı? Ersin S.

SGK aylık hesaplama portalında aylık hesabı yapılırken sigortalının 2000 öncesi ve sonrası tüm hizmetleri dikkate alınmakta olup, tarafınıza yapılan aylık hesabında 2000 öncesi dönem için veri oluşturulmaması, sistemde 2000 öncesi hizmetlerinizin bulunmadığı anlamına geliyor. 2000 öncesi Emekli Sandığı’na tabi çalıştığınızı belirtiyorsunuz. SGK tarafından Hizmet Takip Programı (HİTAP) hayata geçirilmeden önce, sigortalıların devlet memurluğunda geçen hizmetleri, emeklilik aşamasında; çalışmanın geçtiği ilgili kamu kurumundan yazışmalar yoluyla istenerek temin edilip ona göre aylık bağlama işlemleri sonuçlandırıyor idi. Ancak HİTAP projesi ile kamu kurum ve kuruluşlarının bünyesinde çalıştırdıkları devlet memurlarının hizmetlerini bu sisteme girmeleri sağlanmış ve bu bir süreç işi olduğundan hâlâ hizmetler peyderpey bu sisteme girilmeye devam ediyor. Bu nedenle, 1995-2001 arası Adalet Bakanlığı’nda geçen hizmetlerinizin HİTAP programına yüklenmesi için çalışmanızın geçtiği Adalet Bakanlığı’na müracaat edebileceğiniz gibi, söz konusu hizmetlerin ilgili kamu kurumundan temini için SGK Emeklilik Hizmetleri Genel Müdürlüğü Kamu Görevlileri Tescil ve Hizmet Daire Başkanlığı’na da müracaat edebilirsiniz.

- SORU: Emekli öğretmenim. Beş yıldır çalışmakta olduğum kurumdan artık çalışmamak üzere ayrılacağım. Kıdem tazminatı alabilir miyim? Emeklilik sonrası çalışmalarım, emekli aylığımı artırır mı? Berrin B.

Memur emeklileri, emeklilik sonrası özel sektör işyerinde tercihlerine bakılmaksızın sosyal güvenlik destek primine (SGDP) tabi çalışabilir. Emeklilerin kıdem tazminatı hakkı, aktif sigortalılarla yani emekli olmamış kişilerle aynı. Farklı olan tek husus, bunlar emeklilik gerekçesi ile yeni işyerinden kıdem tazminatını alamıyorlar.

1475/14. mad. gereği, emeklilik dışındaki diğer koşullar; işveren tarafından iş sözleşmesinin ahlak ve iyi niyet kuralları dışındaki bir nedenle fesh edilmesi veya işçi tarafından İş Kanununun 24. maddesinde belirtilen haklı nedene dayandırarak işten ayrılması veya ölüm nedeniyle iş sözleşmesinin sona ermesi. Dolayısıyla tarafınıza kıdem tazminatı ödenir ancak emeklilik sonrası SGDP’ye tabi çalışmalarınız, emekli maaşınızın miktarını değiştirmez.

SORULARINIZ İÇİN 

nergis.simsek@cumhuriyet.com.tr adresine e-posta yollayabilirsiniz.