Ergin Yıldızoğlu
Ergin Yıldızoğlu ergin.yildizoglu@gmail.com Son Yazısı / Tüm Yazıları

Güney Afrika Dersleri

20 Şubat 2013 Çarşamba

Pazartesi yazımdan devamla, AKP Türkiyesinin dış politikasının en hafif ifadeyle, gittikçe belirsizleşen yönü üzerine yazmayı planlıyordum. Pazartesi günü okuduğum Güney Afrika haberleri, geçen hafta Ekmek, Özgürlük ve Toplumsal Adalet başlıklı yazımda dile getirdiğim kaygılardan devam etmenin daha yararlı olabileceğini düşündürdü.

\n

Güney Afrikada yayımlanan News 24 haber sitesinde yer alan bir yorumda şu saptamalar vardı: Güney Afrika nüfusunun büyük çoğunluğu bugünkü rejimde de yoksullaşmaya devam ediyorsa, ülkenin geleceğinden pay alma umutları yoksa, apartheid (ırkçı rejim - E.Y.) rejimi gerçekten sona erdi diyebilir miyiz?” (...)Bağımsızlık Afrikalılara elle tutulur kazanımlar getirmiş olmakla birlikte, uğruna elde edildiği hedeflerin, görevlerin yerine getirilmesinde başarısız kalmıştır.”(...) “Apartheide karşı mücadele bu düzeni değiştiremedi, onu demokrasiyle birleştirdi. Bir demokratik apartheid devletikurdu.” (...) Sömürgeciliğin, apartheidin çekirdek ilkesi, siyah nüfusun büyük kısmını yoksulluğa mahkûm etmekti.” (...)Bugün ırk ayrımı kalktı, ama bu çekirdek ilke olduğu gibi duruyor! (18/02).

\n

Irkçı rejimin son günlerinde Londrada yükselen mücadeleye katılırken ben de Afrika Ulusal Kongresinden (ANC) ırkçı rejimi devirdikten sonra, adına ve komünist geleneğine layık adımlar atmasını bekliyordum. Ne yazık ki bugün Güney Afrikanın işçi sınıfı, varoşlarda yaşayan yoksulları gibi ben de büyük bir düş kırıklığı yaşıyorum; artık Mandelaya başka bir gözle bakıyorum. Afrikanın en zenginlerinin rengi değişti, yeni bir siyah oligarşi şekillendi. Sömürgecilik ve apartheid rejiminin temelini oluşturan maden endüstrisini ayakta tutan ucuz işgücü, aşırı sömürü sistemi değişmedi.

\n

Geçen yıl Marikanada, Anglo-American Platiniuma (AAP) ait madenlerde bir katliamla bastırılan grevin liderlerinden vinç operatörü Evans Ramokonun, yaklaşmakta olan başkanlık seçimleriyle ilgili sözlerinin anlamı bence çok açık: Yalnızca Başkan Zuma’ devirmek yetmez. ANC bir bütün olarak yoksulların çıkarlarını unutmuştur. Ekonomiyi kendi çıkarları için yönetiyorlar. Ben ANCye oy vermeyeceğim.” (Financial Times, 17/02)

\n

Nereden nereye?

\n

Geçen yıl patlak veren grevler, direnişler bu yıl da devam ediyor. Western Cape bölgesinde şarapçılıkla uğraşan çiftliklerde şiddetli grevler yaşanıyor. Bir sanayi kenti olan Sasolbourgda patlak veren greve polis saldırınca 2 işçi yaşamını kaybetti. Pazartesi günü AAP madenlerinde çıkan silahlı çatışmada 13 işçi yaralandı.

\n

Birçok yorumcu toplumsal huzursuzlukların arttığını, muhalefetin toparlanmaya çalıştığını vurguluyor. Ama ortaya çıkan, Mamphele Ramphele gibi adaylara bakınca iyimser olmak zor. Bir zamanlar Steve Biko ile aynı örgütte mücadele eden Ramphele, tıp fakültesini bitirmiş, ABDye gitmiş, Harvard Radcliffete öğretim üyeliği, sonra Dünya Bankasında müdürlük yapmış. Ramphele Güney Afrikaya dönünce iş hayatına atılmış, Gold Fields ve Circle Capital Ventures şirketlerinde yönetim kurulu başkanı olmuş, şimdi yolsuzlukla mücadele etmek”, “Güney Afrikayı kurtarmak için siyasete atılıyor (All Africa.com, 18/02). Yaptığı konuşmasında o bile, Afrika rüyasının söndüğünü..kırsal bölgelerde Parlamentonun aldığı kararlar sayesinde hâlâ emekçilerin feodal şeflerin, seçilmemiş geleneksel liderlerin baskısı altında yaşadığını söylüyor.

\n

Nereden nereye gelindiğini gösteren en çarpıcı örnek, Maden İşçileri Sendikasının eski lideri Cyril Lamphola.

\n

Lampholanın Marikana bölgesinde apartheide karşı düzenlediği bir grevde çıkan çatışmada 2 maden işçisi yaşamını kaybetmişti. Geçen yıl Marikana grevinde çıkan çatışmalarda polis 34 işçiyi öldürdüğünde, artık çoktan zengin bir işadamına dönüşmüş olan Lamphola, etkili bir ortak olarak bu kez maden şirketinin yönetim kurulunda oturuyordu.

\n

Ne kadar vurgulasak azdır: Ekmek, özgürlük ve toplumsal adalet ilkelerine tabi olmayan ulusal, etnik, dini hak mücadelelerinin, alt sınıfların yaşam koşullarını değiştirecek gerçek sonuçlar üretmesi olanaklı olmuyor. Aynı, bu gün beyaz rejimin güvenlik örgütünü aratmayan bir devlet aygıtına sahip Güney Afrikada olduğu gibi...

\n

\n



Yazarın Son Yazıları Tüm Yazıları


Günün Köşe Yazıları