HANGİ rejimde olursa olsun yapı ve mekanizma anlamında her devlet sisteminin kendine özgü bir mantığı vardır. O mantığın dışına çıkıldığında aksamalar ve tıkanmalar, devleti yönetmek güçleşir. Örneğin parlamenter sistemin devlet başkanı devletin birliğini ve bütünlüğünü temsil etmenin yanı sıra, sistemin iki önemli organı olan parlamento ile hükümetin uyumlu çalışmasını da sağlar. Devlet başkanına tanınan gücün ve yetkilerin bu tür görevlerin gerektirdiği ölçüde kalması ve başkanlık sistemindeki ölçülere varmaması sistemdeki mantığın bir gereğidir.

Böyle olduğu içindir ki, parlamenter sistemin devlet başkanının doğrudan doğruya halkın oylarıyla göreve getirilmesi, bazılarına pek demokratik görünse de klasik parlamenter sistemin mantığına hep ters düşmüştür. Bu nedenle, uzun süre monarşiyle yönetilmiş bir kısım ülkelerde devlet başkanlığının, gerçek gücünü çoktan yitirmiş olan ama halkın güvenini ve saygısını sürdüren hanedanlık mensuplarına verilmesi hiç şaşırtıcı değildir. Böyle durumların olmadığı devletlerde de cumhurbaşkanı demokratik seçimlerden çıkma bir meclisçe seçilmekte ama yetkilerinin sınırlı olmasına özen gösterilmektedir.

Oysa halk yığınlarının oyuyla işbaşına geçen bir cumhurbaşkanı, kim ne derse desin ve yetkisi anayasa ya da yasalarla ne ölçüde sınırlanmış olursa olsun, arkasındaki oyların verdiği aşırı güvenle güçlenmiş ve parlamenter sistemin ölçülerine sığmaz duruma gelmiştir. O bakımdan, cumhurbaşkanının böyle seçildiği sistemlere “yarı-başkanlık sistemi” denmekte ve hâlâ sürdüğü sanılan demokratik parlamentarizmin kurumları ve kuralları da ister istemez bu sinsi metamorfozun gereklerine uygun duruma getirilmektedir.
Şimdiki iktidarın ülkeye başkanlık sistemini getirmek istediği artık açıkça bilinmekle birlikte bunun ayrıntılı biçimde ve üzerinde ciddiyetle çalışılmış bir anayasa değişikliğiyle değil de sadece cumhurbaşkanının seçim tarzını değiştirerek yapıldığına tanık olacağız galiba.

Demokratik parlamentarizmin mantığını anlamamış olanların ileri demokrasi yolculuğuna çıkmış olması biraz tuhaf değil mi?