Türkiye’nin ilk ağır sanayi fabrikasında yönetim kavgası

Karabük Demir Çelik İşletmeleri’nde hisselerin yüzde 51’ine sahip iki aile arasında sorun yaşanıyor. Güleç ailesi yönetim kurulunda ibra edilmedi. İddialara göre Kardemir’e, çoğunluk hissesini alabilirse demir çelik devi Fuat Tosyalı ortak alacak.

“Karabük Demir Çelik, Karabük’ün bekası...” Bir yerel gazetecinin bu yorumu kısa adı Kardemir olan fabrikanın bölge için ne kadar önemli olduğunu gösteriyor. Karabük Demir Çelik, Cumhuriyetin sanayileşme hedefinde çok önemli bir anlama sahip. Mustafa Kemal Atatürk’ün emri ile 1937 yılında temeli Başbakan İsmet İnönü tarafından atılıyor.

 Türkiye’nin ilk ağır sanayi fabrikasına “fabrika yapan fabrika” unvanı veriliyor. 1938 yılında başladığı üretimle Türkiye’nin yeniden imarına, sanayileşmesine büyük katkılarda bulunuyor. Ancak 1980’lerde başlayan serbest piyasa ekonomisi dönemiyle birlikte özel sektörün öne geçmesi, kamu şirketlerinde yatırımların durması ile kan kaybetmeye başlıyor.

Zarar katlanınca 1994’te 5 Nisan kararlarıyla kapatılmasına karar verilen KİT’ler arasına giriyor. Bölge halkının verdiği mücadele sonucu kamuoyu baskısı ile DYP-SHP hükümeti fabrikayı kapatmak yerine özelleştirme kapsamına alıyor.

Fabrika Türkiye’de ilk kez, 1 TL bedel karşılığında yöre halkı, esnaf ve çalışanlardan oluşan bir şirkete, Kardemir AŞ’ye devrediliyor. 1995’te 408 milyar TL’lik hisse satışı ile 12 bin 780 ortaklı halka açık bir AŞ’ye dönüştürülüyor.

2010 yılında ise hisselerin yüzde 51’ini toplayan iki aile Yolbulan ve Güleç ailesi, Kardemir’in yönetimini ele geçiriyor ve yönetim kurulu da artık bu ailelerden oluşuyor. Çok ortaklı yapısı devam etse de bir aile şirketine dönüşen Kardemir’de yıllardır Sermaye Piyasası Kurulu uyarıları, örtülü sermaye aktarımıyla haksız kazanç iddiaları sürüp gidiyor.

Güleç ailesi ibra edilmedi

Ancak iki aile arasında işler son dönemlerde yolunda gitmiyor. 24 Ağustos’ta yapılan son genel kurulda ilginç bir gelişme yaşanıyor.

Yönetimi oluşturan ailelerden Kamil Güleç ve H. Çağrı Güleç, şirketin 2019 yılı faaliyetlerinin ibra kısmında hissedarlar tarafından ibra edilmiyor Baba oğul Güleçler bu yıl içinde gerçekleştirilen yan şirketler Karçel ve Kardökmak genel kurullarında da ibra edilmemişler.

Güleçlerin genel kurulda aklanamamalarının yorumu hissedarların güven kaybı olarak ifade ediliyor. Karabük gazetelerinde yer alan haberlere göre aile, fabrikadan uzun yıllardır cevher, nakliye, akaryakıt ve buna benzer ihtiyaçlarını karşılıyor.

Her yıl Kardemir ile milyonlarca dolar ticaret yapan Güleçlerin ibra edilmemesi hissedarların artık bu kişileri yönetimde istemediklerini anlamına geliyor. Kardemir’de asıl fırtınanın ise kasım ayında kopması bekleniyor.

Yine iddialara göre seçimli genel kurul öncesi baba oğul Güleç, yönetimden istifa edecekler. Diğer ailenin üyesi Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa Yolbulan ise genel kurul konuşmasında manidar bir cümle kuruyor:

“Kardemir olarak yönetimimizin ana hedefi; gerçekleştirdiğimiz yatırımlarla ölçek ekonomisine uygun bir büyüme sağlamak, artan üretim hacmini devletimizin de büyük önem verdiği savunma sanayii, yerli otomotiv sanayii ve demir yolu ekipmanları başta olmak üzere katma değeri yüksek ürünlere kaydırmak.”

Kardemir, 4 bin 500 kişinin çalıştığı on binlerce küçük yatırımcının bulunduğu bir şirket. Bir bölgenin varlık nedeni. Atılacak adımlara dikkat etmek gerekiyor!

Ölçek Fuat Tosyalı ile mi artacak?

Genel kurulda bu ilginç gelişme yaşanırken bazı iddialar da gündemde. Türkiye’nin en büyük yassı çelik üreticilerinden Fuat Tosyalı’nın Kardemir’e ortak olabileceği konuşuluyor. Fuat Tosyalı, Hatay doğumlu.

Babası Şerif Tosyalı’nın 1952’de 9 metrekare dükkânda başlattığı soba işini, Cezayir’den Japonya’ya üç kıtada üretim ve ticaret yapan demir çelik devine dönüştürmüş. Tosyalı’nın Zonguldak-Karabük hattında önemli bir görevi daha var.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın büyük önem verdiği Filyos Limanı ve Endüstri Bölgesi’nin işletmeci şirketi oldu.

Osmaniye ve İskenderun Organize Sanayi Bölgeleri’ni de işleten Tosyalı, şimdi de bu bölgede faaliyet göstermeye hazırlanıyor.

Filyos Limanı projesi ise yıllar önce kamudayken Kardemir’in gerçekleştirmesi planlanan bir proje olarak biliniyor.

Tosyalı’nın en önemli görevi ise Varlık Fonu yönetiminde yer alması. Doğalgaz keşfinin yapıldığı, savunma sanayii konusunda adımların atıldığı bir bölgede Tosyalı’nın Kardemir’e ilgisinin kendiliğinden olmadığı anlaşılıyor.

Aldığım bilgilere göre Tosyalı, Kardemir’de yüzde 51 hisseye sahip olmadan ortaklığı düşünmüyor. Güleç ailesinin ibra edilmemesi ve Yolbulan’ın ölçek hedefi düşünülünce ortaklıkta fazla zorlanmayacağı belli!