Türkiyemiz bunalımlı bir geçiş sürecinde ve gerilimli bir politika yaşamının içinde kıvranıyor; ‘dincilik’ ve ‘bölünme’ tehditleri altında çıkış yolları arıyor.

Yol ve yordam nasıl bulunacaktır; elimizdeki pusula nedir?

*

Sorunun yanıtını saydamlaştırmak için konuyu yüzeysel ve güncel siyaset tartışmalarının dışına taşımak gerekiyor. Bu nedenle önce yazarımız Ataol Behramoğlu’nun dünkü Pazar ekimizde çıkan yazısından bir alıntı yapmakta yarar görüyoruz.

Behramoğlu, “Oktay Akbal’a Mektup” başlıklı yazısında edebiyatçı yazarımıza şöyle sesleniyor: “...Seni okurken edebiyatımızın yeniden ‘insanca’lık kaynağından beslenmesi gerektiğini duyumsuyorum.”

Behramoğlu, “bizi birleştiren ortak değerler bütün insanlığın ortak değerleri olduğunda... yazdıklarımız, yaşadıklarımız... gerçek anlamlarını bulmuş olacak” diyor.

Peki, insanlığın ‘ortak değerleri’ nedir?

Ne rastlantı, bu soruya yanıtı da Zülal Kalkandelen’in yine Pazar ekimizde yayımlanan yazısında bulabiliyoruz.

Kalkandelen yazısına şöyle başlıyor:

“2009, UNESCO ve Birleşmiş Milletler tarafından ‘Uluslararası Astronomi Yılı’ ilan edildi. Çünkü bu yıl Galileo Galilei’nin teleskopla yaptığı ilk gökyüzü gözleminin 400’üncü yıldönümü. Aynı zamanda, ‘Evrim Teorisi’ni geliştiren Charles Darwin’in doğumunun da 200’üncü yılı.”

Her iki bilim adamının da kiliselerin düşmanlığını kazandığını anımsatan Kalkandelen şu bilgileri ekliyor:

“...Vatikan, kilise tarafından yargılanan Galilei’den 366 yıl sonra özür diledi...”

“İngiliz Anglikan Kilisesi, geçen yıl, Darwin’in ölümünden 126 yıl sonra, ünlü bilim adamından özür diledi.”

Peki UNESCO ve Birleşmiş Milletler tarafından astronomi yılı olarak ilan edilen 2009’da, yalnız Türkiye’nin değil, tüm İslam âleminin hali nedir?..

16’ncı yüzyıl Avrupa’sında gelişen ‘Hümanizma’ Ataol Behramoğlu’nun ülkemizde boy atmasını istediği “insanlığın ortak değerlerinin” Batı’da tohumlanmasıdır.

İnsan o dönemden başlayarak özgürleşmenin yollarını uygar coğrafyada döşemektedir. Bu işin özü, aklın inançtan bağımsızlaşması olarak vurgulanabilir.

Ne var ki Türkiye ve İslam âlemi 2009 yılında bile bu sorunu aşabilmiş değiller.

*

Ülkemizin bunalımı ve gerilimi, Batı’nın çoktan çözümlediği dinciliği Atatürk’ün laik Cumhuriyetinde yeniden egemenleştirmek isteyenlerin tutturduğu siyasetten kaynaklanıyor.

Bunalımın aşılması için tutulacak yolun pusulası bellidir.