Soru: Sigortalılık başlangıcım 1/7/1996 ve askerlik hizmetimi 09/05/1997-10/11/1998 yılları arasında 540 gün olarak yaptım. 2024 yılı avantajından yararlanmak için bu yıl emeklilik talebinde bulunacağım ancak askerlik hizmetimi borçlanmam halinde aylığıma ne kadar etkisi olacağını ve borçlanmayı hangi tutar üzerinden yapmam gerektiğine karar veremiyorum. Ayhan Y. 

Askerlik borçlanmaları emekli aylığı hesaplamalarında; askerlik hizmetini sizin gibi sigortalılık başlangıcından sonra yapanlar için, askerlik yapılan ilgili yıllara gün ve kazanç olarak mal edilerek hem kazançları hem de aylık bağlama oranlarını etkilemektedir. Sigortalılar borçlanma başvuru tarihinde asgari ile azami kazanç arasında olmak kaydıyla istedikleri miktar üzerinden borçlanma yapabilmektedir. Borçlanma miktarı belirlenirken borçlanmanın kazanç olarak mal edileceği yıllardaki asgari/ azami kazanç oranına dikkat edilmesi gerekmektedir. Kazanç oluşturulacak yıldaki oran, borçlanma talep tarihindeki orandan düşük ise kazanç oluşturulacak yılda geçerli orana göre borçlanma yapılması daha avantajlıdır. Çünkü daha az prim ödeyerek daha yüksek aylık alınabilecektir. Askerlik hizmetinizi yaptığınız 1997’de asgariazami kazançlar arasındaki oran, 1.717, 1998’de ise 1.643’tür. 2024’te asgari-azami arasında oran 7.5’dur. Bugün en yüksek kazanç üzerinden yani günlük asgari kazancın 7.5 katından borçlanma yapsanız bile, borçlanmanız ilgili yıllara hizmet olarak mal edilirken 1997’de asgari kazancın en fazla 1.717 katı, 1998’de ise asgari kazancın 1.643 katı şeklinde kazanç oluşturulacak ve aylık hesabında bu kazançlar dikkate alınacaktır. Onun için bazen asgariden de azamiden de borçlanma yapsanız bile emekli aylığınıza yansıması aynı olabilmektedir. Askerlik hizmetinizin 1997 yılında 230, 1998 yılında 310 gün olması ve 2000 öncesi ve gösterge tespitine giren yıllar olması nedeniyle yapılan aylık hesabında; öncelikle 540 günlük borçlanma, prim ödeme gün sayısına ilave edileceğinden aylık bağlama oranınızı mutlaka artıracaktır. Ancak 2000 öncesi gösterge tespitine giren yıl sayısı ve kazanç tutarları önemli olduğundan, bazen askerlik borçlanması asgari kazancın üstünde yapılsa bile göstergede herhangi bir değişiklik olmamaktadır. 

Yapılan aylık hesabında sizin de 2000 öncesi göstergenizde değişiklik olmadığı anlaşılmıştır. Buna göre; Yapılan hesaplamalarda görüldüğü üzere, ister asgari kazançtan (115.2144 TL) ister ilgili yılların azami kazanç tutarı üzerinden (192.928,7 TL) borçlanma yapılsın, hesaplanan aylık tutarı aynı olmaktadır. Dolayısıyla, bu durumda askerlik hizmetinizi borçlanmak isterseniz asgari kazanç üzerinden borçlanmanız sizin yararınıza olacaktır. Borçlanma yapılması halinde aylıkta 1000 TL tutarında artış olmaktadır. 

Soru: Babam Emekli Sandığı emeklisi. Ben de bu yıl temmuzda emekli olan bir öğretmenim. 2010’da vefat eden babamdan kalan emekli aylığının benim maaşımdan fazla olması durumunda, onun bağlanmasını tercih edebiliyor muyum? Babamın maaşının aylığımdan fazla olup olmadığını nasıl öğrenirim? Alev Ü.

Ölen devlet memuru babadan dolayı hak sahibi kız çocuklarına aylık bağlanmasında aranan koşullardan biri kız çocuğunun devlet memuru ve/veya emeklisi olmamasıdır. Devlet memuru emeklisi olmanız nedeniyle, devlet memuru iken vefat eden babanızdan dolayı hak sahibi olma niteliğiniz bulunmamakta ancak 5434 sayılı kanunun 94. maddesinde; kanunda belirtilen istisnalar dışında aynı anda iki yönden aylığa hak kazanılması halinde, iki yönden aylığa hak kazananların tercih ettikleri aylıklarının, kuruma yazılı müracaatlarını takip eden aybaşından itibaren ödeneceği, diğer aylıklarının ise sürekli olarak kesileceği öngörülmektedir. Bu durumda, babanızın aylığını kendi aylığınıza tercih etme hakkınız bulunmaktadır. Bunun için Sosyal Güvenlik Kurumu’na yazılı olarak müracaat edip bilgi alabilirsiniz. 

SORULARINIZ İÇİN nergis.simsek@cumhuriyet. com.tr adresine e-posta yollayabilirsiniz.