Güray Öz
Güray Öz guray@cumhuriyet.com.tr Son Yazısı / Tüm Yazıları

Belirsizlik Çözümün Kapısıdır

11 Nisan 2018 Çarşamba

Her iki alanı da derinlemesine inceleme yeteneğine sahip bilim insanları, toplum bilimlerinde de doğa bilimlerinde de belirsizliğin temel bir özellik olduğunu söylerler. Türkiye İşçi Partisi’nde ayrılık rüzgârlarının estiği, liderlerin ayrılık meselesini tartıştığı o önemli kongrede İdris Küçükömer kürsüde uzun uzun Heisenberg’in ünlü belirsizlik ilkesini anlatmıştı. Sonraları memleket sosyolojisini tersyüz ettiğini, ilericileri demokratları gerici, gericileri ilerici ilan ettiğini biliyoruz. Arkası gelmiştir.

***

Daha sonra bu kuantum tezini, post modernize ederek çok yönlü kullanıma sunan liberal aydınlar tersyüz etme işini pratiğe döktüler. Belirsizlik ilkesi, “belirsizmiş işte biz ne yapalım” bilgiçliğiyle memleket sosyolojisinin altüst edilmesinde, “dinciliğin sosyolojideki baskın yerinin” solun ve tarihin karşısına konulmasında epeyce işe yaradı. Şimdi belirsizlik, “eyvah ne yapacağız şimdi”, yine işbaşındadır. Ama bir başka açıdan bu bilginin bilinciyle hareket edildiğinde, olumlu sonuç alma ihtimalinin artacağını söylemek sosyal bilimcilere, politikacılara, durumu anlamaya çalışan gazetecilere daha çok yakışmaz mı?

***

Yakışır. Şimdi önemli bir dönemece hızla yaklaşıyoruz. Karşılıklı güçler ellerinden geleni yapıyor, kazanmanın yollarını arıyorlar. İktidar tarafının, zorunluluklar nedeniyle korunması gereken iktidarı vermemek için kural tanımadan hareket ettiğini biliyoruz. Muhalefetin ise işlemeyen yasalara, ülkeyi çoktan terk etmiş meşruiyete inancını koruduğunu, giderek daha fazla yumruk yediğini de görebiliyoruz.
Toparlanmazsa knockout kaçınılmaz gibidir.

***

Belirsizlik ilkesi kuantum fiziğinin de toplum bilimlerinin de temel ilkelerindendir. Her ikisinde de sonuç elde etmek için kullanılır. Şimdi kuantum durumlarının her geçen gün biraz daha insan denetiminde geliştiğini söylemek mümkündür. Yakın zamanda bambaşka bir anlayışla çalışan kuantum bilgisayarları hayatımızın parçası olacak. Demek ki belirsizlik ilkesine dayanarak belirli sonuçlar üretilebiliyor.
Korkuya kapılıp her şeyi tersyüz etmeye gerek yok.

***

Fark etmişsinizdir, işi medyaya bağlayacağım. Son “büyük ticaret”, medyada taşları yerinden oynattı. Havuzun büyüdüğünü, büyük olasılıkla ellerindeki olanakları muhalif medyaya karşı kullanmaktan büyük zevk duyacaklarını görebiliyoruz. Bu durumda muhalif medya ne yapacak, ne yapabilir? Öncelikli iş, okur kitlesini durumdan haberdar etmek, onlarla birlikte çözüm aramak, bu kitleyi daraltmak değil, genişletmek için çaba göstermektir.

***

Ne demek istiyorum? Aslında basit bir şey söylüyorum: Ey yazarlar, çizerler, gazeteciler onlar size haklı haksız kızıyor olsa bile, okurlarınızla kavga etmeyiniz. Onlara vahim durumu anlatmak yerine eski defterleri ortaya çıkarıp zamanın küllerine güvenerek yeni durumlar yaratmaya çalışmayınız. İşimiz var; TİP’in o genel kurulunda pratik sorunları tartışırken, ışıklar içinde yatsın, İdris Hoca’nın yaptığı gibi bilinen gerçeği tersine çevirmeyiniz; kavgada söylenmez laflarla polemiğe girişmeyiniz.

***

Biliyoruz ki belirsizlik ilkesi tüm bilimlerin temel ilkesidir. Çare belirsizlik ilkesini bilerek, ona dayanarak sonuçlar üretebilmektir. İşte hedef, yani çözülecek problem önümüzde duruyor. İktidar bloku yasa masa dinlemeden bodoslama ilerliyor.
Peki, bu arada söyleyip geçelim, tamam iktidar blokunun yöntemlerini yinelemeyelim, meşhur laftır “provokasyona gelmeyelim” ama iktidarın uygulamayı reddettiği, görmezden geldiği yasal haklarımızı, hukukumuzu da hak ettiği uygun yöntemlerle savunmayalım mı?



Yazarın Son Yazıları Tüm Yazıları

Sondan Bir Önceki 7 Eylül 2018

Günün Köşe Yazıları