Erdoğan’ın Suriyelilerle ilgili son dönüşü de elbette bizi şaşırtmadı. 

15 Mart 2022 günü “Uluslararası İyilik Ödülleri” töreninde şöyle dedi:

“Bu güzel ülkemizde ana muhalefetin başındaki ve yanındakiler, iktidara geldiklerinde mültecileri ülkelerine göndereceğiz diyorlar. Biz göndermeyeceğiz. Ensarın ne olduğunu biliriz. Bundan tedirgin değiliz.”

18 Nisan 2022 günü, yani aradan bir ay geçtikten sonra AB büyükelçilerine AKP Genel Merkezi’nde verdiği iftar yemeğinde, iftiharla şunu söyledi:

“Gönüllü ve onurlu bir dönüş için elimizden geleni yapıyoruz.”

Erdoğan’ın dönüşlerini tarif etmek için alfabede harf kalmadı. S, U, Z, O... bitti. Kiril alfabesiyle Arap alfabesinden mi destek almalı?

***

Konunun görünen yüzü böyle ama perde arkasında başka planlar işliyor. 

Suriyelilerin kalıcı olduğu, sayılarının önü alınamaz şekilde arttığı anlaşılınca ilk kafileden iki yıl sonra 11 Nisan 2013’te Göç İdaresi Genel Müdürlüğü (GİGM) kuruldu. Kurum sadece sığınmacıların sorunlarıyla ilgilenmek değil, onları Türkiye’ye entegre etmek üzerine de plan yaptı. Planın adı şuydu:

Uyum Strateji Belgesi ve Ulusal Eylem Planı. 2018-2023.

Beş yıllık planın son yılına giriyoruz. Devlet Planlama Teşkilatı’nı, kalkınma planlarını ortadan kaldırdılar ama Suriyelilerin ülkeye uyumunu sağlama planını stratejik olarak uygulamaya koydular. Türkiye kamuoyundan saklanan bu planı “Suriye Türkiye’ye Girdi, Göç Dalgası” kitabımızda tam metin olarak yayımlamıştık. 

Planı ana hatlarıyla paylaşmak gerekirse, özü şöyleydi:

1- Suriyelilerin uyumu Türkiye kamuoyunu ürkütmeden yapılmalı.

2- Bu konuda devletin bütün kurumları kendisine düşen görevi yaparken Diyanet İşleri Başkanlığı motor güç olmalı.

3- Eğitim, sağlık gibi temel gereksinimlerin giderilmesi için özel planlar yapılmalı.

4- Bir arada yaşamanın önündeki bütün engeller kaldırılmalı.

5- Sürecin sağlıklı ilerlemesi için uluslarası destek sağlanmalı.

Yeniden altını çizelim, bunlar bizim el yordamıyla aldığımız bilgiler değil. 28 Ekim 2018’de resmen yürürlüğe giren Cumhurbaşkanlığı himayesinde yürütülen bir eylem planı.

GİGM’nin adı 11 Ekim 2021’de değiştirildi, Göç İdaresi Başkanlığı (GİB) oldu. 

Bir anlamda büyütüldü. 

Sormak gerekir:

Yaptığınız beş yılllık planda hangi aşamaya geldiniz?

Bu planı toplumla neden paylaşmadınız?

***

Plan sürerken girişte sözünü ettiğimiz dönüşleri nasıl yorumlayacağız?

Ortada sözü edildiği gibi onurlu dönüş yok, siyasal dönüş var. 

Erdoğan, 15 Mart konuşmasında söze ana muhalefetle başlayarak “göndermeyeceğiz” dedi. 18 Nisan’da ise AB büyükelçilerinin yüzüne gönüllü ve onurlu dönüş dedi. Dün de İçişleri Bakanı Soylu’nun, “Bayramda gidenleri döndürmeme kararımız var” açıklamasına açıklık getirdi:

“Soylu doğru söylüyor. Kucaklayacağız. Suriye’de yaptığımız briket evlere gönüllü gitmelerini sağlayacağız...”

Kafalar karışık.

Bu onurlu dönüş, on urlu dönüşe benziyor!

Yoksa AB ile başka bir pazarlık mı var?

Para verirseniz bu sorunu daha köklü çözeriz demek mi istiyor?

Her sorunu yönetmede üç ilke:

Para, para, para...