Rusya-Ukrayna krizi bir savaşa dönüşür mü?

Avrupa’nın başkentlerini şu sıralar meşgul eden soru bu. 

Geçen hafta ABD ile Rusya arasında yapılan diplomatik görüşmelerden kaçamak açıklamalar dışında bir yanıt çıkmadı. ABD ve Avrupa ülkeleri Rusya’nın Ukrayna’yı işgal tehdidi karşısında yaptırımlar ve askeri seçenekler dahil ortak bir yaklaşım arayışında. 

İngiltere dün Ukrayna’daki diplomatlarını çatışma olasılığı nedeniyle geri çekmeye başladığını açıkladı. İngiltere Başbakanı Boris Johnson ‘durumun kasvetli olduğunu ve savaşın kaçınılmaz olmadığını’ söyledi. 

NATO üyesi Danimarka, İspanya, Bulgaristan ve Hollanda, Doğu Avrupa’ya bölge savunmasını güçlendirmek amacıyla savaş uçakları ve savaş gemileri yolluyor. 

Bir tarafta NATO’nun sınırına dayanmasını istemeyen Rusya, diğer tarafta Rusya’nın eski Sovyetler Birliği bölgelerinde hakimiyet kurmasını istemeyen Batılı ülkeler var. 

Avrupa, doğu sınırında pek çok ülkeyi içine çekebilecek, istikrarsız ve tehlikeli bir çatışma sarmalından kaygılı. 

Rusya ise NATO’nun Ukrayna ile Gürcistan’ı da içine alacak şekilde genişleme vaadini kendine bir güvenlik tehdidi olarak algılıyor. 

İstihbaratlar Rusya tarafının iddia ettiği gibi Ukrayna sınırında olağan askeri bir harekata değil, ucu işgale varabilecek bir askeri yığınağa işaret ediyor. 

Ve bu Türkiye’yi doğrudan ilgilendiriyor… 

Çünkü Karadeniz bölgesinde ortaya çıkabilecek herhangi bir çatışma Türkiye’yi de içine çekecek. 

En büyük risklerin başında enerji meselesi var. 

Türkiye doğalgazının tamamına yakınını, başta Rusya, İran ve Azerbaycan’dan ithal ediyor.

2019’da Türkiye 45.2 milyar metreküp doğalgaz ithal etti ve bunda Rusya’nın payı yüzde 33.61.

Sadece ithalatta değil, ithalat altyapısında da Rusya’ya bağımlı bir Türkiye’nin gaz ihtiyacı her yıl artıyor. 

Bir savaş ortamında Rusya’nın taleplerine ve kaprislerine uymayan bir ülke için sonuçları düşünün.  

Diğer risk Ukrayna ile yapılan savunma anlaşmaları. 

Ukrayna ordusu ülkenin doğusunda Türkiye'de üretilen silahlı insansız hava araçlarını (SİHA) Rus ayrılıkçılara karşı kullanıyor. 

14 Aralık 2020’de Ukrayna Savunma Bakanlığı, Ukrayna ordusuna hafif savaş gemisi ve SİHA üretimi için Türkiye ile 69 milyon dolarlık bir anlaşma imzaladı. 

Rusya, Türkiye ile Ukrayna arasındaki savunma işbirliğinden büyük rahatsızlık duyduğunu gizlemiyor. 

Ankara ise Rusya’nın 2014’te Kırım’ı ilhak etmesini eleştirmiş ve Ukrayna’nın toprak bütünlüğünü desteklediğini açıklamıştı. 

Rusya S-400 ile hava savunma taburunu Kırım’da konuşlandırdı. 

Kırım’ın Rusya’nın elinde olması Karadeniz’de askeri dengeler açısından ciddiyetle dikkate alınması gereken bir durum. 

Türkiye’nin olası bir savaşta Montrö Boğazlar Sözleşmesi maddelerini de yeniden düşünmesi gerekiyor. 

NATO üyesi ülkelerin içine çekildiği bir çatışmada Türkiye, Rusya ile hassas denge politikalarını bırakarak taraf seçmek zorunda kalabilir. 

Yeni Soğuk Savaş döneminin ilk sıcak savaşına dönüşebilecek bu durum, Türkiye’yi cephenin önüne itme tehdidi taşıyor.