Anayasa Mahkemesi Başkanı Haşim Kılıç’ın 52. kuruluş yıldönümü dolayısıyla yaptığı konuşma, onu, AKP iktidarının hedefi haline getirdi...
Oysa Kılıç sadece AYM’nin işlevleri, evrensel hukuk kuralları ve bunların uygulamadaki yansımaları hakkında konuşmuştu.

***

Peki AKP iktidarının bu sert tepkisi neden ortaya çıktı?
Üstelik AYM de yargıyı siyasal iktidarın etkisine açan 12 Eylül 2010 referandumundan nasibine düşeni almış, iktidar çizgisinde yeniden düzenlenmişti.
Sanıyorum bu tepkilerin altında, hukuk, insan hakları, iktidar, demokrasi ve anayasa hakkında, AKP’nin yanlış bir algısı yatıyor:
Bu yanlış algı, seçilmiş iktidarların her yaptığının, demokrasiye, insan haklarına, hukuka ve anayasaya uygun olduğu gibi bir çarpık anlayıştan kaynaklanıyor.
Daha da ötesi bu çarpık anlayış, seçilmiş iktidarların aldığı kararların, anayasaya ve hukuka uygun olmadığı zamanlarda da bütün bunların üstünde olduğu gibi, iyice yanlış ve tehlikeli olan bir noktaya gidiyor.
İşte anayasa mahkemeleri tam da bu noktada, seçilmiş siyasal iktidarları, hukuk, insan hakları, demokrasi ve anayasa sınırları içinde tutmak için kurulmuş mahkemelerdir.

***

Batı uygarlığı, çoğunluğun duygularını istismar eden demagog liderlerin, demokrasiye karşı en büyük tehlikeyi oluşturduğunu İkinci Dünya Savaşı dolayısıyla öğrendi:
Faşizm ve nazizm, insan haklarını bir yana iten, seçilmiş, çoğunlukçu demagog liderler tarafından, insanlık tarihinin en kanlı cinayetlerini işlemekte kullanıldı.
Anayasa mahkemeleri, Kıta Avrupası demokratik rejimlerinde, bu deneyimden sonra önem kazandı ve yaygınlaştı.
Nitekim Avrupa Birliği, bu deneyim üzerine oluşturulan çok çeşitli organlar ve ilkeler üzerine inşa edildi.

***

Türkiye’nin siyasal tarihi açısından da Anayasa Mahkemesi, seçilmiş olmanın imtiyazını kötüye kullanarak demokrasiyi rafa kaldıran Demokrat Parti deneyiminden sonra, demokrasiyi korumak için kurulmuştur.
Anayasa Mahkemesi bugün, gittikçe otoriterleşen bir rejimde, var olma ve işlevini yerine getirme çabası içindedir...
AKP’nin tahammül edemediği de budur!