Güneş Aksüs

Ne kadar iyiyim? Kendi kendine sağlık kontrolü için 5 soru

29 Ağustos 2023 Salı

Ne kadar iyi olduğunuzu sorsam belki hızlıca iyi olduğunuzu söylersiniz. Belki biraz daha ısrar etsem bugün biraz halsiz olduğunuzdan bahseder, konuşmaya devam edersek de tüm sıkıntılarınızı anlatabilirsiniz. Aslında günde defalarca iyiyim derken bile yeterince iyi miyiz değil miyiz bilmiyoruz. Hayat hep bir koşturmaca… Kendinizle ilgilenmeye başlayacaksınız! Ama ne zaman? Şu işler bir rahatlatsın da, çocukların işleri bir hallolsun da, okullar kapansın hemen, bayram tatilinden sonra ve yılbaşından sonraki ilk gün! Tanıdık geldi mi? Evet bu siz olabilirsiniz. Hadi gelin bir yerden başlayalım. Doğru yerden başlamak istiyorsanız önce ne durumdasınız iyi değerlendirmemiz gerekiyor. Size hangi konuları araştırmamız gerekiyor hazırladım. İsterseniz cevaplarını bir deftere not alın ve adım adım durumunuzu inceleyin. 

1. Son günlerde nasıl hissediyorum?

Önce ne haldeyiz bakalım. Son günlerde nasılsınız? Yoğun, yorgun, bitkin, mutsuz mu? Yoksa enerjik ve mutlu mu? Not alın. Eğer son günler dediğimde aklınıza kötü anlarınız geliyor ise buna bir rakam verin. Örneğin son 1 ay içinde veya son 1 hafta içinde kaç kez kötü hissettiniz. 10 üzerinden bir puan verecek olsanız bu kaç olurdu? 

2. Son 6 ayda bedenimde değişiklikler oldu mu? 

Son ayları düşünelim. Acaba kilonuz artmış veya azalmış olabilir mi? Eğer son 6 ayda kilonuzda yüzde 5'ten fazla artış olduysa durum acil demektir. 1-2 kg almaktan korkmayın ama bu uyarıyı dikkate alın. 

5 kg ve daha fazlası artık “Bana dikkat et, işler yolunda gitmiyor” demek. Eğer sebebini biliyorsanız bunun üzerine çalışın. Çok hareketsiz kaldıysanız adım atmaya, çok tatlı yediyseniz de tatlıyı azaltmaya başlayın. Unutmayın ki tek sebep bu değil. Kilonuz hızlı artıyor ise bunun birden fazla sebebi vardır. Eğer var ise diyetisyeninize randevu alın. Kilo probleminiz yok ise de yılda 1 kez değerlendirme için uğrayın. Sağlıklı bir mutfağa sahip misiniz? Yeterince iyi besleniyor musunuz? Bu soruların cevaplarını da bir yere not alın.

3. En son ne zaman doktora gittim?

Bunu sorunca, genelde hastalanınca diyorlar. Sorumu değiştiriyorum. En son ne zaman check-up yaptırdınız? Yani kan tahlilleriniz yapıldı, kalbiniz, ciğerleriniz ne durumda. Aile hekiminize veya sizi takip eden bir doktor var ise ona ne zaman uğradınız? Yılda 1 kez mutlaka kontrollerimizi yaptırmamız gerekiyor. Eğer ailenizde kronik hastalıklar var ise bunu yılda 2 gibi düşünebilirsiniz. Diyabet, kronik kalp hastalıkları, hipertansiyon, kanser, tiroid hastalıkları, vb… Bunlar için riskli grupta iseniz düzenli kontrol hayatınızı kolaylaştırır. Bir sorunu başında yakalamak ile geç kalmak arasında çok ciddi fark vardır. 

4. Bugün kaç adım attım ?

Bazen aynı koltuktan kalkmadığınız gün oluyor mu? Özellikle de bilgisayar karşısında...

Çalışanlar, belinizdeki sırtınızdaki ağrı olmasa belki saate bile bakmayacaksınız. Size çok iyi bildiğiniz ama kullanmadığınız bir ilaç hatırlatıyorum. Egzersiz! Adım sayısı! Günde 3000 adımdan daha az atıyorsanız gerçekten hareketsiz bir hayatınız var demektir ve hareketimizi artırmadan iyi hissedemeyiz. 5000 adım civarında iseniz bu iyi, hareket edebiliyorsunuz! Ama buna haftada 1-2 gün uzun yürüyüşler eklemelisiniz. Eğer günde 8000'den fazla adım atıyorsanız siz hareketli bir hayat sürüyorsunuz demektir. Aynen devam ! 

5. Uykularım nasıl?

Düzenli uyuyorum, aynı saatlerde yatıyorum ve sabah aynı saatlerde uyanıyorum ve dinlenmiş hissediyorum.” Bunları söyleyebiliyorsanız size kocaman bir 10 puan! Bunu yapabilmeyi çok isteyen milyonlarca insan vardır. Uyku genelde sorun yaşasak da çok önemsemediğimiz bir bölüm. Ama bedenimiz, sağlığımız ve hastalıklarla ilişkimiz, günlük çalışma performanımız ve duygularımız ile çok yakın bir ilişkisi var. Uykunuzun bozuk olduğunu düşünüyorsanız mutlaka daha iyi hale getirmek için çalışmaları başlatın. 

İşte bu sorulara göre kendinize plan yapabilirsiniz. Sağlık kontrollerinizi ihmal etmeyin. Her işin bir uzmanı var, gerekirse destek alın. Kendinizi iyi hissetmiyorsanız bunun sebebi uyku da olabilir, vitamin eksikliği de! 



Yazarın Son Yazıları Tüm Yazıları


Günün Köşe Yazıları