Tarihe “1 Mart Tezkeresi” olarak geçen, 1 Mart 2003’te TBMM’de reddedilen tezkerenin 19. yılındayız.

O tezkere ile topraklarımızda ilk aşamada 70 bine yakın Amerikan askerinin konuşlanması, Irak’ın işgal edilmesi, Saddam rejimini devirmeye yetecek kadar uçak, gemi, zırhlı araç, silah ve teçhizatın getirilmesi öngörülüyordu.

1 Mart günü TBMM’de yapılan oylamanın tarihi önemini ısrarla vurgulamış, kabulü halinde bunun sadece Irak’ın değil, Türkiye’nin de işgali olacağının altını çizmiştik. 

ABD’nin salt Irak operasyonu için gerekli Güneydoğu ve Akdeniz bölgelerinde değil, Karadeniz dahil tüm Türkiye’de konuşlanma alanı istemesinin anlamını ayrıca sorgulamıştık. Öyle ki ABD, Trabzon Limanı için bile ısrarcıydı.

Hakkını teslim etmek gerekirse dönemin CHP Genel Başkanı Deniz Baykal, bu tezkerenin fiili işgal anlamına geleceğini inatla vurguladı, emperyalizme karşı Kurtuluş Savaşı vermiş Gazi Meclis’in bunu kabul edemeyeceğini kendine has üslubuyla anlattı. CHP grubunu “hayır”da tam bir bütünlük içinde tutarken AKP içinden de “evet” demeyenlerin çıkmasında etkin oldu. 533 milletvekilinin katıldığı oylamada 264 evete karşılık 250 hayır, 19 çekimser çıktı. Anayasaya göre salt çoğunluk olan 267 gerekiyordu. 3 oy tarihin seyrini değiştirdi.

AKP oylamaya katılmayanlar ve çekimserlerle birlikte 97 fire vermişti. Dört bakan değişik nedenlerle hayır diyeceğini daha önce duyurmuştu: Ertuğrul Yalçınbayır, Mehmet Aydın, Zeki Ergezen, Beşir Atalay.

***

1 Mart Tezkeresi sürecini biz de gazeteci olarak bütün ayrıntılarıyla izlemeye çalıştık. AKP’den önceki DSP-ANAP-MHP koalisyon hükümetinin başbakanı Bülent Ecevit’le 2002-2004 yıllarındaki görüşmelerimizde ABD’nin Irak’ı Türkiye üzerinden işgal etmek istediğini, tüm Türkiye’yi fiilen üs olarak kullanma niyetinde olduğunu anlatmıştı. “Nasıl karşı çıktınız” sorumuza şu karşılığı vermişti:

“Oyalayıp zamana yaydım... Bu süreçte koalisyon sona erdi... 3 Kasım 2002 seçimleriyle AKP iktidara geldi...”

Koalisyonun bitmesini, apar topar seçime gidilmesini bu duruma bağlayıp bağlamadığı sorumuza da “Bağlantılı görüyorum” karşılığını vermişti. 

AKP Genel Başkanı olarak Erdoğan’ın kamuoyuna açık demeçleri, ABD’nin Saddam yönetimini devirme hedefini desteklediğini gösteriyordu.

Ancak Meclis iradesi bunun için topraklarımızın kullanılmasına izin vermedi. 

Irak Bataklığında Türk-Amerikan İlişkileri kitabımızda bunu bilgi, belge ve röportajlarla işlemiştik. 

Yine hakkını özellikle teslim etmek gerekirse dönemin Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer, sorumluluğun Meclis’te olduğunu devletin bütün makamlarına kabul ettirerek tezkerenin hem reddinin zeminini hazırlamış hem de bu iradenin sürmesini sağlamıştı.

***

Dün Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu Meclis’teki gizli Ukrayna oturumuna girerken gözümüzün önünden 19 yıl önce yaşananlar geçti. 

ABD, Irak’ı işgal için tüm Türkiye’yi üs olarak kullanma izni isterken orta vadeli stratejide Karadeniz, Kafkaslar ve Orta Asya’nın da olduğunu o günlerde yazmıştık. Kitabımız, köşe yazılarımız ortada. 

Bugün durum daha net ortaya çıkıyor. 

Karadeniz’de kıyısı bulunan Romanya ve Bulgaristan’ı NATO’ya alan ABD merkezli strateji Ukrayna’yı aynı çembere sokmaya hazırlanırken bir haftadır yaşananlar oldu. 

Rusya’nın Ukrayna’yı işgali kabul edilemez. Bunun yanına şunu da koymak durumundayız:

Karadeniz’in bir Ameri-kan gölü haline gelmesi de kabul edilemez!