ÇOK şey özlenebilir de yobazlığın özlenmesine hiç tanık olmamıştık. Bu iktidar “sayesinde” nihayet öyle bir özlemin ne gibi sonuçlar doğurabileceğini yaşayacağa benziyoruz. O çevreden bazı gazetelere şimdiden sızan ya da sızdırılan haberlere göre Devlet Opera ve Balesi ile Devlet Tiyatroları’nın kapatılması planlanmaktaymış.
Parasızlık mı, halkın ilgisizliği mi, sanatçı ve teknik eleman yokluğu ya da çok daha derin bir başka etken mi? Vaktiyle zaman zaman ve yer yer bunlara benzer nedenler hep yaşanmıştır ama, şimdiki durum öyle değil ve tam anlamıyla ideolojik: Hazretler, devletin böyle alanlarla meşgul olmasından pek hoşlanmıyorlar. Çünkü opera, tiyatro ve müzik de aydınlanmanın birer parçasıdır, devletin böyle bir aydınlatma görevi olamaz, olmamalı onlara göre.

Kendi inançlarının en yüksek ve en kutsal etik kaynağı

olduğunu öğrenerek yetişen bazı insanlar nedense kendilerinden başkasının etiğinden pek memnun olmazlar ve hatta çoğu zaman bu farklılıkta endişe verici bir tehlike sezip telaşa düşerler. Batı dünyasının Rönesans’ı bir bakıma düşüncenin aydınlığına sanatın parlaklığını da ekleyen bir evrensellik aramasıydı. Aynı çabayı Türk Cumhuriyetçiliğinin devrim anlayışında da görmek çok doğal. Nitekim bugün yıldönümü yaşanan 1960 tarihli 27 Mayıs hareketinin sahipleri, “darbe” ya da “cunta” kavramlarını dile getirmenin tam tersine, “devrim” sözcüğünün tarihsel parlaklığından yararlanmayı seçmişlerdi.

Yakın tarihimizin bu tür çağdaşlık ya da evrensellik çırpınışlarını anımsadıkça, cumhuriyetçilikle sanatçılık arasındaki yakın ilişki bağının aslında nasıl derin bir paylaşım olduğunu düşünmeden edemiyor insan. Onun içindir ki, köklü sanat mekânlarının her bakımdan bu tür bücür nedenlerle kapatılmak isteniyor olmasındaki acıklı hüznü mutlaka yenmek ve o eski kuruluş yıllarının coşkulu devrim havasını Cumhuriyete yeniden vermek bu anlamlı sürece bir çeşit sosyal psikoloji tedavisi niteliği kazandırmış oluyor ister istemez.